Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
19 Сентябр, 2024   |   16 Рабиъул аввал, 1446

Тошкент шаҳри
Бомдод
04:49
Қуёш
06:08
Пешин
12:22
Аср
16:37
Шом
18:28
Хуфтон
19:42
Bismillah
19 Сентябр, 2024, 16 Рабиъул аввал, 1446

Ҳаё тақвосининг саидаси

9.09.2020   2215   6 min.
Ҳаё тақвосининг саидаси

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг муборак вужудлари тупроққа қўйилганига беш ой бўлганида ҳазрати Фотиманинг кўзи ёриди.[1] Муҳсин деб ном қўйилган бола кўп яшамади. Бу туғилиш ҳазрати Фотима учун жуда қимматга тушди. Туғруқ вақтида кўп қийналгани, боласи ҳам оламдан ўтгани онанинг аҳволини оғирлаштирди. Бир неча кун ётиб дам олганига қарамай ётоғидан тура олмади. Шаъбон ойи охирларкан, ҳаёти ҳам поёнига етиб бораётганини ҳис қилди. Зеро, бу оиладан биринчи бўлиб отасининг ёнига ўзи боришини биларди.[2] Буни Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ўзларидан эшитганди. Аммо қачон, қайси кун, қайси соатда, қаердалигини билмасди.

Ҳазрати Фотимани ўлим қўрқита олмади. Чунки ўлимдан сўнгги мангу ҳаётда жаннат аёлларининг саидаси, уларнинг кўнгиллари маликаси сифатида битмас-туганмас неъматларга эга бўлиши муждаси берилганди.[3] Отасига вафо қилмаган, ўзи ҳам умри давомида роҳат кўрмай яшаган бу олам унга ҳам вафо қилмаслиги аниқ эди. Севикли опалари сингари у ҳам ёшлигига, болаларига тўя олмасдан, уларни онасиз қолдириб кетаётганди. Безовталиги болаларининг кейинги ҳоллари нима кечишини ўйлаганидан эди, холос.

Хасталик давом этаётган кунларнинг бирида ҳазрати Абу Бакр зиёратига келиб, мақсадини ҳазрати Алига айтди. Ҳазрати Али завжаси ёнига кириб:

— Абу Бакр кўргани келибди, киришга изн сўраяпти, кирсинми? — деб сўради.

— Бунга сиз нима дейсиз?

— Хастанинг ҳолини сўрагани келган кишига “келинг” дейман.

— Ундай бўлса кираверсин...

Ҳазрати Абу Бакр салом бериб ичкари кирди. Аҳвол сўради, шифо тилади. Ўрталарида бўлиб ўтган кўнгилсизликдан ҳануз маҳзунлигини айтди. Бироз ўтиргач, изн сўраб қайтиб кетди.[4]

Ҳазрати Фотиманинг ҳаёти севикли отаси келтирган диннинг аҳлоқи ва амали билан безанганди. Қалби Қуръонга уйғун эди. Охирги кунларида отаси ўргатганидай истиғфорни кўпайтирди. Рамазоннинг учинчи куни оқшом чоғида шаҳодат калимасини сўнгги бор айтган дудоқлар қайтиб очилмади. Руҳи фаришталар ҳамроҳлигида Раббиси ҳузурига кўтарилди.

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам томонидан жаннат ёшларининг сардорлари бўлиши айтилган[5] ҳазрати Ҳасан ва Ҳусайн, Зайнаб ва Умму Гулсум оналари ортидан йиғлаб қоларкан, ҳазрати Али Асмо бинти Умайсга хабар юборди. Улар биргаликда ҳазрати Фотимани ювиб кафанлади.[6] Сўнг Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг севикли қизи Фотиманинг жанозаси ҳазрати Али (ё амакиси Аббос) томонидан ўқилиб, Бақий қабристонига олиб борилди.[7]

Бугунги кунда қабристон эшигининг рўпарасида жойлашган опалари қабрларининг ўнг томонида, улардан йигирма беш метрча ичкарида жойлашган қабрига қоронғуда дафн этилди.[8]

Ибн Абдулбарр ҳазрати Фотиманинг кечаси дафн этилиши ўз васиятига кўра бўлганини қайд этган.[9] Чунки ҳазрати Фотима аввалроқ Асмо бинти Умайс билан гаплашганида аёлларнинг жанозаларида жасадига ёпилган ёпинчиқдан вужудларининг баъзи жойлари билиниб қолаётганини айтиб, ўзининг тобути бу ҳолда кўтарилишини истамаслигини билдирган. (Эътибор қилинг: унинг ўлим тўшагида ётиб ҳам ҳаё қилгани дилларни титратади, кўзларни ёшлантиради. Бугун танасини яширину ошкора кўз-кўз қиладиган айрим аёлларни тавбага чорлайди...) Асмо эса бунга жавобан Ҳабаш ўлкаларида тобутлар четига хурмо шохларидан ярим доира шаклида пана қилинишини, шунда майит одамларга кўринмаслигини айтиб, агар ҳазрати Фотима вафот этса тобутини шундай урашини ваъда беради[10]. Аммо ҳазрати Фотиманинг муборак вужуди кечаси кўмилгани учун бунга эҳтиёж ҳам қолмаган эди.

Ўшандан то бугунги кунга қадар Бақий қабристони эшиги очилиши биланоқ ҳазрати Фотиманинг қабрини зиёрат қилувчилар жуда кўп бўлиши кузатилади. Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг аёллари, ёнларидан жой олган бошқа қизлари Зайнаб, Руқия, Умму Гулсумнинг қабрларини зиёрат қилувчилардан кўра ҳазрати Фотиманинг қабрини зиёрат қилувчилар кўпроқ бўлиши балки вафот этаётиб ҳам ҳаё тақвосида намуна бўлгулик юқоридаги сўзлари боисдир. Зеро, Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинган ҳадисда Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Банда Аллоҳ рози бўладиган гапни арзимас санаб гапирса-да, Аллоҳ уни даражаларга кўтаради...” деганлар.

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг қадрли омонатини қабристондаги жаннат боғчасига қўйган ҳазрати Али кўзёшларини тия олмай ортига қайтганида ҳали тонг отишига анча бор эди.

Ҳазрати Фотиманинг вафоти хабари Мадинани яна бир бор мотамга солди. Кўнгиллар “оҳ, Фотима...” дея фарёд қилиб, кўзлардан раҳмат ёшлари оқди. Бироқ, бу фоний оламдан ўтганни ортга қайтариб бўлмайди.

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг дилбанди тупроққа қўйилганда отасининг вафотига эндигина олти ойча бўлганди. Ҳазрати Фотима йигирма етти ёшни тўлдирмаган, ортида қолган тўрт фарзанднинг энг каттаси бўлмиш ҳазрати Ҳасан етти ёшда эди.[11]

Бир куни ҳазрати Али Расули муҳтарам соллаллоҳу алайҳи васалламга:

— Қайси биримиз сизга севиклироқмиз? Менми, Фотимами? — деб савол берганди.

Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам:

Албатта Фотима сендан кўра севиклироқ. Сен эса ундан қадрлироқсан[12], — деб жавоб бердилар.

Бу жавобдан иккаласи ҳам мамнун бўлишган эди.

 

А. Абдуллаев тайёрлади

 

[1] Пайғамбаримиз (соллаллоҳу алайҳи васаллам) билан қизлари Фотиманинг вафотлари орасидаги вақт аниқ эмас. Беш ойдан саккиз ойгача бўлгани ҳақида айтилади (Манбалар қўйида келади).

[2] Унга бу ҳақида Расулуллоҳнинг (соллаллоҳу алайҳи васаллам) ўзлари айтгандилар (Ибн Саъд. 8/27; Ибн Абдулбарр. “ал-Истоиб”, 4/375; Ибн асир. “Усдул Ғабо”, 7/211).

[3] Ибн Абдулбарр. “ал-Истоиб”, 4/375-376.

[4] Ибн Саъд. 3/27.

[5] Имом Термизий. “Маноқиб”, 30 (5/656).

[6] Ибн Абдулбарр, 4/379; Ибн Асир. “Усдул Ғабо”, 7/214; Ибн Касир. “ал-Бидоя”, 6/333.

[7] Ибн Саъд. 8/29.

[8] Ибн Саъд. 3/29.

[9] Ибн Абдулбарр. 4/379.

[10] Ибн Абдулбарр. 4/378; Ибн Асир. “Усдул Ғабо”, 7/214.

[11] Ҳазрати Фотиманинг ёшини аниқ айта олмаймиз. Аммо йигирма беш ва ўттиз ёш орасида бўлгани ривоятларда келади (Ибн Саъд. 3/28; Ибн Абдулбарр. “ал-Истоиб”, 4/380).

[12] Ибн Асир. “Усдул Ғабо”, 7/212.

Мақолалар
Бошқа мақолалар
Мақолалар

Идда сақламаслик саратонга сабаб бўлади

19.09.2024   40   2 min.
Идда сақламаслик саратонга сабаб бўлади

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм

“ИДДА” НИМА ДЕГАНИ?

Динимизда аёл киши эрининг вафотидан ёки эри билан ажрашгандан кейин сақлаши лозим бўлган муддатга “идда” дейилади.
 

МУДДАТИ ҚАНЧА?

Унинг муддати эри вафот этган аёл учун тўрт ойу ўн кун; ҳомиладор аёлнинг иддаси туққунича, эридан ажралган хотин иддаси талоқдан сўнг уч ҳайз кўриб, учинчи ҳайзидан пок бўлиши билан тугайди. Турли сабабларга кўра ҳайз кўрмайдиган аёл эри билан ажрашса, уч ой идда ўтиради.
 

ҲОМИЛАДОР ЭМАС...

Ҳомиладор эмаслиги аниқ бўлган аёллар ҳам идда ўтиришлари лозим. Агар идда ўтирмасдан бошқа кишига никоҳлансалар, никоҳ ботил, ўзлари гуноҳкор бўладилар.
 

САРАТОНГА САБАБ БЎЛАДИ

Калифорния университети профессори, биологик текширувлар лабораторияси директори Доктор Жамолиддин Иброҳим бундай ёзади: “Аёлларнинг иммун тизимини ўрганиш натижасида уларда махсус ирсий хотирага эга ҳужайралар мавжудлиги аниқланди. Аёл киши турмуш ўртоғи билан жинсий алоқада бўлганда эрининг ҳужайралари камида 3 ой давомида аёлнинг репродуктив органларида фаол қолади. Агар аёл киши ушбу муддат ўтмасдан туриб бошқа эркак билан жинсий алоқада бўлса, бу иммун тизимини ишдан чиқишига, оқибатда саратон ўсмаларининг пайдо бўлишига олиб келади”.

Тақдқиқотчилар идда сақламай иккинчи эр билан жинсий ҳаётни давом этдирган аёлларда кўкрак ва бачадон саратони кўп кузатилишини алоҳида таъкидлайдилар.


ИЛМ – ИСЛОМГА ЕТАКЛАР

Америкалик эмбриолог Роб Гиллхем АҚШдаги аёллар орасида тадқиқотлар олиб борган. Натижада, муслима аёллар яшайдиган ҳудудда кўкрак ва бачадон саратонига чалинган аёллар бошқа минтақаларга қараганда ниҳоятда кам кузатилишини аниқлаган. Эмбриолог Гиллхем идда сақлаш ҳақидаги Қуръон оятларини ўқиб Исломни қабул қилди.

Алберт Эйнштейн институтининг илмий ходимлари ҳам бу борада узоқ йиллар тадқиқотлар олиб бориб, аёл кишининг организми эркак кишининг хромосомасидан тўлиқ тозаланиши учун айнан Аллоҳ таоло буюрган муддат талаб этилишини эълон қилганлар.

Миср тиббиёт маркази профессори Доктор Абдулбосит Саъид айтади: “Аёл киши эри билан жинсий алоқада бўлгандан сўнг, аёлнинг организми эркак кишининг хромосомасидан ҳар ойда фақатгина 30 % фоизи тозаланади. Тўлиқ тозаланиш учун эса камида уч ҳайз муддати талаб этилади”.


ХУЛОСА

Идда ўтиришнинг жуда кўп ҳикматлари бўлиб, уларни Аллоҳнинг ёлғиз Ўзи билади. Келажакда бунга ўхшаш ҳикматлар яна чиқаверишида шубҳа йўқ.

Даврон НУРМУҲАММАД

Мақолалар