Namozxon nigohini sajda qilinadigan joyga qaratadi, qo'llar kindikdan pastga, o'ng qo'lning bosh va chinachoq (jimjiloq) barmoqlari chap qo'lning bo'g'inini ushlaydi. Qolgan o'rtadagi uchala barmoq erkin qo'yiladi.
Voil ibn Hujr roziyallohu anhu aytadilar: “Men Rasululloh sollallohu alayhi vasallamni namozda o'ng qo'llarini chap qo'llari ustiga kindik ostiga qo'yganlarini ko'rdim” (Imom Ibn Abu Shayba rivoyati).
Yana bir rivoyatda bunday keladi: Abu Voil roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Abu Hurayra roziyallohu anhu aytdilar: “Namozda kaftning ustiga kaftni qo'yib, kindik ostida ushlanadi” (Imom Abu Dovud rivoyati).
Alloma Zafar Ahmad Usmoniy mana shu rivoyatni keltirib, bunday deganlar: “Muhammad ibn Sirin Abu Hurayra roziyallohu anhudan hadis rivoyat qilganlarida, u zotdan “Bu Rasululloh sollallohu alayhi vasallamdanmi?” deb so'rashgan. Shunda Ibn Sirin rahmatullohi alayh: “Abu Hurayra roziyallohu anhuning har bir hadisi Rasululloh sollallohu alayhi vasallamdandir”, deb javob berganlar.
Demak, bundan Abu Hurayra roziyallohu anhuning har bir hadisi marfu' (Rasulullohdan kelgan) ekanligi kelib chiqadi. Shunday qilib, namozda qo'llarni kindik ostiga qo'yish sunnat ekanligi sobit bo'lgan”.
Abu Juhayfa roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Ali roziyallohu anhu aytdilar: “Namozda qo'lni qo'lning ustiga qo'yib, kindik ostiga tushirish – sunnatdir” (Imom Abu Dovud rivoyati).
Bu hadis Imom Ahmadning «Musnad»ida ham keltirilgan. Hofiz ibn Hajar o'zining «Tajridu zavoidi musnad al-Bazzor» asarida: “Agar hadis «Musnadi Ahmad»da kelsa, boshqa Musnadlarga hojat yo'q”, degan. Shunday qilib, ushbu hadis hasan darajasidan tushmaydi (“E'lous sunan” kitobi).
Namozda qo'lni kindik ostiga qo'yish haqida “Muxtasaru-l-Viqoya” kitobida bunday deyilgan: “(Namoz o'quvchi) o'ng qo'lini chap qo'lining ustiga qilib, kindik ostiga qo'yadi”.
Namozda qo'lni kindik ostida tutishning ba'zi afzalliklari haqida “Muzmarot” kitobidan bunday deyilgan: “Qo'lni kindik ostida tutish – kamtarlikka yaqinroqdir, xushu' va avrat a'zolarini yopilishiga olib boruvchiroqdir, izorni tushib ketishdan saqlaguvchiroqdir”.
Demak, namozda qo'lni qayerda tutish holati haqidagi hadislarni muvofiqlashtirish kerak bo'ladi. Uni esa faqat ijtihod qilishga qodir ulamolarimiz aniqlab beradilar.
Hanafiy mazhabimiz mujtahidlari yuqoridagi hadislarga asoslanib, erkaklar qo'llarini kindik ostida tutadilar deyishgan. Qolaversa ushbu holat erkaklarda ta'zim va xushu'ga yaqinroqdir.
“Sunnatga muvofiq namoz o'qing” kitobidan olindi.
Shu yil 8 may kuni Buxoro shahridagi Mir Arab oliy madrasasida vakillik tasarrufidagi masjid imom-xatiblari o‘rtasida “Moturidiy ta’limoti bilimdoni” nomli intellektual bellashuv bo‘lib o‘tdi.
Tadbirni O‘zbekiston musulmonlari idorasining Buxoro viloyatidagi vakili, Mir Arab oliy madrasasi rektori Jobir domla Elov kirish so‘zi bilan ochib, bellashuvning ma’naviy, ilmiy va tarbiyaviy ahamiyati haqida so‘z yuritdi. Viloyat bosh imom-xatibining o‘rinbosari Otabek domla Avezovga esa tanlov tartib-qoidalarini tushuntirdi.
Bellashuv quyidagi to‘rt shart asosida o‘tkazildi:
1. Taqdimot sharti
2. Moturidiy ta’limoti bo‘yicha savol-javob;
3. Diniy-ma’rifiy sohadagi davlat siyosatiga oid savol-javob;
Tanlov ishtirokchilari moturidiylik ta’limotining asosiy qoidalari, aqidaviy yechimlari va mantiqiy-ilmiy asoslari yuzasidan o‘z bilimlarini namoyon etdi.
Bellashuv yakunlariga ko‘ra quyidagi jamoalar g‘olib deb topildi:
• 1-o‘rin: Moturidiy me’rosxo‘rlari;
• 2-o‘rin: E’tiqod durdonalari;
• 3-o‘rin: Aqida imomlari.
Mazkur tanlov Imom Abu Mansur Moturidiyning ilmiy merosini chuqur o‘rganish, uni keng targ‘ib qilish va bu orqali sof e’tiqod, ilm va ma’rifat asoslarini jamiyatda mustahkamlash maqsadida tashkil etildi.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Matbuot xizmati