Joriy yilning 21-22 dekabr kunlari Turkiya Respublikasining Istambul shahrida Yevrosiyo Fatvo kengashining III-yig‘ilishi bo‘lib o‘tdi. Yig‘ilish “Zamonaviy davrda fatvo mavzusida duch kelinayotgan muammolar hamda dolzarb iqtisodiy masalalar” mavzusi ostida bo‘ldi.
Mazkur yig‘ilishda Yevropa, Rossiya, Kavkaz, Markaziy Osiyo, Afg‘oniston kabi bir qator davlatlardan Fatvo masalalari bo‘yicha mutasaddi ulamolar ishtirok etishdi. O‘zbekistondan O‘zbekiston musulmonlari idorasi Fatvo bo‘limi mudiri Homidjon Ishmatbekov qatnashdi.
Yig‘ilish kun tartibidan:
- hozirgi kunda diniy masalalarga javob berishda uchrayotgan uslubiy muammolar;
- qonuniy jihatdan tartibga solingan masalalarda fatvo berish siyosati;
- ba’zi zamonaviy iqtisodiy masalalar va ularning shar’iy ahkomlari kabi mavzular o‘rin olgan edi.
Yig‘ilishning birinchi kunida kun tartibidagi birinchi va ikkinchi masala yuzasidan ulamolar o‘zaro fikr almashdilar. Jumladan, hozirgi zamonda Fatvo berish masalasida ba’zi bir kishilar tomonidan biror-bir mazhabning usuliy qoidalariga rioya qilmagan holda, umumiy qoidalardan kelib chiqib fatvo berish mo‘min-musulmonlar orasida ziddiyatli holatlarni keltirib chiqarayotganligini ta’kidlab o‘tdilar.
Xususan, internet tarmog‘i orqali aholidan berilayotgan savollarga javob berayotgan kimsalar savol berayotgan jihatning ijtimoiy, iqtisodiy ahvolini hatto diniy saviyasini ham bilmay turib javob berishlari to‘g‘ri emasligi aytib o‘tildi.
Ikkinchi kuni hozirgi zamonda uchrayotgan ba’zi iqtisodiy-tijoriy masalalar (oltin asosidagi veksel savdosi va uni ijaraga olish-berish, foreks, raqamli kriptopullar savdosi, tarmoqli savdo va h.k.z) ustida bahs va munozara olib bordilar hamda ularning shar’iy hukmlari bo‘yicha bir to‘xtamga keldilar.
Eslatib o‘tamiz, Yevroosiyo fatvo kengashi 2016 yilning oktyabr oyida Yevroosiyo Islom kengashining IX-yig‘ilishida ta’sis etilgan. Uning asosiy vazifasi yevroosiyo hududida istiqomat qilayotgan musulmonlarning hayotida uchrayotgan diniy masalalarni hamkorlikda hal etishdan iboratdir.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi Matbuot xizmati
Bugun, 25 iyun kuni Indoneziya haj va umra asossiatsiyalarining doktor Muslim Iskandar boshchiligidagi vakillari O‘zbekiston musulmonlari idorasida bo‘lishdi. Mehmonlar bilan diniy idora raisining birinchi o‘rinbosari Homidjon domla Ishmatbekov uchrashuv o‘tkazdi.
Sakkiz nafar delegatsiya a’zolari: Doktor Muslim Iskandar, Asip Bisma Supriatna, Zaid Muslim Iskandar, Mustain Xattob, Muhammad Atsir Abdulaziz, Jannatul Ma’vo, Muhammad Iqbol hamda Hilman Parifiy birma-bir o‘zlarini tanishtirib, “Umra +” loyihasini o‘rganish maqsadida 3400 ta turfirma nomidan vakil bo‘lib kelishganini bildirishdi.
Uchrashuv avvalida Homidjon domla mehmonlarni tashrif bilan qutlab, kelganlari uchun minnatdorlik bildirdi. So‘nggi yillarda yurtimizda diniy-ma’rifiy, turizm va boshqa sohalarda bo‘layotgan yangilanishlar haqida aytib o‘tdi. Xususan, 2017 yilda tamal toshi qo‘yilgan Islom sivilaziyasi markazi, qayta bunyod etilayotgan Imom Buxoriy majmuasi, Hazrati Imom dahasida olib borilayotgan bunyodkorlik ishlariga to‘xtaldi.
O‘z navbatida delegatsiya rahbari Muslim Iskandar ularga bu taklifni bildirgan “Real Dreams” sayyohlik firmasidan minnatdor ekanliklarini aytib, O‘zbekiston haqida juda ham ijobiy taassurotlarda ekanini ta’kidladi. Birgina Toshkent shahridagi o‘rganishlari natijasida O‘zbekistonda ziyorat turizmi sohasi istiqbolli ekani, hali Samarqand, Buxoro, Xiva kabi qadim va navqiron shaharlarni ham borib ko‘rishlarini, lekin hozirdanoq “Umra +” loyihasi juda istiqbolli ekaniga amin bo‘lganini bayon etdi.
Delegatsiya a’zosi, “Kasturi” birlashmasi rahbari Muhammad Atir 2017 yilda ham O‘zbekistonga kelganini, o‘sha payt bilan oradan o‘tgan qisqa vaqtdagi ulkan o‘zgarishlardan hayratda ekanini aytib, bu ishlar yurtning allamolariga, ilmiy-ma’rifiy merosga bo‘lgan e’tiboridan darak ekaniga urg‘u berib o‘tdi.
Shuningdek, delegatsiyaning boshqa a’zolari – Indoneziyaning “Amphuri”, “Hagatama”, “NRA Group Ltd.” “Jannatul Ma’wah”, “Himpuh” kabi minglab turfirmalarni birlashtirgan asossiatsiyalari rahbarlari ham musulmon sayyohlar e’tibori va oqimini O‘zbekistonga bemalol yo‘naltirish mumkinligini, bu xayrli ish ikki davlat uchun ham har tomonlama manfaat keltirishini ta’kidlashdi.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Matbuot xizmati