Савол: Бизда бир “Ҳизбут-таҳрир” номли жамоа бор. Ислом халифалигини ўрнатиш ҳақида бонг уришади. Уламолар ҳақида ҳар хил гаплар гапиришади. Уларга қандай раддия қилиш керак? Ўзи Ислом халифалигига қандай йўл тутилиш керак?
Жавоб: Алҳамду лиллаҳ, вассолату вассаламу ала росулиллаҳ.
Инсонлар жамоаланиш бўйича икки жамоага ажрайдилар. Роҳманнинг жамоаси ва Шайтон жамоалари. Аллоҳ таолонинг жамоаси тарқоқ бўлиши асло мумкин эмас. Аллоҳ таоло айтади:
إِنَّ الَّذِينَ فَرَّقُوا دِينَهُمْ وَكَانُوا شِيَعًا لَسْتَ مِنْهُمْ فِي شَيْءٍ إِنَّمَا أَمْرُهُمْ إِلَى اللَّهِ ثُمَّ يُنَبِّئُهُمْ بِمَا كَانُوا يَفْعَلُونَ
“Динларини (фирқаларга) бўлиб, (турли) гуруҳларга айланганлар (учун) бирор нарсада (Сиз масъул) эмассиз. Уларнинг иши Аллоҳга (ҳавола). Сўнгра (У) уларни қилиб юрган амалларидан огоҳ қилур” (Анъом сураси 159-оят).
Пайғамбаримиз алайҳиссалом эса: “Яҳудийлар етмиш бир ёки етмиш икки фирқага бўлиниб кетди. Насоролар ҳам етмиш бир ёки етмиш икки фирқага бўлиниб кетди. Менинг умматим эса етмиш уч фирқага бўлиниб кетади”, деганлар (Имом Абу Довуд Абу Ҳурайра разияллоҳу анҳудан ривоят қилганлар).
Яна Имом Абу Довуд раҳимаҳуллоҳ Муовия разияллоҳу анҳудан ҳам шунга ўхшаш ҳадис ривоят қилган. Унда Пайғамбаримиз алайҳиссалом: “Уларнинг ҳаммаси дўзахдадир. Биргина фирқа бундан мустасно”, дедилар. Шунда саҳобалар: “Ўша бир тоифа кимлар, эй, Аллоҳнинг Расули!” дейишди. У Зот: “Жамоатдир”, дедилар. Сўнг яна қўшимча қилиб айтдиларки: “Албатта яқин орада шундай қавмлар келадики, қутириш касали беморни қандай эгалласа, уларни ҳавои нафс худди шундай эгаллайди” – дедилар.
Дарҳақиқат, Пайғамбаримиз алайҳиссалом хабар берган нарсалари воқеъликда содир бўлди. Ҳавои нафсга эргашиш кўпайди. Фирқалар, жамоалар кўпайди. Ҳолбуки, Аллоҳ таоло ўз китобида айтади:
وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِيعًا وَلَا تَفَرَّقُوا وَاذْكُرُوا نِعْمَةَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ إِذْ كُنْتُمْ أَعْدَاءً فَأَلَّفَ بَيْنَ قُلُوبِكُمْ فَأَصْبَحْتُمْ بِنِعْمَتِهِ إِخْوَانًا وَكُنْتُمْ عَلَى شَفَا حُفْرَةٍ مِنَ النَّارِ فَأَنْقَذَكُمْ مِنْهَا كَذَلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمْ آَيَاتِهِ لَعَلَّكُمْ تَهْتَدُونَ
“Ҳаммангиз Аллоҳнинг «арқони»ни (Қуръонини) маҳкам тутинг ва фирқаларга бўлинманг ҳамда ўзаро адоватда бўлган пайтларингизда дилларингизни (туташтириб) ошно қилиб қўйган Аллоҳнинг неъматини ёдда тутинг. Унинг неъмати туфайли биродарларга айландингиз. Дўзах чоҳи ёқасида турганингизда, сизларни ундан қутқарди. Шояд ҳақ йўлни топгайсизлар, деб, Аллоҳ Ўз оятларини сизларга шундай баён қилади” (Оли Имрон сураси 103-сура).
Пайғамбаримиз алайҳиссалом айтадилар: “Ўзларингиздан олдингилар йўлига худди (камон ўқининг) патлари бир хил жойлашгани каби, изма-из эргашасизлар. Ҳатто улар зобб (эчкиэмар)нинг инига кирган бўлсалар, сизлар ҳам албатта кирасизлар. Саҳобалар айтдилар: “Эй, Расулаллоҳ! Яҳудлар ва Насороларми?” Пайғамбар алайҳиссалом: “Унда ким?” - дедилар.
Яна Пайғамбаримиз алайҳиссалом айтдилар: “Мўъмин мўъмин учун худди бир бирини мустаҳкамлаб турувчи бино кабидир”.
Аммо бу пайдо бўлган ҳизблар-жамоалар ўзаро бир-бирларидан танофурда, нафратдадирлар. Бир бирларини таъна-айб қўядилар. Ҳатто бир киши: “Бу ҳизблар дин душманларининг ирода-истакларини яъни умматни тафриқага солиш, хотирини паришон қилиш, алалоқибат умматни заъифлаштириш каби ишларни амалга оширяптилар”, деса тўғри айтган бўлади.
Хуллас, “Ҳизбут таҳрир” жамоаси қаттиқ адашган тоифалардан. Мен сўзимнинг авалиданоқ шу сўзни айтсам балки сизларга ғариб туюлар. Аслида бу сўзни айтишдан олдин муқаддима келтиришим керакдир. Масалан қуйидагича: “Ушбу ҳизбут таҳрир жамоаси паскаш жамоа бўлиб, Урдунда пайдо бўлган. “Ихвонул муслимин”дан ажраб чиққан. Ихвончилар уларга бу йўлдан қайтсинлар учун ўзаро элчилар юборишган. Лекин улар қайтишдан бош тортишган. Уларнинг етакчиси Тақиюддин Набаҳоний эди. Улар ақида масалаларида қуйидагиларни айтадилар: ақидавий ҳукм фақат ақлдан олинади. Агар самъий яъни, нақлий далилдан олинса, у фақат қатъий далил бўлиши керак.
Шунинг учун ҳам улар азоби қабрни рад қиладилар, Масиҳуд-Дажжолни чиқишини инкор қиладилар. Фазилатли аҳлоқлар ва илм ўргатишга бепарво бўладилар. Ҳизбчилар қуруқ сиёсатдонликка ўргатиладиган динга мухолиф жамоадир.
Ҳизбчиларнинг етакчисига: “Нима учун сизларда Қуръон ёдлатадиган мадрасалар кўринмайди?”, деб сўралганда шундай жавоб берган: “Мен дарвешлар чиқармоқчимасман”. Кўриб турганингиздек, улар фақат сиёсатга таянадилар. Илм, аҳлоқ ва қалб тарбияси, зуҳд, тақвога сабаб бўлувчи илмлар улар учун қизиқ эмас. Фиқҳий масалаларда ҳам ўзларига хос жиҳатлар бўлиб, уларга кўра эркак киши номаҳрам аёл билан қўл бериб кўришса, жоиз бўлади. Шунингдек, шўрода кофир инсон ҳам бўлиши, ҳамда у умумий маънода волий, ҳоким бўлиши ҳам мумкин. Шундай қилиб, Ҳизбут таҳрир жамоаси энг адашган тоифалардан биридир.
Мен Ҳизбут–таҳрирлик билан фахрланган, гердайганлардан таажжубдаман. Барча мўмин мусулмонларни ҳизбут-таҳрир жамоасидан огоҳликка, улардан узоқ бўлишга чақираман. Агар биз ҳизбут-таҳрир жамоасини таъвилчилар, деб ҳисобламасак эди, аслида уларни кофир дейишимиз ҳақли бўларди. Чунки улар азоби қабрни инкор қиладилар. Масиҳуд-дажжолни чиқишини инкор қиладилар. Етакчилари эса: “Талабаларига Қуръонни ўргатиш лозим эмас. Улардан дарвешлар етиштирмаслик керак” – дейди.
Яман уламолар кенгаши аъзоси
Шайх Муқбил Ҳодий Водиий
Аллоҳнинг ёрдами келиши учун қилинадиган 5 шартни эътиборингизга тақдим қиламиз. Албатта, унинг сабаб ва шартлари фақатгина шу 5 та билан чекланиб қолмайди. Биз 5 тасинигина эслатиб ўтишни лозим деб топдик.
Биринчи шарт, иймон келтириш, яъни мўмин бўлиш. Бу ҳақда Аллоҳ таоло бундай марҳамат қилади:
“Мўминларга нусрат бериш Бизнинг зиммамиздаги ҳақ бўлган” (Рум сураси, 47-оят).
Демак, Аллоҳнинг ёрдамига эришиш учун иймон келтирганлардан бўлиш керак экан.
Иймон нима? Бу ҳақда Жаброил алайҳиссалом “Менга иймон ҳақида хабар бер”, деб сўраганда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Аллоҳга, Унинг фаришталарига, китобларига, пайғамбарларига ва охират кунига иймон келтиришинг ва қадарнинг яхшисига ҳам, ёмонига ҳам иймон келтиришинг”, деб жавоб берганлар.
Булар иймоннинг устунларидир. Сиз унинг ҳар бирига шундай иймон келтирингки, улар амалларингизда акс этсин. Мана шу энг муҳимидир.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг Аллоҳга бўлган ишончлари ниҳоятда кучли эди. Кунларнинг бирида ғазотдан қайтиб қиличларини дарахтга илдилар ва унинг остида ухлаб қолдилар. У ердан ўтаётган бир мушрик Пайғамбаримизнинг дарахтга осиғлик турган қиличларини олиб, муборак бўйинларига ҳужум қилмоқчи эди, Набий алайҳиссалом уйғониб қолдилар. Шунда ҳалиги мушрик:
— Энди сени ким қутқара олади?! − деди. Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам эса:
— Аллоҳ қутқаради! − деб жавоб бергандилар мушрикнинг қўллари қалтираб қолди, қўлидаги қилич эса ерга тушиб кетди.
Агар иймон сизнинг амалларингизда ўз аксини топса қандай мўъжизалар содир бўлишини кўрдингизми?
Агар Аллоҳ сиз билан бирга бўлса кимдан ёки нимадан қўрқасиз?
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам билан бирга Абу Бакр Сиддиқ розияллоҳу анҳу Савр ғорига беркинган эдилар. Икковлари ғорнинг энг юқори қисмига чиқиб олишди. Мушриклар ҳам бўш келмасдилар. Тиш-тирноқлари билан уларни излаб топишга ҳаракат қилардилар. Ҳар бир қарич ерни илма тешик қилдилар.
Савр ғорининг олдига ҳам келдилар. Ҳазрат Абу Бакр Сиддиқ розияллоҳу анҳу Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламга бирор зарар етиб қолишидан ниҳоятда хавфсираб, хавотирга тушардилар. Лекин Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Эй Абу Бакр нимадан қўрқяпсан, маҳзун бўлма, Аллоҳ биз билан”, дедилар.
Агар Аллоҳ сиз билан эканига қатъий иймон келтирсангиз сизни ҳеч ким ва ҳеч нарса қўрқита олмайди. Одамларнинг аксарияти дучор бўлган қўрқув кишанларидан озод бўласиз. Юсуф алайҳиссалом каби зиндон сиз учун озодликдан севимлироқ бўлади. Оч бўлсангиз ҳам ғам чекмайсиз Аллоҳ ризқингизни беришига ишонасиз, бемор бўлсангиз фақат Ўзи шифо беришига амин бўласиз. Шунинг учун иймон Аллоҳнинг ёрдами келишининг биринчи асосларидан саналади.
Иккинчи шарт, иймонда мустақим туриш, собитқадам бўлиш. Сиз то иймонда мустақим тураркансиз, Аллоҳнинг ёрдами сиздан тўхтамайди. Аллоҳнинг ҳар бир ишга қодир эканига ишонар экансиз Ўзи сизга ёрдамчи бўлади. “Албатта, Аллоҳ Ўзига ёрдам берганларга ёрдам берур” (Ҳаж сураси, 40-оят).
Учинчи шарт, бирлашиш. Кунларнинг бирида Форс ҳукмдори Умар розияллоҳу анҳу билан учрашмоқчи бўлди. Узоқ йўл юриб, Мадина шаҳрига етиб келди. Шаҳарга киришда ўзининг шохона кийимларини кийиб олди. Дастлаб масжидга олиб боришди, лекин у ерда Умар розияллоҳу анҳуни топмадилар. Яқин атрофда ўйнаб, югуриб юрган ёш болалар: “Сизлар мўминлар амирини қидиряпсизми?” деб сўрашди. Улар: “Ҳа” дейишганди, болалар: “Масжиднинг орқа томонида ухлаяптилар”, дедилар.
Масжиднинг орқа томонига ўтиб қарашса Халифа Умар розияллоҳу анҳу кийимларини буклаб, ерда ухлаб ётардилар. Саҳобалар халифани уйғотиб юбормаслик учун жим турдилар. Форс ҳукмдори: “Умар қани? Унинг қўриқчиларичи? Ахир сизлар Форсни забт этган бўлсангиз, қасрларингиз қаерда?” деб хайратланиб саволларни бераётганида Умар розияллоҳу анҳу уйғониб кетди. “Сен Форс ҳукмдоримисан?” деб сўрадилар. У: “Ҳа”, деб жавоб берди. “Сени бу ерга нима олиб келди?” дедилар Умар розияллоҳу анҳу. У: “Ислом дини келмасидан олдин ҳам сизлар билан ўртамизда жуда кўп урушлар ўтди. Ҳар гал сизларни мағлуб қилардик. Аммо мусулмон бўлганингиздан кейин сизларни енга олмадик. Қўшинларингиз кучли бўлгани учун эмас, балки Аллоҳ сизларга ёрдам бергани учун ғолиб бўлдингиз деб биламан”, деди.
Умар розияллоҳу анҳу бундай дедилар: “Ҳа, тўғри. Яна бир сабаб – биз бирлашдик. Бирлашиш Аллоҳ таолонинг ёрдами келишига сабаб бўлади. Аллоҳ таоло бундай марҳамат қилади: “Аллоҳга ва Унинг Расулига итоат қилинг. Ўзаро низо қилманг, у ҳолда тушкунликка учрайсиз ва куч-қувватингиз кетадир””.
Тўртинчи шарт, илм олишга ҳаракат қилиш. Тарихдаги жангларда ғалабалар ўз-ўзидан қўлга киритилмаган. Балки унга пухта тайёргалик, илм орқали эришилган. Ўтган аср мусулмонларининг барчалари қори бўлишган. Мағрибнинг ҳумкдорларидан бири ўғлини уйлантирмоқчи бўлди. Шунда кимнинг уйида қория қизи бўлса, уйнинг деразаси олдида шамни ёқиқ қолдиришга эълон қилди. Шу кеча, шаҳар жуда ёришиб кетди, чунки ҳар бир уйнинг деразаси олдида кўплаб шамлар ёқилганди. Ҳа, ҳар бир уйда Қуръонни ёддан биладиган бир нечта қизлар бор эди. Бу услуб қўл келмаганидан подшоҳ энди бу кеча ҳадис тўпламларини ҳам ёддан биладиганлар шам ёқсинлар деган буйруқни берди. Шамлар сони анча камайган бўлсада, аммо ҳар бир уйда биттадан бўлсада ёқилгани бор эди.
Саҳобалар розияллоҳу анҳум Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг тавсияларига биноан иброний тилни ўрганишди. Ҳатто “биз уларнинг ўзидан ҳам яхшироқ ёза ва сўзлаша оламиз” дедилар.
Илм енгилмас кучдир. Буни айниқса ёшлар яхшилаб билиб олишлари лозим.
Бешинчи шарт, сабр-тоқат қилиш. Бир ёш йигит илм ўрганишга ният қилди. Лекин илм йўлидаги қийинчиликларга бардош қила олмади. Уйига қайтиб кетишга қарор қилди. Юкларини йиғиб, йўлга отланди. Йўлда кетар экан, йўл бўйидаги сув оқимига кўзи тушди. Ва ўз-ўзига: “сув юмшоқ, тош қаттиқ бўлса, лекин шунда ҳам сув тошни ёриб ўтишга муваффақ бўляпти. Менинг қалбим шу тошдан ҳам қаттиқ эмаску. Қатъий бўлсам илм қалбимни ёриб киради”, деди. Вақт ўтиб шу йигит ўз соҳасининг энг йирик олимларидан бирига айланди.
Сабр бу кутиш дегани эмас. Балки мақсад сари ҳаракат қилишга, бардавом бўлишга ҳам сабр керак. Сабр нафснинг ёлғонлари билан доимий курашдир.
Аллоҳга итоат этиш барча яхшиликлар эшигининг калитидир. Бу йўлда собитқадам бўлишга интилинг. Озгиндан бўлса ҳам, ҳар куни мунтазам тарзда солиҳ амал қилинг.
Даврон НУРМУҲАММАД