Давлат тили фақат Тил байрамида эмас, балки доимий равишда давлатимиз ва миллатимиз ардоғида бўлиши шарт.
Мустабид тузум даврида, узоқ йиллар давомида тилимизга эътиборсизлик, зуғум ва чеклашларни кўрдик, афсус ва надоматларни бошдан ўтказдик. Йиғинларда Европа миллатига мансуб бирор инсон қатнашса, ўзга тилда маъруза қилдик, сўзга чиққан миллатдошларимиз ғайри тилни билмаса-да, қоғозга ёзиб бериб ўқитдик.
Минг шукрки, мустақилликка эришиб, она тилимиз давлат тили мақомига эга бўлди. Лекин, очиғини айтсам, ҳали ҳам кўпгина расмий ҳужжатлар рус тилида юритилмоқда.
Олий таълим тизимида давлат имтиҳонларида биринчи бўлиб ўзбек тили эмас, инглиз тили қўйилганидан таажжубдаман. Ўз она тилини мукаммал билмаган инсон ўзга тилларни ҳам пухта эгаллаши амри маҳол. Нега чет тилини ўзбек тили қолиб, рус тили орқали ўрганамиз?! Оқибатда таржимон русча фикрлайдиган бўлади. Нега она тилимиз бу соҳада ҳам учинчи даражада қолмоқда?
Мустақиллигимизга қарийб ўттиз йил бўлаётганига қарамай, мамлакатимиз шаҳар ва туманлари у ёқда турсин, ҳатто чекка қишлоқларимизга ҳам ажнабий атамалар ва рекламалар кириб бормоқда. Ўзбек тилида ҳар қадамда хато ёзилган лавҳаларга кўзимиз тушаётир.
Тилимиз қадри, Президентимиз таъкидлаганларидек, умуммиллат ҳимоясида бўлмоғи керак-ку! Бу эса, айниқса, кекса авлоддан катта масъулият талаб этади, назаримда. Чунки фарзандлар ва набиралар дастлабки билим ва кўникмани сиз билан биздан, оиладан олишади.
Бундан ташқари, деярли ҳамма телеканаллар кўрсатувларида бошловчиларнинг ўзбекча ибораларга рус ва бошқа ажнабий тиллардаги сўзларни аралаштириб гапиришлари, беўхшов талаффузлари ғашга тегади.
Айрим ҳолларда эса туппа-тузук тилшунос олимлар ҳам адабий тил билан шеваларни қориштириб ишлатаверишади. Кўпгина кинолардаги қаҳрамонлар шевада гапиради, киносценарийлар наҳотки шундай ёзилган бўлса?
Она тилимизнинг нуфузини муттасил ошириб бориш ҳар биримизнинг доимий бурчимизга айланиши лозим.
Мансур ЗОИРОВ,
Сурхондарё вилояти
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм
حدثنا العباس بن محمد الدوري نا يعلى نا موسى عن مصعب بن سعد عن أبيه سعد بن مالك قال: كنا جلوسا عند رسول الله صلى الله عليه وعلى آله وسلم فقال: ”أيعجز أحدكم أن يكسب في اليوم ألف حسنة“. قال: فسأله سائل من جلسائه: كيف يكسب أحدنا يا رسول الله كل يوم ألف حسنة قال: ”يسبح مائة تسبيحة يكتب له ألف حسنة أو يحط عنه ألف خطيئة.“
Мусъаб ибн Саъд отаси Саъд ибн Моликдан ривоят қилади: “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва ъалаа олиҳи васалламнинг ҳузурларида ўтирган эдик.
Шунда у зот: “Сизлардан бирингиз бир кунда мингта яхшилик қилишга ожизми?” дедилар.
У зот билан бирга ўтирганлардан бири: “Ё Аллоҳнинг Расули, қандай қилиб ҳар биримиз бир кунда мингтадан яхшилик қила олишимиз мумкин?” деб сўради.
“Юзта тасбеҳ (“Субҳаналлоҳ” деб) айтса, унга мингта савоб ёзилади ёки ундан мингта хато ўчирилади”, дедилар.
Абу Саид Ҳайсам ибн Кулайб Шошийнинг
“Муснади Шоший” асаридан
Даврон НУРМУҲАММАД таржимаси