Islom dinida kasalni ziyorat qilish eng ulug' savobli amallardan biri hisoblanadi. Barcha ezgu amallar kabi bu ishni ham astoydil, ixlos bilan ado etish lozim. Kishi bemor bo'lganda sog' paytidan ko'ra yaxshiroq amal yoziladi. Uning har bir holati ibodat qilgan bilan teng.
Janobi Payg'ambarimiz sallallohu alayhi vasallam: “Kasalning ingrashi – tasbeh, ohi – tahlil, nafasi – sadaqa, uyqusi – ibodatdir, bir tomondan ikkinchi tomonga ag'darilishi – Alloh yo'lida jiddu jahddir. Unga sog'lik vaqtidagi amaldan yaxshiroq amal yoziladi”, – dedilar.
Kasallik tufayli musulmon kishi ulkan ajru savobni qo'lga kiritadi, gunohlari kechiriladi. Janobi Rasululloh sallallohu alayhi vasallam aytadilar: “Mo'min kishiga etgan har bir musibat uchun – kasallik, qiyinchilik, alam, notinchlik, g'am-tashvish, hattoki kirgan bir tikan uchun ham ulkan savoblarga sazovor bo'lishi bilan birga, o'sha etgan musibatlar evaziga bandachilik bilan qilgan saxvu xatolari kechirib yuboriladi".
Alloh taolo har kimga ham dard beravermac ekan, balki dardni O'zining suygan bandasiga uning amal daftariga yaxshiroq amal yozilishi uchun, uning gunohlarini kechirib darajasini ko'tarish uchun berar ekan.
Shu bilan birga, bemorni ziyorat qilishning fazli ham ulug'. Bemorni ko'rgani, hol-ahvolini so'ragani borgan kishi ham ulkan ajru savobni qo'lga kiritadi.
Ibn Umar rivoyat qiladilar. Hazrati Payg'ambar alayhissalom: “Kim kasalni ziyorat qilsa, go'yoki Alloh yo'lida bir kun ro'za tutgandekdir. Bir kuni etti yuz kunga teng”, – dedilar. Yana bir hadisi shariflarida Janobi Rasululloh sallallohu alayhi vasallam marhamat qiladilar: “Kimki kasal yotgan odamni ko'rgani borsa, osmondan bir nido keladiki: “Yaxshi ish qilding, qadaming qutlug' bo'ldi, sen o'zing uchun jannatdan joy tayyorlading”, – dedilar (Imom Termiziy rivoyatlari).
Shu bois bemor odamni ziyorat qilgani borganda undan duo so'rashni ham unutmaslik kerak. Zero, Allohning bergan dardiga sabr qilib yotgan bemorning duosi, albatta, ijobat bo'ladi. Bu haqda Janobi Payg'ambarimiz sallallohu alayhi vasallam: “Agar hasta-bemor kimsani oldiga borsangiz, sizni haqqingizga duoi xayr qilishini so'rang, chunki uning duosi farishtalarni duosi kabi ijobat bo'ladi”, – deb marhamat qildilar.
Demak, biror-bir orzu niyatingiz bo'lsa, ijobat bo'lishini xohlasak, ulkan savob istasak, bemor yaqinimizni yo'qlashimiz kerak ekan. Shunda nafaqat ajrga ega bo'lamiz, balki undan duo olib xojatimiz ravo bo'ladi.
Janobi Payg'ambarimiz sallallohu alayhi vasallam: “Musulmon kishi qachon kasal do'stini ziyoratiga borsa, to u qaytib kelgunicha jannat bog'lari ichra sayr qilib yurgan bo'ladi”, – deb marhamat qildilar (Imom Muslim rivoyatlari).
Oisha raziyallohu anho rivoyat qiladilar. Hazrati Payg'ambar alayhissalom kasallarni borib ko'rardilar va: “Yo Alloh, insonlarning Parvardigori, kasallikni ketkazgin, shifo bergin, O'zing shifo beruvchisan, O'zingning shifoingdan o'zga shifo yo'q, kasalni tashlab qo'ymaydigan shifo berishni so'rayman”, desa, Alloh uning bu kasalligiga shifo beradi, – dedilar» (Imom Buxoriy va Imom Muslim rivoyatlari).
Uzoq umr ko'rishi va sog'ayib ketishini aytib kasalni xushnud etish tavsiya etilgan amallardandir. Abu Said Hudriy raziyallohu anhu rivoyat qiladilar, Hazrati Payg'ambarimiz sallallohu alayhi vasallam: “Agar kasalning oldiga kirsangizlar, unga umri haqida tasalli beringizlar. Chunki u biron narsani qaytarmaydi va kasalni xushnud etadi”, – dedilar (Imom Termiziy va Imom Ibn Moja rivoyatlari).
Ma'lumki, xasta odam, ayniqsa, ancha muddat yotgan bo'lsa, injiqtabiat, ko'ngli juda nozik bo'lib qoladi. Bunday holga tushgan kishi muloyimlik va shirin so'zga ehtiyojmand bo'lib qolishi tabiiy. Inchunin, kasal ziyoratiga borgan kishi mazkur holatlarni, albatta inobatga olib shirin so'zlarni aytishi kerak.
Albatta, yuqorida zikr qilingan hadisi shariflar va shu asosdagi fikr-mulohazalar odatiy turmush tarzimizga xos bo'lgan ishlardir. Ayni paytdagi karantin holatida bemor yaqinimiz yo do'stimizni telefon orqali hol-ahvol so'rashimiz, dardmand birodarimizning yonidagi kishilar orqali dori-darmon yo zarur oziq-ovqat uchun elektron shaklda pul o'tkazib, duosini olishimiz bugungi kunda juda ham zarur va beqiyos savobli ishlardandir!
Alloh taolo barchalarimizni xayrli ishlarga haris qilsin, bemorlarimizga komil shifo bersin, bir-birimizga mehr-oqibatli bo'lishimizni nasib etsin!
Uyda yotgan, shifoxonada yotgan barcha-barcha bemorlarimizga Mehribon Parvardigorimiz O'zi shifosini bersin! Tez kunlarda yaxshi bo'lib, oilalari bilan doimo sog'-omon bo'lishsin!
Ibrohimjon INOMOV,
O'zbekiston musulmonlari idorasi raisi o'rinbosari
Xorazm viloyatining turizm salohiyatini yuzaga chiqarish bo‘yicha qilinayotgan ishlar katta natija bermoqda, deb xabar qilmoqda "Dunyo" AA muxbiri.
Davlatimiz rahbari matbuot xizmati ma’lumotiga ko‘ra, buni hududga xorijiy sayyohlarning tashrifi yetti-sakkiz yil oldingi davrga nisbatan 30 barobar ko‘payganida ham ko‘rish mumkin. Sohadagi o‘zgarishlar hisobiga viloyat turizm xizmatlari eksporti 2017 yildagi 7 million dollardan o‘tgan yilda 380 million dollarga yetdi.
Sir emas, ilgari hudud turizmi haqida gapirilganda ko‘pchilik faqat Ichan qal’ani hayoliga keltirar edi. Keyingi vaqtlarda bu boradagi qarashlar butunlay o‘zgardi. Sayyohlar uchun qirqdan ortiq turistik yo‘nalishlar ishlab chiqildi va ularning umumiy soni yuztaga yetdi.
Endi bu yerda yana bir noyob majmua – "Arda Xiva" bor. Uning ochilishi Xorazm viloyatiga Prezident tashrifining muhim voqeasi bo‘ldi.
Majmua qadim kent ichra yana bir betakror shaharni eslatadi. Mazkur maskan o‘zida tarix va bugunni uyg‘unlashtirgan me’moriy yechimi bilan noyob loyiha sanaladi.
"Arda Xiva" hududdagi 25 gektarlik past unumli, sho‘rxok maydonda qurildi. Uning bir tomoni 150 gektarlik G‘ovuk ko‘lga tutashib ketgani, bu maydonlarda esa yashil hududlar tashkil etilayotgani loyihani sayyohlar uchun yanada jozibador ko‘rsatishga xizmat qiladi.
Davlatimiz rahbari majmua bo‘ylab yurib, bunyodkorlik ishlarini ko‘zdan kechirdi. Hunarmandchilik, badiiy va amaliy san’at ko‘rgazmalari hamda bozor rastalarini tomosha qildi.
Bu yerda sayyohlarga xizmat ko‘rsatish uchun barcha qulayliklar yaratilgan. Xususan, qadimiy shahar muhitini aks ettiruvchi binolar, jami ming o‘rinli 20 ta mehmonxona qurildi. Ochiq-yopiq akvapark va attraksionlar, uch ming o‘rinli amfiteatr va musiqali favvora barpo etildi.
Shuningdek, tarixiy qiyofadagi 11 ta hunarmand uyi, sharqona bozor, "Ko‘hna Urganch" muzeyi mehmonlar uchun qiziqarli bo‘ladi. Ikki kilometrlik kanalda qayiqda sayr qilish imkoniyati yana bir o‘ziga xos yangilik.
Beshta kinoteatr va konsert zali, ko‘plab restoranlar, zargarlik markazi, savdo do‘konlari va rastalari, suv moto-turizmi joyi hamda avtoturargoh zamonaviy talablarga mos tarzda qurilgan. Hududdagi barcha inshootlar uchun yagona sovitish va isitish tizimi barpo etilgan. Elektr energiyasi ta’minoti uchun quyosh panellari o‘rnatilgan.
Majmua yiliga uch million nafar tashrif buyuruvchini qabul qilish imkoniyatiga ega. Bu yerda ikki mingdan ziyod kishi ish bilan ta’minlanadi.
Ichan qal’a tarixiy bo‘lsa, "Arda Xiva" Xorazmning zamonaviy "tashrif qog‘ozi" bo‘ladi.
Davlatimiz rahbari shu yerda xorazmlik yoshlar bilan samimiy muloqot qildi.
- Har qanday zaxira, yerosti boyliklari qachonlardir tugaydi. Lekin bobolarimiz bizga shunday buyuk ma’naviy meros, ulug‘vor obidalar qoldirganki, ular asrlar davomida xalqqa xizmat qilib kelayapti. Biz mana shu boylikdan elimiz manfaati yo‘lida foydalanishimiz kerak. Ancha ishlar qilindi, lekin hali rejalar ham ko‘p. Men bu yo‘lda siz, yoshlarga ishonaman. Sizlar baland cho‘qqilarni ko‘zlab, shunga yarasha bilim olsangiz, zamonaviy kasblarning ustasi bo‘lsangiz, yuksak maqsadlarimizga albatta erishamiz, - dedi Prezident Shavkat Mirziyoyev.
Yoshlarning o‘qishdagi muvaffaqiyatlari, orzu-intilishlari haqida fikr almashildi.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Matbuot xizmati