28 Декабр, 2025, 8 Ражаб, 1447
28 Декабр, 2025, 8 Ражаб, 1447
- Қуръонни ёд олдингми?
- Йўқ.
- Ибн Молик раҳимаҳуллоҳнинг араб тилига оид “Алфийя” номли назмий услубдаги китобини ёд олдингми?
- Йўқ.
- Суютий раҳимаҳуллоҳ ёки Ироқий раҳимаҳуллоҳнинг ҳадис илмига оид “Алфийя” номли назм услубида ёзилган китобини ёд олганмисан?
- Йўқ.
- Имом Жазарий раҳимаҳуллоҳнинг тажвид илмига оид назм услубида ёзилган “Матнул Жазарийя”сини ёдладингми?
- Йўқ.
- Фароиз илмига оид “Роҳбийя” номли китобни ёд олдингми?
- Йўқ.
- Ақидага оид “Жавҳаратут Тавҳид” ёки “Бадул омолий” китобларини ёд олганмисан?
- Йўқ.
- Мусталаҳул ҳадисга оид “Байқунийя” манзумасини ёд олганмисан?
- Йўқ.
- Мантиқ илмига оид “Ас-сулламул мунаврақ” манзумасини ёдлаганмисан?
- Йўқ.
- Фиқҳга оид бирорта китобни пухта ўргандингми?
- Йўқ.
- Наҳвга оид бирор китобни пишиқ ўргандингми?
- Йўқ.
- Балоғатга оид бирорта китобни яхшилаб ўзлаштирдингми?
- Йўқ.
- Усулул фиқҳга оид бирор асарни қунт билан ўргандингми?
- Йўқ.
- Ҳадис илмига оид бирор китобни пухта ўргандингми?
- Йўқ.
- Ақидага оид бирорта китобни чуқур ўргандингми?
- Йўқ.
- Тафсирга оид бирорта китобни чуқур ўргандингми?
- Йўқ.
- Мантиқ илмига оид бирор китобни қунт билан ўқидингми?
- Йўқ.
- Шу ҳолингда ўзингни “Толиби илмман” дейсан.
Маълумки, Қуръони Карим нозил бўлганидан бери хотираларда ёд олиб келинади. Аллоҳ таолонинг Ўзи Қуръонни ёдлашни, эслашни осон қилиб қўйганини эълон қилиб, шундай марҳамат қилган:
وَلَقَدْ يَسَّرْنَا الْقُرْآنَ لِلذِّكْرِ فَهَلْ مِن مُّدَّكِرٍ
“Дарҳақиқат, Биз Қуръонни зикр учун осон қилдик. Бас, зикр қилувчи борми?!” (Қамар сураси, 22-оят).
Қуръони Каримдан кейин зикр қилинган китоблар толиби илмлар ёдлаб олиши осон бўлиши учун шеърий услубда ёзилган. Олдинги толиби илмлар мазкур китобларнинг ҳаммасини ёд олиб, илмда пешқадам бўлишган. Бугунги кундаги толиби илмларимиз орасида бу китобларнинг баъзисини ёд олиб бораётганлари ҳам йўқ эмас.
Уламоларимиздан бирлари шундай дейдилар: “Фейсбук вақтингни олади, аммо сенга тўлақонли илм бермайди. Сен вақтингни оладиган нарсани қўйгин-да, илм ўрганишга чуқурроқ кириш. Чунки умр дақиқалари булут каби тўхтовсиз ўтиб бормоқда. Унутма, вақт кескир қилич кабидир. Агар сен уни кесмасанг, яъни ундан фойдаланиб қолмасанг, у сени кесади”.
Аллоҳ таоло барчамизга фойдали илм берсин ва илмига амал қилувчилардан қилсин!
Интернет маълумотлари асосида Нозимжон Ҳошимжон тайёрлади
Фазилатли шайх Муҳаммад Аввома ҳафизаҳуллоҳ айтадилар:
"Ҳиндистонлик уламо Шайх Абдулҳай Лакнавий роҳимаҳуллоҳ ҳақида эшитгансизлар. Шайх Абдулҳай Лакнавий роҳимаҳуллоҳ ҳинд уламолари орасида ниҳоятда машҳур олим бўлган. У зот роҳимаҳуллоҳ қирқ ёшга етмасдан, яъни ўттиз тўққиз ярим ёшда вафот этган, қирққа кириб улгурмаган. Шунга қарамай, у жуда улкан илмий мерос қолдирган: унинг ёзган асарлари 115 дан ортиқ! Уларнинг ичида кичик рисолалар ҳам, катта китоблар ҳам бор. Аммо ўша кичик рисолаларнинг ўзи ҳам катта бир китобнинг ўрнини боса оладиган даражада эди, чунки уларнинг ҳар бирида маълум бир илмий масала ниҳоятда пухта ва мукаммал тарзда ёритиб берилган.
Бунинг сабаби қуйидагича: Бир куни ўша пайтдаги Лакнав амири шайхнинг илм билан машғул бўлиб, унга чуқур шўнғиб кетгани ва ақлбовар қилмас истеъдоди ҳақида хабар топади ва уни ўз ҳузурига чақиртиради. Шайх амирнинг олдига боргач, амир у зотга шундай дейди…
Унинг шайхга нима деганини айтишдан аввал ушбу воқеани ҳикоя қилиб берган ҳинд уламоси менга айтган яна бир гапни зикр қилиб ўтай: "Биз олти кишидан иборат оила эдик: ота-онам ва тўрт нафар фарзанд - жами олти киши. Ойига тўрт рупий бизга кифоя қилар эди". Мазкур уламо Шайх Абдулҳай Лакнавий вафотидан ўттиз йил ўтиб туғилган. Яъни, ўша даврда тўрт рупий ҳозиргидан анча катта харид қувватига эга бўлиб, авваллари бу пулга бугунги кундан кўра кўпроқ нарса сотиб олиш мумкин эди. Шунга қарамай, бу киши: "Бизнинг оиламизга ойига тўрт рупий етарди", деяпти...
Энди аввалги гапимизга қайтсак: Шундай қилиб Лакнав амири Шайх Абдулҳайни ҳузурига чақиртириб, у зотга: "Мен сизга ўз ҳисобимдан ойига тўрт юз рупий маош тайинлайман. Сиз илм билан машғул бўлиб, ўзингизни илмга бағишланг!" дейди.
Шайх бу воқеадан кейин илмга буткул берилди ва ана шундай буюк натижага эришди! Эй ёшлар, эътибор беринг, айтилган рақамларни мулоҳаза қилинг! Тўрт юз рупий шайх учун нақадар катта маблағ бўлган. Нега? Айни мана шу нарса учун - мен сизларга айтмоқчи бўлган нарса шу: Толиби илмни ўз кафиллигига олиш, яъни илм талаб қилувчини моддий жиҳатдан таъминлаш!
Бу унинг илмга бўлган таъсиридир. Тарих бизга буни реал воқелик мисолида кўрсатиб бермоқда. Шу боис ушбу ишни барча мусулмонлар орасида, жумладан, бой-зодагонлар ва уламолар ўртасида яна қайта тирилтиришимиз керакки, улар ўзаро ҳамкорлик асосида шаръий илмлар учун вақф қўллаб-қувватловини қайта тикласинлар".
Муҳаддис Муҳаммад Аввома суҳбатларидан
ҲИМ талабаси
Назирхонов Ҳасанхўжа таржимаси
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа 