Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
20 Сентябр, 2024   |   17 Рабиъул аввал, 1446

Тошкент шаҳри
Бомдод
04:50
Қуёш
06:09
Пешин
12:21
Аср
16:35
Шом
18:26
Хуфтон
19:40
Bismillah
20 Сентябр, 2024, 17 Рабиъул аввал, 1446

Аёллар масжидга бориб намоз ўқиши мумкинми?

22.04.2017   18075   4 min.
Аёллар масжидга бориб намоз ўқиши  мумкинми?

Савол: Ассалому алайкум. Баъзи мамлакатларда жума намозини аёллар масжидга бориб ўқишади. Исломда аёллар масжидга бориб намоз ўқиши  мумкинми. Шу ҳақда аниқроқ маълумот бериб ўтсангиз. 

Жавоб: Ва алайкум ассалом!

Ҳанафий мазҳабида эркаклар учун намозни жамоат билан ўқишнинг ҳукми суннати муаккада яъни вожибга яқин бўлган суннатдир. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам: “Жамоат билан ўқилган намоз сизлардан бирингизнинг ўзи ёлғиз ўқиган намозидан йигир беш бўлак (яна бир ривоятда йигирма беш даража) афзал-савоби ортиқ бўлур”, деганлар. (Имом Бухорий ва Муслим ривояти).

Барча манбаларда фарз намозларни шаръий узри бўлмагани  ҳолда масжидда адо этишни тарк қилган эркак киши гуноҳкор бўлиши айтилган.  

Аёлларнинг фарз намозларни масжидга келиб, эркакларни ортидан саф тортиб, бир имомга иқтидо қилиб, жамоат бўлиб ўқишлари борасида турли фикрлар бор. Аввало, бу борадаги ҳадиси шарифларни айтиб ўтамиз:

Абу Ҳурайра разияллоҳу анҳудан ривоят қилинади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам: “Аллоҳнинг чўрилари(яъни хотин кишилар)ни Аллоҳнинг масжидларидан ман қилмангиз. Лекин улар (масжидга чиқсалар) хушбўйланмаган ҳолда чиқсинлар”, деганлар. (Абу Довуд ривояти).

Бу ҳадисда эркак кишиларга аёлларнинг жамоат намозига чиқишидан қайтармасликларини буюриб, аёлларни бегона эркаклар эътиборини ўзига тортувчи барча омилларни қилишдан қайтармоқда.

Абдуллоҳ ибн Умар разияллоҳу анҳумодан ривоят қилинади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам: “Аёлларингизни масжидлар(га чиқиш)дан ман қилмангиз. Ва уларга уйларида намоз ўқишлари ўзлари учун яхшироқдир”, деганлар. (Абу Довуд ривояти).  

Бу ҳадиси шарифда аёллар фарз намозларни ўз уйларида ўқишлари ўзлари учун хайрли ва афзал экани айтилмоқда. Барча далилларда уларга номаҳрам эркакларнинг кўзи тушиши ортидан бирор фитна-номақбул иш келиб чиқиш хавфи бўлмаган ҳолларда аёлларнинг масжидга чиқишлари жоиз – вожиб ёки суннат эмас, фақат рухсат – экани таъкидланган. Агар фитна хавфи бўлса, жоиз бўлмаслигида шубҳа йўқ. Оиша онамиз разияллоҳу анҳо ҳам айнан шу маънога урғу бериб, бундай деганлар: “Агар Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам ҳозирги аёллар пайдо қилган нарсаларни кўрганларида эди – худди Бану Исроил қавмининг аёллари ман этигани каби – буларни ҳам масжидга чиқишдан ман қилган бўлар эдилар”.  

(Имом Бухорий ривояти).

Юқорида зикр қилинган ва бошқа кўплаб далилларни ўрганган фақиҳлар қуйидаги фикрларни айтганлар:

Аллома Бадруддин Айнийнинг “Ал-Биноя шарҳул-Ҳидоя” китобида Абу Ҳанифа раҳимаҳуллоҳ ва баъзи буюк мужтаҳид имомлар фитна хавфи бўлмаган ҳолларда қария кампирлар бомдод, шом, хуфтон намозларига масжидга чиқишларига рухсат берганларини, кейинчалик замонлар анча  ўзгариб, фисқ-у фасод кенг тарқаган пайтдаги фақиҳлар ҳатто кампирларни ҳам ҳеч бир намозни, на тунги ва на кундузги намоз бўлсин, масжидда ўқишларига рухсат бермай, қаттиқ ман қилганларини айтганлар. Ёш қиз ва жувонларни ҳар қайси намозни жамоатда ўқишини барча фақиҳлар бир овоздан ман қилган. Чунки улар бор жой фитнадан холи бўлмаслиги аниқ.    

Аллома Алоуддин Косоний раҳимаҳуллоҳнинг “Бадоеъус-Саноеъ фий тартибиш-шароеъ” китобларида қуйидача баён қилинади:

“...Аёлларга намозни жамоат билан адо қилиш вожиб бўлмайди... Чунки аёлларнинг жамоат намозларига чиқишида фитна бордир”.  

Буюк фақиҳ Мулла Али қори раҳимаҳуллоҳ ҳам “Фатҳу бобил-иноя би шарҳин-нуқоя” китобида бу масалани атрофлича баҳс қилиб, қуйидагича хулосани айтганлар:

Имом Абу Ҳанифа раҳимаҳуллоҳ кампирларга қоронғуда ўқиладиган намозларни жамоат билан ўқишга рухсат берган бўлсалар-да, ҳозирги фасод замонда уларни ҳам ёш қиз ва жувонлар каби масжидга келишларидан ман қилиш керак. Бунга Оиша онамизнинг юқорида зикр қилинган сўзларини далил қилганлар.

Аёллар уйларида ўзлари жамоат бўлиб намоз ўқисалар жоиз. Фақат, бир шарти бор – имом бўлаётган аёл сафнинг ўртасида, иқтидо қилган аёллар билан бир қаторда туриши керак. Бир саф ёки бироз олдинга туриб олса, яққол кўзга ташланиб қолгани учун макруҳ бўлади

ФАТВОЛАР
Бошқа мақолалар
Мақолалар

Rasulullohning ﷺ go'zal xulqlari

20.09.2024   14   3 min.
Rasulullohning ﷺ go'zal xulqlari

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм

Alloh taolo Qur’oni Karimda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam haqida: “Biz seni faqat olamlarga rahmat qilib yubordik” (Anbiyo surasi, 107-oyat) — deb marhamat qiladi. Bu oyat u zotning insoniyat, jonzotlar va butun mavjudot uchun in’om va rahmat ekanliklarini ifodalaydi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning barcha insonlarga rahmat ekanliklari nafaqat ularning keltirgan shariati, balki o‘zlarining go‘zal axloqi mehribonliklari muruvvatlari orqali ham namoyon bo‘ladi.

Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning xulqlari — insonlarga va barcha mavjudotlarga yaxshi munosabat ko‘rsatish, rahm-shafqatli bo‘lish, kibr va g‘ururdan yiroq bo‘lib, halimlik va kechirimlilikni targ‘ib qilishda o‘z aksini topgan. U zotning hayotlari siyratlari insonlarga namuna bo‘lib, har bir musulmon u zotning go‘zal xulqlari bilan xulqlanib, dunyo va oxiratda saodatga erishishi mumkin.

Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning xulqlari va ularga ergashishning ahamiyati.

Rasululloh sollallohu alayhi vasallam dunyoga nafaqat shariat qonunlarini olib kelgan, balki insonlarga axloqiy komillikni go‘zal xulqlarni ham o‘rgatganlar U zotning

 Mehribonlik. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam faqat musulmonlarga emas, balki barcha insonlarga hatto dushmanlarga ham mehribon bo‘lganlar. Ularga yaxshilik qilish va sabr bilan muomala qilish, ularning qalblarini o‘ziga qaratishga undalgan.

 Kechirimlilik. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam ko‘pincha o‘zlariga nisbatan qilingan yomonliklarga sabr qilib kechirib yuborganlar. Makka fath qilinganda u zot dushmanlarini ham afv qilganlar.

 Halimlik va kamtarlik. Har qancha oliy darajada bo‘lishlariga qaramay Rasululloh sollallohu alayhi vasallam hech qachon kibrlanmaganlar. Hamisha oddiy va halol hayot kechirganlar, kambag‘allarga, yo‘qsillarga yordam berishga intilganlar.

 Adolat va to‘g‘rilik. U zot adolatni hech qachon chetlab o‘tmaganlar hatto o‘zlariga yoki yaqinlariga nisbatan ham adolatni ustuvor qo‘yganlar.

Oxirat saodatiga erishish garovi.

Rasululloh sollallohu alayhi vasallamga ergashish dunyoda ham, oxiratda ham saodatga erishishning asosiy yo‘lidir. Inson o‘z xulqi va odob-axloqi bilan nafaqat o‘zining, balki jamiyatning ham farovonligiga hissa qo‘shadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning hayotlari insonlarga haqiqiy ma’naviy va axloqiy yo‘lni ko‘rsatadi.

Alloh taolo Qur’onda “Albatta sizlarga Allohning Rasulida go‘zal bir namuna bor” (Ahzob surasi, 21-oyat) — deb u zotning barcha ishlarida va xulqlarida go‘zal namuna borligini ta’kidlaydi.

Shunday ekan Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning xulqlari bilan xulqlanish — dunyo va oxiratdagi muvaffaqiyat va saodatning garovidir. Ular kabi rahmdil, adolatli, kechirimli va halim bo‘lish har bir musulmonning burchidir. Bu xulqlar bilan yashagan kishi nafaqat o‘z hayotini yaxshilaydi, balki jamiyatdagi adolat, hamjihatlik va tinchlikka ham hissa qo‘shadi.

Imron Bekov
Mir Arab oliy madrasasi talabasi

Мақолалар