Islom – inson qadri va taraqqiyoti uchun xizmat qiladigan eng ezgu g'oyalar bilan yo'g'rilgan dindir. Biroq turli ekstremistik va terrorchi tashkilotlar o'zlarining g'arazli maqsadlaridan kelib chiqib, islom ta'limotining ayrim g'oya va tamoyillari mazmun-mohiyatini bir yoqlama, o'z manfaatlari yo'lida noto'g'ri talqin qilib, odamlarni hidoyat yo'lidan adashtirishga urinmoqda.
Alloh taolo O'z kalomi Qur'oni karimda buzg'unchi toifalardan ogohlagntirib shunday marhamat qiladi:
«Ularga: «Yer yuzida fasod (buzg'unchilik) qilmangiz!» - deyilsa, ular: «Albatta, biz chin islohchilarmiz», - deydilar. Ogoh bo'lingki, aynan ularning o'zlari buzg'unchilardir, lekin (buni o'zlari) sezmaydilar» (Baqara, 11-12).
«Biz islohotchilarmiz» deya iddao qilayotgan bunday oqimlar o'zlarining qarashlari va amaliyotiga qo'shilmaganlarni «adashganlar»ga chiqarmoqda. Bunday yondashuv va talqinlar zamarida jamiyatdagi ijtimoiy birlikka tahdid solish va ichki parokandalikni keltirib chiqarish maqsadi mavjudligini anglash qiyin emas, balki ularning asl maqsadi ham aynan shudir! Alloh taolo Qur'oni karimning Baqara surasi, 60 oyatida: «Allohning rizqidan eb-ichingiz, Yer yuzida buzg'unchilik qilmangiz!», degan xitobiga e'tibor qaratadigan bo'lsak, Imom Qurtubiy ushbu oyatning tafsirida: «Alloh tartib o'rnatilgandan keyingi har qanday buzg'unchi va vayronakorlikni uning katta yo kichikligidan qat'i nazar, harom qildi», deb, ta'kidlab keltiradilar.
Ekstremistik oqimlar o'zlarining manfur niyatlari va amaliyotlarini oqlash maqsadida muqaddas islom nomi bilan turli «fatvolar» berib kelmoqda. Masalan, ular buning uchun mutlaqo asosi bo'lmagan voqeani o'zlariga dalil qilib olishgan. Unga ko'ra, go'yoki, Toifga qorong'uda hujum qilingan, oqibatda ayollar va yosh bolalar ham halok bo'lgan, sahobalar buning hukmini Payg'ambarimiz alayhissalomdan so'raganlarida «Sizlarning maqsadingiz mushriklar edi, qorong'uda ajratish murakkab bo'lgani bois ular ham mushriklardandir» degan soxta hadisni asos qilib, jamoat transport vositalari (avtobus, poyezd va samolyot)ni olib qochish va begunoh odamlarni garovga olish mumkinligini uqtirishmoqda. Ammo Payg'ambarimiz alayhissalom Imom Muslim rivoyat qilgan hadisda: «Darhaqiqat, sizdan oldingilarni o'zaro qon to'kishga va taqiqlangan ishlarni mumkin deb olishlariga ularning dinda chuqur ketishlari sabab bo'ldi», deydilar.
Afsuski, dinda chuqur ketish oqibati islom ulamolarining ko'rsatmalarini inkor qilishdan tap tortmaydigan, diniy birlik, aqidaviy yakdillika ochiqdan-ochiq tahdid tug'diruvchi, o'zaro nizolarga ko'milib ketgan guruhlarning paydo bo'lishiga g'oyaviy zamin yaratmoqda. Alloh buzg'unchilikni sevmasligini, bunday harakatlar islom dini ta'limotiga mutlaqo zid ekanini Qur'oni karimning «...Alloh buzg'unchilarning ishini isloh etmagay» (Yunus, 81), oyatidan ham ko'rishimiz mumkin.
Imom Muslim rivoyat qilgan hadisda shunday deyiladi: «Rasululloh sollallohu alayhi vasallam (xorijiylar haqida ogohlantirib): «Ular Qur'onni o'qiganda o'zlarining foydasiga deb o'ylaydilar, aslida esa u ularning zarariga yuradi», - dedilar».
Imom Muslim va Imom Abu Dovud rivoyat qilgan hadisda shunday deyiladi: «Kimki rahmli bo'lmasa, u rahm qilinishdan mahrumdir».
Buzg'unchilik ishlarini din nomidan amalga oshirib, o'zlarining mudhish qilmishlari va jinoyatlari bilan nom qozongan xorijiylarning «Hukm faqat Allohnikidir», degan da'volariga qarshi Hazrati Ali roziyallohu anhu: «Haq so'z bilan botil iroda qilinibdi», deganlari esa, bugungi kundagi buzg'unchi toifalarning qilmishlariga va uning asosi hamda oqibatlariga ham kuchli raddiyadir.
Hasan Basriy rahmatullohi alayh esa: «Mo'min yaxshi ishlar qilsa ham, Allohdan qo'rqib turadi, munofiq esa yomon ish qilib turib, xotirjam yuradi», deganlari ham mo'min-musulmonlarga, insoniyatga besabab zarar va zulm qilish kishining kim ekani haqida xulosa beradi.
Imom G'azzoliy hazratlari esa: «mutaassiblar dindan foydalangan holda kishilarga hujum qiladigan katta yo'ldagi qaroqchilardir», deb ta'kidlaydilar.
Shuni alohida ta'kidlashimiz lozimki, bugungi kunda ham har bir shaxs taassubdan uzoq bo'lishi, buzg'unchilik va vayronkor g'oyalardan ogoh bo'lishi, Islom dini aqidalarini yaxshi bilishi, ularga amal qilishi va ular asosida ma'naviy himoyalanishi har doimgidek dolzarb bo'lib qolmoqda.
O'zbekiston musulmonlari idorasi xodimi Akmalxon Ahmedov
G‘am-qayg‘usiz hayotni kutib yashayotgan qizga «Siz kutayotgan kun bu dunyoda hech qachon kelmaydi», deb aytish kerak.
Alloh taolo «Biz insonni mashaqqatda yaratdik», degan (Balad surasi, 4-oyat).
Bu hayot – g‘am-tashvishli, azob-uqubatli, mashaqqatli hayotdir. Mo‘min odam buni juda yaxshi tushunadi. Bu dunyoda qiynalsa, azob cheksa, oxiratda albatta xursand bo‘lishini biladi. Inson mukammal baxtni faqatgina oxiratda topadi. Shuning uchun ulug‘lardan biriga «Mo‘min qachon rohat topadi?» deb savol berishganda, «Ikkala oyog‘ini ham jannatga qo‘yganida», deb javob bergan ekan.
Allohning mehribonligini qarangki, oxirat haqida o‘ylab, unga tayyorgarlik ko‘rish hayotni go‘zal qiladi, qayg‘ularni kamaytirib, uning salbiy ta’sirini yengillatadi, qalbda rozilik va qanoatni ziyoda qiladi, dunyoda solih amallarni qilishga qo‘shimcha shijoat beradi, musibatga uchraganlarni bu g‘am-tashvishlar, azob-uqubatlar bir kun kelib, bu dunyoda bo‘lsin yoki oxiratda bo‘lsin, baribir yakun topishiga ishontiradi. Oxirat haqida o‘ylab, faqat solih amallar qilishga intilish insonni baxtli qiladi.
Anas ibn Molik roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bunday deganlar: «Kimning g‘ami oxirat bo‘lsa, Alloh uning qalbiga qanoat solib qo‘yadi, uni xotirjam qilib qo‘yadi, dunyoning o‘zi unga xor bo‘lib kelaveradi. Kimning g‘ami dunyo bo‘lsa, Alloh uning dardini faqirlik qilib qo‘yadi, parishon qilib qo‘yadi, vaholanki dunyodan unga faqat taqdir qilingan narsagina keladi».
Alloh taolo faqat oxirat g‘ami bilan yashaydigan (oxirat haqida ko‘p qayg‘uradigan, har bir amalini oxirati uchun qiladigan) qizning qalbini dunyoning matohlaridan behojat qilib qo‘yadi. Qarabsizki, bu qiz har qanday holatda ham o‘zini baxtli his qiladi, hayotidan rozi bo‘lib yashaydi. Xotirjamlikda, osoyishtalikda, qanoatda yashagani uchun istamasa ham qo‘liga mol-dunyo kirib kelaveradi. Zero, Alloh taolo oxirat g‘amida yashaydigan, shu bilan birga, hayotiy sabablarni ham qilish uchun harakatdan to‘xtamagan kishining rizqini kesmaydi, uni ne’matlariga ko‘mib tashlaydi.
Ammo Alloh taolo bor g‘am-tashvishi dunyo bo‘lgan qizni faqirlar qatorida qilib qo‘yadi. Bunday qiz mol-dunyoga ko‘milib yashasa ham, o‘zini faqir, bechora his qilaveradi. Natijada dardi yangilanaveradi, dardiga dard qo‘shilaveradi, fikrlari tarqoq bo‘lib, iztirobga tushadi. Afsuski, shuncha yelib-yugurgani bilan faqat dunyoning ne’matlariga erisha oladi, oxiratda nasibasi bo‘lmaydi.
Abdulloh Abdulmu’tiy, Huda Sa’id Bahlulning
“Qulog‘im senda qizim” kitobidan G‘iyosiddin Habibulloh,
Abdulhamid Umaraliyev tarjimasi.