Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
20 Сентябр, 2024   |   17 Рабиъул аввал, 1446

Тошкент шаҳри
Бомдод
04:50
Қуёш
06:09
Пешин
12:21
Аср
16:35
Шом
18:26
Хуфтон
19:40
Bismillah
20 Сентябр, 2024, 17 Рабиъул аввал, 1446

“Изн” сўрашлик назарни ман қилиш учундир

3.12.2018   3203   2 min.
“Изн” сўрашлик назарни ман қилиш учундир

Бировнинг ҳузурига киришга изн сўрашнинг ҳам ўзига яраша одоблари бор. Мусулмон кишилар ушбу исломий одобларга амал қилишлари лозим.

Баъзи ҳолларда инсонлар тўй-ҳашам, маъракаларга айтаётган пайтда, бирор эҳтиёж билан бирор инсонни қидириб хонадонига борганида салом бермай, изн ҳам сўрамай тўғри хонадон ҳовлисига кириб борадилар. Хонадон эгаси қай ҳолатда бўлишини мулоҳаза ҳам қилиб кўрмайдилар. Хонадон эгаси чиққунича келган одам уйнинг барча бурчакларига обдон назар солиб чиқади. Хонадон эгаси чиққанидан кейин, “Чақирдим, эшитмадингиз, кириб келавердим”, деб ўзларини оқлаб ҳам қўйишади. Зеро, Ҳаё иймоннинг бир бўлагидир.

Аллоҳ таоло: “Эй иймон келтирганлар! Ўз уйларингиздан бошқа уйларга то изн сўрамагунингизча ва уларнинг аҳлига салом бермагунингизча кирманг. Ана шундай қилмогинғиз сиз учун яхшидур, шоядки, эсласангиз. Бас, агар у (уй)ларда бирортани топсангиз, то сизга изн берилмагунча уларга кирманг. Агар сизга “Қайтинг дейилса, бас, қайтинг – ўша сиз учун покдур Аллоҳ, нима амал қилаётганингизни ўта билувчидур” (Нур сураси 27-28-оятлар), деган.

Ушбу оятга амал қилинса, бировнинг хонадонига изн сўраб, салом бериб кирилсагина, турли ноқулай ҳолатларнинг олди олинади. Изн сўрамай кирган одам уй эгаларини ноқулай ҳолда турганини кўриб қолса, гуноҳ бўлади. Ҳар иккиси ҳам хижолатга тушади. Ҳатто хусумат, уруш – жанжал ҳам чиқиши мумкин. Баъзи ҳолларда уйда аёл киши ёлғиз бўлиши, устига бегона эркак кириб орада иғво, бўҳтон, фитна чиқиши мумкин. Бундай ҳолатлардан доимо узоқ бўлиш керак.

Исломда нафақат бировнинг уйига руҳсатсиз кириш, балки назар солиш ҳам, ҳатто мактубини изнсиз ўқиш ҳам тақиқланади.

Абдуллоҳ ибн Аббос розияллоҳу анҳу ривоят қилган ҳадисда Набиий соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Ким биродарининг мактубига назар солса, худди дўзах оташига назар солгандек бўлади” (Имом Абу Довуд ривояти), деганлар.

Шунингдек, бировнинг мактубини ўғирлаб олиш ёки зўрлик қилиб ўқишга интилиш у ёқда турсин, изнсиз назар солиш ҳам мумкин эмаслигини юқоридаги ҳадисдан билиб олдик.

Бировнинг уйига “Салом” бериб тўғри кириб бораверишдан сақланайлик. Уйда аёллар борлиги, уй эгаларининг турли ҳолатда бўлиши мумкинлиги доим ёдимизда бўлса мақсадга мувофиқ бўлади.

Мир Араб ўрта махсус ислом билим юрти

талабаси Ахмадхонов Хайруллохон

Мақолалар
Бошқа мақолалар

Аввал бурчингизни адо қилинг

19.09.2024   3222   2 min.
Аввал бурчингизни адо қилинг

Биз йўқлик даштида, жонимиз руҳият оламида эди. Отамиз ва онамиз сабабидан бизлар ёруғ оламни кўрдик. Бу дунёда неки мартабага эришсак, барчасида уларнинг ҳақлари бор. Ҳатто улар ўзларининг фарзанд олдидаги бурчларини адо қилмасалар ҳам, бизлар уларни фарзанд сифатида қадрлашга мажбурмиз.

Ҳаётда оталик бурчини адо қилмайдиган эркаклар, оналик меҳрини фидо қилмайдиган аёллар топилиб туради. Ҳатто сериаллар таъсирими, охирзамон аломатими, ҳар ҳолда “ўзим учун яшашим керак!” деган шиорлар аёлларда тобора кўпайиб бормоқда, буни тан оламиз. Бироқ улар нодон бўлса, фарзанд ҳам оқпадар бўлиш йўлини ихтиёр қилурми? Эртага нима бўлади, бу аҳволда?

Бугунги кунда барча соҳадаги асосий камчилик ҳар ким бировдан ўз ҳуқуқини талаб қилиб, унинг ҳақ ва ҳуқуқлари ҳақида деярли ўйлаб кўрмаслиги ва бошқалар ўз вазифаларини адо қилмаслиги ҳақида дунё айвонида (ижтимоий тармоқларда) бонг уриб, ўз вазифасини унутиб қўйишлиги бўлиб турибди.

Бу иллат оилада ҳам ўз ҳукмронлигини ўтказмоқда. Аёллар-ку, ожиза, уларни тушунса бўлади. Аммо эрлар ҳам уялмай-нетмай, заррача ор қилмай, бир хотинни йўлга сола олмай ҳокимиятгача боришмоқда.

Ўзим шахсан шундай тадбирларда қатнашганман. Юқори ташкилотларга бориб, “хотиним билан яраштириб қўйинглар” деганларни муҳокама қилганмиз. Уларнинг ишларини маҳалла фаоллари ҳам, масжид ходимлари ҳам ижобий ҳал қилишга ожиз. У тараф ҳам ўз ҳақини талаб қилади, бу тараф ҳам.

Шунингдек, ҳукуматдан ҳақ талаб қилиш ҳам бор. Ўзларини жабрдийда қилиб кўрсатади. Яхшилаб суриштирсангиз, ўзларининг фуқаролик бурчларини адо қилмайди.

Инсон аввало ўз нафси олдида адолатли бўлиши керак. Ана ундан кейин қайсидир сабаблар туфайли муаммоларга дуч келса, майли ҳаққини сўрасин. Аслида ҳамма ўз бурчи ва вазифасига содиқ бўлса, бунчалар муаммолар кўп бўлмас эди. Илло бўлса ҳам онда-сонда учрар эди.

Муқаддас Ислом дини таълимотларида ҳам жаннатдаги олий мартабаларга етишиш учун Аллоҳ таолога ибодат қилиш, бандаларнинг ҳаққига тажовуз қилмаслик шарти бор.

Агар сиз бурчингизни сидқидилдан адо қилсангиз, шунда барака топасиз, иншаАЛЛОҲ.

Улуғбек қори ЙЎЛДОШЕВ