Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
20 Сентябр, 2024   |   17 Рабиъул аввал, 1446

Тошкент шаҳри
Бомдод
04:50
Қуёш
06:09
Пешин
12:21
Аср
16:35
Шом
18:26
Хуфтон
19:40
Bismillah
20 Сентябр, 2024, 17 Рабиъул аввал, 1446

Ҳар бир ишни мушоҳада қилинг!

31.12.2019   3382   3 min.
Ҳар бир ишни мушоҳада қилинг!

Мана, эртадан 2019 йил ҳам бошланaди. Бу дегани умримизнинг яна бир йили тугаб, янги саҳифаси очилмоқда. Шунинг учун инсон барча ўтган умридаги ишлардан хулоса қилиб, 2019 йилни икки дунё саодати учун захира бўладиган амаллар билан ўтказишни мақсад қилиши лозим. Мўътабар зотлар: “Кимни икки куни бир хил бўлса, у кунини қадрига етмабди”, деганлар.

Демак, киши янги кунни қадрига етиб, уни ўтган кунидан кўра кўпроқ яхши амаллар билан ўтказишга ҳаракат қилиши лозим. Бажарган ишлари билан кифояланиб, ҳаракатдан тўхташ – оқил кишининг иши эмас. Шу нуқтаи назардан янги йилга савобли амаллар учун захира бўладиган умрнинг бир қисми, деб эътибор билан қараш, янги режалар тузиш, яхши ниятлар қилиш муҳим.

Инсон қилган тижоратини йил якуни бўйича ҳисоб-китоб қилиб, фойда ёки зарарни мушоҳада қилади, фойдасига қувонади, зарарига қайғуради ва яна келгуси иши учун яхши ниятда янги режалар тузади. Инсон тижорати учун шунча жон куйдирганидек, ўтган умри учун ҳам жон койитиб, ўзига-ўзи саволлар бериши керак.

Ҳар куни эрта тонгдан яхши ишлар бажаришни ният қиляпмизми? Кеч тушгач, қилган ниятларимизнинг қанчаси амалга ошди, қанчаси ошмади, ўйлаб кўряпмизми? Эришган ютуқларимиз учун Аллоҳ таолога ҳамд айтиб, хато-камчиликларимизни тўғрилаш тадоригини кўряпмизми?  

Шу ўринда айтиш керакки, ҳар бир янги йилнинг аввалида янги режалар тузиш ва эзгу ниятлар билдириш дунё халқларининг одатига айланган. Буни бирор диний байрам эмаслиги, уни бутун жаҳон умумэътироф этган байрам эканини тушуниш керак. Шунингдек, мана шундай хурсандчилик дамларида қилинган ишларни сарҳисоб этиш, эришилган натижаларга шукрона айтиш, орзу-интилишлар қилиш ажойиб анъанадир.

Масалан савдода касодга учралса, пул йўқотилади. Аммо унинг ўрнини тўлдирса бўлади, ҳаёт тугади дегани эмас. Лекин зое қилинган вақтни ортга қайтариб бўлмайди. Нега энди бахт-саодатга эришишимиз гарови бўлган умр неъматига шундай эътибор бермаймиз? Ҳазрати Умар розияллоҳу анҳу “Ҳисоб-китоб қилинишингиздан олдин ўзингизни ўзингиз ҳисоб-китоб қилинг”, деганлар. Шундай экан, инсон хатолари учун ўзини тергаб, ютуқлари учун Аллоҳга ҳамд айтиши ва яна яхши амаллар қилиш учун ниятлар қилиши лозим.

Имом Бухорий ҳазратларининг “ал-Жомеъ ас-Саҳиҳ” асарларида келтирилган саҳиҳ ҳадисда “Барча амаллар ниятларга боғлиқ, ҳар бир кишига фақат ният қилган нарсаси берилади”, деб марҳамат қилинган. Демак, ҳар бир ишнинг сабаби – ният, самараси эса амалдир.

Шу учун ҳам мўйсафидларимиз дуога қўл очганда Аллоҳ таолодан эзгу ниятларимизга етказишини сўрайдилар. Ниятни тўғри қилиб, мақсадни аниқ белгилаб олган инсон ана шу ниятига етиш учун Аллоҳга таваккал қилиб, доимо ҳаракатда бўлади.

 

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати

Мақолалар
Бошқа мақолалар

Аввал бурчингизни адо қилинг

19.09.2024   2639   2 min.
Аввал бурчингизни адо қилинг

Биз йўқлик даштида, жонимиз руҳият оламида эди. Отамиз ва онамиз сабабидан бизлар ёруғ оламни кўрдик. Бу дунёда неки мартабага эришсак, барчасида уларнинг ҳақлари бор. Ҳатто улар ўзларининг фарзанд олдидаги бурчларини адо қилмасалар ҳам, бизлар уларни фарзанд сифатида қадрлашга мажбурмиз.

Ҳаётда оталик бурчини адо қилмайдиган эркаклар, оналик меҳрини фидо қилмайдиган аёллар топилиб туради. Ҳатто сериаллар таъсирими, охирзамон аломатими, ҳар ҳолда “ўзим учун яшашим керак!” деган шиорлар аёлларда тобора кўпайиб бормоқда, буни тан оламиз. Бироқ улар нодон бўлса, фарзанд ҳам оқпадар бўлиш йўлини ихтиёр қилурми? Эртага нима бўлади, бу аҳволда?

Бугунги кунда барча соҳадаги асосий камчилик ҳар ким бировдан ўз ҳуқуқини талаб қилиб, унинг ҳақ ва ҳуқуқлари ҳақида деярли ўйлаб кўрмаслиги ва бошқалар ўз вазифаларини адо қилмаслиги ҳақида дунё айвонида (ижтимоий тармоқларда) бонг уриб, ўз вазифасини унутиб қўйишлиги бўлиб турибди.

Бу иллат оилада ҳам ўз ҳукмронлигини ўтказмоқда. Аёллар-ку, ожиза, уларни тушунса бўлади. Аммо эрлар ҳам уялмай-нетмай, заррача ор қилмай, бир хотинни йўлга сола олмай ҳокимиятгача боришмоқда.

Ўзим шахсан шундай тадбирларда қатнашганман. Юқори ташкилотларга бориб, “хотиним билан яраштириб қўйинглар” деганларни муҳокама қилганмиз. Уларнинг ишларини маҳалла фаоллари ҳам, масжид ходимлари ҳам ижобий ҳал қилишга ожиз. У тараф ҳам ўз ҳақини талаб қилади, бу тараф ҳам.

Шунингдек, ҳукуматдан ҳақ талаб қилиш ҳам бор. Ўзларини жабрдийда қилиб кўрсатади. Яхшилаб суриштирсангиз, ўзларининг фуқаролик бурчларини адо қилмайди.

Инсон аввало ўз нафси олдида адолатли бўлиши керак. Ана ундан кейин қайсидир сабаблар туфайли муаммоларга дуч келса, майли ҳаққини сўрасин. Аслида ҳамма ўз бурчи ва вазифасига содиқ бўлса, бунчалар муаммолар кўп бўлмас эди. Илло бўлса ҳам онда-сонда учрар эди.

Муқаддас Ислом дини таълимотларида ҳам жаннатдаги олий мартабаларга етишиш учун Аллоҳ таолога ибодат қилиш, бандаларнинг ҳаққига тажовуз қилмаслик шарти бор.

Агар сиз бурчингизни сидқидилдан адо қилсангиз, шунда барака топасиз, иншаАЛЛОҲ.

Улуғбек қори ЙЎЛДОШЕВ