Islom dinida kasalni ziyorat qilish eng ulug' savobli amallardan biri hisoblanadi. Barcha ezgu amallar kabi bu ishni ham astoydil, ixlos bilan ado etish lozim. Kishi bemor bo'lganda sog' paytidan ko'ra yaxshiroq amal yoziladi. Uning har bir holati ibodat qilgan bilan teng.
Janobi Payg'ambarimiz sallallohu alayhi vasallam: “Kasalning ingrashi – tasbeh, ohi – tahlil, nafasi – sadaqa, uyqusi – ibodatdir, bir tomondan ikkinchi tomonga ag'darilishi – Alloh yo'lida jiddu jahddir. Unga sog'lik vaqtidagi amaldan yaxshiroq amal yoziladi”, – dedilar.
Kasallik tufayli musulmon kishi ulkan ajru savobni qo'lga kiritadi, gunohlari kechiriladi. Janobi Rasululloh sallallohu alayhi vasallam aytadilar: “Mo'min kishiga etgan har bir musibat uchun – kasallik, qiyinchilik, alam, notinchlik, g'am-tashvish, hattoki kirgan bir tikan uchun ham ulkan savoblarga sazovor bo'lishi bilan birga, o'sha etgan musibatlar evaziga bandachilik bilan qilgan saxvu xatolari kechirib yuboriladi".
Alloh taolo har kimga ham dard beravermac ekan, balki dardni O'zining suygan bandasiga uning amal daftariga yaxshiroq amal yozilishi uchun, uning gunohlarini kechirib darajasini ko'tarish uchun berar ekan.
Shu bilan birga, bemorni ziyorat qilishning fazli ham ulug'. Bemorni ko'rgani, hol-ahvolini so'ragani borgan kishi ham ulkan ajru savobni qo'lga kiritadi.
Ibn Umar rivoyat qiladilar. Hazrati Payg'ambar alayhissalom: “Kim kasalni ziyorat qilsa, go'yoki Alloh yo'lida bir kun ro'za tutgandekdir. Bir kuni etti yuz kunga teng”, – dedilar. Yana bir hadisi shariflarida Janobi Rasululloh sallallohu alayhi vasallam marhamat qiladilar: “Kimki kasal yotgan odamni ko'rgani borsa, osmondan bir nido keladiki: “Yaxshi ish qilding, qadaming qutlug' bo'ldi, sen o'zing uchun jannatdan joy tayyorlading”, – dedilar (Imom Termiziy rivoyatlari).
Shu bois bemor odamni ziyorat qilgani borganda undan duo so'rashni ham unutmaslik kerak. Zero, Allohning bergan dardiga sabr qilib yotgan bemorning duosi, albatta, ijobat bo'ladi. Bu haqda Janobi Payg'ambarimiz sallallohu alayhi vasallam: “Agar hasta-bemor kimsani oldiga borsangiz, sizni haqqingizga duoi xayr qilishini so'rang, chunki uning duosi farishtalarni duosi kabi ijobat bo'ladi”, – deb marhamat qildilar.
Demak, biror-bir orzu niyatingiz bo'lsa, ijobat bo'lishini xohlasak, ulkan savob istasak, bemor yaqinimizni yo'qlashimiz kerak ekan. Shunda nafaqat ajrga ega bo'lamiz, balki undan duo olib xojatimiz ravo bo'ladi.
Janobi Payg'ambarimiz sallallohu alayhi vasallam: “Musulmon kishi qachon kasal do'stini ziyoratiga borsa, to u qaytib kelgunicha jannat bog'lari ichra sayr qilib yurgan bo'ladi”, – deb marhamat qildilar (Imom Muslim rivoyatlari).
Oisha raziyallohu anho rivoyat qiladilar. Hazrati Payg'ambar alayhissalom kasallarni borib ko'rardilar va: “Yo Alloh, insonlarning Parvardigori, kasallikni ketkazgin, shifo bergin, O'zing shifo beruvchisan, O'zingning shifoingdan o'zga shifo yo'q, kasalni tashlab qo'ymaydigan shifo berishni so'rayman”, desa, Alloh uning bu kasalligiga shifo beradi, – dedilar» (Imom Buxoriy va Imom Muslim rivoyatlari).
Uzoq umr ko'rishi va sog'ayib ketishini aytib kasalni xushnud etish tavsiya etilgan amallardandir. Abu Said Hudriy raziyallohu anhu rivoyat qiladilar, Hazrati Payg'ambarimiz sallallohu alayhi vasallam: “Agar kasalning oldiga kirsangizlar, unga umri haqida tasalli beringizlar. Chunki u biron narsani qaytarmaydi va kasalni xushnud etadi”, – dedilar (Imom Termiziy va Imom Ibn Moja rivoyatlari).
Ma'lumki, xasta odam, ayniqsa, ancha muddat yotgan bo'lsa, injiqtabiat, ko'ngli juda nozik bo'lib qoladi. Bunday holga tushgan kishi muloyimlik va shirin so'zga ehtiyojmand bo'lib qolishi tabiiy. Inchunin, kasal ziyoratiga borgan kishi mazkur holatlarni, albatta inobatga olib shirin so'zlarni aytishi kerak.
Albatta, yuqorida zikr qilingan hadisi shariflar va shu asosdagi fikr-mulohazalar odatiy turmush tarzimizga xos bo'lgan ishlardir. Ayni paytdagi karantin holatida bemor yaqinimiz yo do'stimizni telefon orqali hol-ahvol so'rashimiz, dardmand birodarimizning yonidagi kishilar orqali dori-darmon yo zarur oziq-ovqat uchun elektron shaklda pul o'tkazib, duosini olishimiz bugungi kunda juda ham zarur va beqiyos savobli ishlardandir!
Alloh taolo barchalarimizni xayrli ishlarga haris qilsin, bemorlarimizga komil shifo bersin, bir-birimizga mehr-oqibatli bo'lishimizni nasib etsin!
Uyda yotgan, shifoxonada yotgan barcha-barcha bemorlarimizga Mehribon Parvardigorimiz O'zi shifosini bersin! Tez kunlarda yaxshi bo'lib, oilalari bilan doimo sog'-omon bo'lishsin!
Ibrohimjon INOMOV,
O'zbekiston musulmonlari idorasi raisi o'rinbosari
Bismillahir Rohmanir Rohiym
Hamdu sano olamlar Parvardigori, biz yashirayotgan va oshkora qilgan narsalarimizni biluvchi Alloh taologa bo‘lsin. Undan hech narsa maxfiy emas — yerda ham, osmonda ham. Uni shukr va hamdlar bilan yod etamiz. Kimki o‘z ayblari bilan mashg‘ul bo‘lsa, boshqalarning ayblariga qaramaydi. Muhammad sollallohu alayhi vasallamga, U zotning oila a’zolari va sahobalariga Allohning salomu duolari bo‘lsin.
Ey musulmonlar! Allohdan qo‘rqinglar va o‘zingizni g‘iybat va chaqimchilik halokatiga tashlamanglar. Chunki bu ikki illat birodarlik aloqalari va islomiy bag‘rikenglik uchun katta xavf soluvchi, jirkanch sifatlardandir. Ular qaysi jamiyatda keng tarqalsa, o‘sha jamiyatning birligi parchalanadi, dillar orasida muhabbat o‘rniga adovat paydo bo‘ladi, dushmanga qarshi madadsiz qolingan bo‘ladi.
Chaqimchilik — bir odamning gapini boshqasiga yetkazib, ular o‘rtasini buzishga harakat qilishdir. Bu illat qancha falokatlar keltirib chiqargan, qancha do‘stlikni parchalagan, muhabbatni nafratga aylantirgan! Shundan kelib chiqib ulamolar buni sehr deb ataganlar.
Chaqimchilikdan saqlanaylik! U pastkash insonlarning odatidir. U yomonliklarni tarqatadi, sirlarni fosh qiladi, katta isyonlarga sabab bo‘ladi. Kimki sizga chaqimchilik qilsa, bilingki, u siz haqingizda ham boshqalarga chaqimchilik qiladi.
G‘iybat — birodaringizni uni yo‘qligida o‘zining yoqtirmaydigan narsalari bilan tilga olishdir — uning xulqi yoki qiyofasi haqida bo‘lsa ham. Hatto o‘sha narsa unda haqiqat bo‘lsa ham, bu — g‘iybat. Agar unda bo‘lmasa, bu tuhmat bo‘ladi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallamdan g‘iybat haqida so‘ralganda: G‘iybat — birodaringizni u yoqtirmaydigan holatda tilga olishingdir, dedilar. — Agar men aytganim u kishida bo‘lsa-chi? — deb so‘raldi. — Agar aytganing unda bo‘lsa, g‘iybat qilgansan. Agar bo‘lmasa, unga tuhmat qilgansan, — dedilar.
G‘iybatdan saqlanaylik! Bu gunohni kichik deb bilmaylik. Oisha roziyallohu anho Rasululloh sollallohu alayhi vasallamga Safiya onamiz haqida bir so‘z aytganlar, ya’ni — “U pakana”, deganlar. Shunda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Sen hozir shunday so‘z aytdingki, agar uni dengiz suviga aralashtirsang, uni bulg‘ashga yetar edi!”, deganlar.
G‘iybat va chaqimchilik — qabr azobining sabablaridandir. Rasululloh alayhissalom aytdilar: «Meni me’rojga olib chiqishganida, tirnoqlari misdan bo‘lgan insonlarni ko‘rdim, o‘z yuzlari va ko‘kraklarini tirnar edilar. Jabroildan so‘radim: “Bular kimlar?” Jabroil: “Bular insonlarning go‘shtini yeganlar va ularning sharaflariga tajovuz qilganlardir”, dedilar».
Boshqa musulmonlarning obro‘larini hurmat qilaylik! Rasululloh alayhissalom Xajjatul Vado’da: “Albatta, sizlarning qonlaringiz, mollaringiz va obro‘laringiz — bir-biringizga harom, bu kun, bu oy, va bu shaharingizning hurmati kabi” deb aytdilar.
Alloh bunday deydi: “Albatta, mo‘minlar orasida fahsh ishlar tarqalishini xohlaydiganlarga dunyo va oxiratda alamli azob bo‘ladi. Alloh biladi, sizlar bilmaysizlar”.
Alloh taolo bizlarni Qur’oni karim va Rasulining sunnatlariga muvofiq hayot kechirishimizni nasib etsin.
Homidjon domla ISHMATBЕKOV