Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
11 Июл, 2025   |   16 Муҳаррам, 1447

Тошкент шаҳри
Бомдод
03:18
Қуёш
05:00
Пешин
12:34
Аср
17:41
Шом
20:01
Хуфтон
21:35
Bismillah
11 Июл, 2025, 16 Муҳаррам, 1447

Дунё осмонида янграган тилим!

27.09.2020   2000   4 min.
Дунё осмонида янграган тилим!
Президентимизнинг Бирлашган Миллатлар Ташкилоти Бош Ассамблеясининг 75-юбилей сессиясида сўзлаган нутқи бугун ўзбекман, ўзбекистонликман деган ҳар бир инсонни тўлқинлантиргани, ёшу кексанинг қалбини ғурур-ифтихорга тўлдиргани, шубҳасиз.
 
Ҳа, жаҳоннинг энг катта минбаридан ўзбек тилининг янграши улкан тарихий ҳодисадир!
 
Айниқса, Президент нутқидан ўрин олган Марказий Осиё минтақасининг қадимий ва бой маданий меросини асраб-авайлаб, бутун инсониятга етказиш, унинг қадр-қимматини келажак авлодларга ҳам тушунтириш борасида 2021 йилда ЮНЕСКО билан ҳамкорликда кўҳна Хива шаҳрида “Марказий Осиё жаҳон цивилизациялари чорраҳасида” мавзуида халқаро форум ўтказиш таклифи муҳим аҳамият касб этади. Бинобарин, Хоразм ўлкасининг ушбу халқаро тадбир учун танланиши ҳам бежиз эмас. Хусусан, Хоразм заминининг жаҳон тамаддунида тутган ўрни ва аҳамиятини илмий-назарий жиҳатдан мукаммал ўрганиш ишларининг амалга ошишида ушбу таклиф ғоят муҳимдир.
 
Шунингдек, қўшни Афғонистондаги тинчлик ва барқарорлик масаласида Ўзбекистон йил сайин бир-биридан муҳим, улкан ишларнинг самарали амалга ошишида алоҳида жасорат ва фидоийлик кўрсатиб келмоқда. Афсуски, шунча уринишларга қарамай, қўшни Афғонистоннинг тинч-тотувлиги мудом дунё ҳамжамияти диққат марказида асосий масала бўлиб қолмоқда.
 
Давлатимиз раҳбари ўз нутқида: “Бу борада “Беқарор ва вайронкор вазиятдан – тинчлик ва бунёдкорлик сари” деган тамойил асосида иш олиб бориш муҳимдир” деди ва БМТ ҳузурида афғон халқининг дарду ҳасратига малҳам бўладиган, уларни тинглайдиган ва мунтазам фаолият кўрсатадиган қўмита ташкил этиш таклифини илгари сурди.
 
Ўзбекистон Республикаси Президенти нутқининг яна бир йўналишига кўра, Оролбўйи минтақасини экологик инновация ва технологиялар ҳудуди деб эълон қилиш орқали Орол оғриқларини енгиллатиш ва бу борада БМТ Бош Ассамблеясининг махсус резолюциясини қабул қилиш таклифи берилди. Айни муҳим ҳужжат қабул қилинган санани эса Халқаро экологик тизимларни ҳимоя қилиш ва тиклаш куни сифатида нишонлаш ушбу дардли муаммога нисбатан жаҳон ҳамжамиятининг эътиборини янада кучайтиради.
 
Президентимиз сўзининг охирида бугунги кунда инсон ҳаёти учун муҳим масалалардан бири – қашшоқлик ва камбағалликка қарши курашиш ғоясини БМТ Бош Ассамблеяси навбатдаги сессиясининг асосий мавзуларидан бири сифатида белгилаш масаласини кўтарди ҳамда ушбу оғриқли мавзуга бағишланган глобал саммит ўтказиш таклифини киритди.
 
Бугунги кунда ўта долзарб бўлган ушбу оғриқли масалага жаҳон ҳамжамияти билан биргаликда чоралар кўриш, қилинаётган ишлардан кўра яна самарадор йўлларни излаш, жаҳон тажрибасини қўллашдек тизимли чора-тадбирларни амалга оширишни тақозо қилади. Бир неча юз йиллардан буён дунёнинг барча нуқталарида беаёв ҳукм сураётган қашшоқлик ва камбағаллик муаммосини шу кунга қадар ҳеч қайси давлат раҳбари бунчалик жиддий кўтармаган эди. Ўзбекистон Республикаси Президенти ушбу муаммони очиқ ва дадил кўтариб чиқар экан, бошқа мамлакатларни ҳам бу масалага қатъий эътибор беришга ва унинг ечимини топиш йўлларини излашга чақирди.
 
Таъкидлаш керакки, Ўзбекистон Президенти томонидан илгари сурилган қатор ташаббус ва таклифлар дунё ҳамжамияти томонидан кенг қўллаб-қувватланиб, ҳаётга татбиқ этиб келинмоқда. Бу галги таклиф ва ташаббуслар ҳам шу куннинг ўзидаёқ кўпчилик томонидан маъқулланди ва амалга оширилиши ҳаётий зарурат бўлган ишлар сифатида кенг эътирофга сазовор бўлди. Албатта, ушбу ташаббус ва таклифларнинг ҳаётга татбиқ этилишида айнан БМТнинг қўллаб* қувватлаши, ҳамфикрлиги ва кўмаги жуда муҳимдир. Шунинг учун Бирлашган Миллатлар Ташкилотининг мувофиқлаштирувчи халқаро тузилма сифатидаги марказий ўрнини янада кучайтириш зарурлиги алоҳида қайд этилди.
 
Барчамизни беҳад қувонтириб, қалбимизни ғурур-ифтихорга тўлдирган ва жаҳон минбарида туриб айтилган бу эзгу таклиф ва ғоялар ўзбек тилида жаранглади! Ҳа, бу тарихий нутқ ўзбекман, ўзбекистонликман деган ҳар бир инсонни тўлқинлантирди.
 
Озода Бекмуродова,
Яшнобод тумани ҳокимининг тил бўйича маслаҳатчиси
ЎзА
Мақолалар
Бошқа мақолалар

Қуръони каримни 82 йил қалбида сақлаган олим

11.07.2025   1194   3 min.
Қуръони каримни 82 йил қалбида сақлаган олим

Хотира

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.


Қуръони Карим ходими, устоз Яҳё қори Турдиев 1930 йил 21 декабрда Шарқий Туркистоннинг Қашқар вилояти Янгисор шаҳрида зиёли оилада таваллуд топган. У 1943 йил Қуръони Каримни тўлиқ ёд олди.

1962-1968 йиллар давомида Мир Араб мадрасасида таҳсил олди.

1978-1984 йилларда Ўртачирчиқ туманидаги Тўйтепа жомеъ масжидида имом-хатиблик қилди.

1988 йилдан Тошкент (ҳозирги Зангиота) туманидаги Кўктерак масжидига имомлик қилди.

1995-2011 йиллар шу тумандаги «Ҳасанбой ота» жомеъ масжидида имом хатиб, кейинчалик шу масжидда имом ноиби бўлиб эл хизматида фаолият юритди.

Қуръондан илк сабоқларни ота-онасидан олди. 13 ёшида Қуръони Каримни тўлиқ ёд олди. Шунингдек, устозлари Абдуҳалил ва Абдунодир домлалардан ҳам таълим олган.

1954 йил Яҳё қорини олим бўлишини истаган отаси 1600 км узоқликда жойлашган Рўзиҳожи мадрасасига олиб борди. У ерда Ҳиндистонда таълим олган шайх Шоҳимардон исмли етук олимдан илм олди,

1960 йилда мадрасани тамомлаб, домла Шоҳимардоннинг ёнида мударрис  бўлиб ишлади. Бироқ шу йилнинг ўзида устозининг маслаҳати билан собиқ Иттифоққа йўл олиб, Андижонда қўним топди.

1962 йилда Мир Араб мадрасасига ўқишга кирди.

1968 йил мадрасани тугаллагач, Тошкент вилоятидаги Бектемир қишлоғига кўчиб келди. Бу ерда ўн йилдан ортиқ комбинатда ишлади. Шу орада Қашқарда устозлик қилган минглаб қориларни чиқарган Абдулазиз қори Маҳмудов билан яна устоз-шогирдлик муносабатларини йўлга қўйди.

1976 йилда шайх Зиёвуддин ибн Эшон Бобохон билан танишди. У кишининг таклифи билан 1977 йили Ўрта Осиё ва Қозоғистон мусулмонлари диний назоратига ишга кирди. Шу тариқа имомлик фаолияти бошланди.

Фарзандим қори бўлсин деган ота-оналар учун устоз Яҳё қоридан тавсия:

— Илм аҳлига ҳавас қилган, фарзандини қори бўлишини истаган ота-оналарга айтадиган биринчи тавсиям луқмасини ҳалол қилсин. Ҳаромга яқинлашмасин, ҳалол нарсани ҳам меъёрида истеъмол қилсин. Шунингдек, фарзандини ҳам ҳалол луқма билан вояга етказсин, тарбияласин. Домлаларимиз кўча-куйда таом истеъмол қилганимизни билиб қолсалар, қаттиқ ранжиб, бизни койиб: «Сен кеча Қуръондан бир бетни юз маротаба ўқиб ёдлаган бўлсанг, бугун икки юз маротаба ўқисанг ҳам ёдлай олмайсан. Шубҳали овқат емагин. Зеҳнинг заифлашиб қолади», дер эдилар.

Шунингдек, фарзандини қори бўлишини истаган ота-оналар тақволи, ўқимишли бўлсин. Ота-оналар олимларни ҳурмат қилсин, уларни яхши кўриб, олимларга мухлис бўлсин. Фарзандини ёшлигидан бошлаб одоб-ахлоқли қилиб тарбияласин. Болам қори бўлсин деган ниятда бўлган ота-она ўзаро бир-бири билан жанжаллашмасин, уйда сокинлик ҳукм сурсин. Фарзанд келажакда етук олим бўлиши учун жуда кўп машаққат, саъй-ҳаракат талаб этилади. Аввало, ота-онанинг, сўнгра талаби илмнинг ҳамда устознинг биргаликдаги интилиш ва ҳаракати бўлиши лозим. Шуларнинг бари бириккандагина фарзанд олим, қори бўлади. Ота-она масъулиятсизлик қилса ёки талаба илм олишдан бошқа нарсаларга чалғиса оқсаш кузатилади, мақсадга эришилмайди.

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Ҳар бир нарсага ҳам бир монеълик бўладику, лекин илмнинг монеълари кўп бўлади», деган мазмундаги ҳадислари илм олишда собитқадам, бардавом бўлишга ундайди.