09 Декабр, 2025, 18 Жумадул сони, 1447
09 Декабр, 2025, 18 Жумадул сони, 1447
НАЗМ
Икинчи муъман биҳнинг
шарҳи
Яна хайли фариштадур, билингиз,
Ҳар бириси бир иштадур, билингиз.
Бири рокиъдурур бири сожид,
Бири қойимдурур, бири қоъид.
Бири Ҳақ ёди бирла мустағрақ,
Билмайин Ҳақдин ўзгани мутлақ.
Келса гар қатра ёмғуре ерга,
Бор анинг бирла бир малак бирга.
Борса гар зарра туфроғи кўкка,
Ул боришни соғинма ўзлукка.
Ҳар ёғин ёғса, ҳар еле елса,
Ҳар нима борса, ҳар нима келса,
Ҳар бир ишга муаккал ўлди малак,
Гар ер аҳлидурур, гар аҳли фалак.
Билингизким, фаришта хайли бари
Нарлиғу модалиғдин ўлди барий.
НАСРИЙ БАЁН
Иймон келтириш шарт бўлган иккинчи
нарсанинг шарҳи
(Иймоннинг иккинчи шарти)
Яна билингизки, фаришталар тоифасига иймон келтириш шартдир, уларнинг ҳар бири (Аллоҳ амр этган) бир ишга машғулдир. Бири рукуъ қилувчидир – Аллоҳ таъолога таъзимдадир, бири сажда қилувчидир, бири (ибодатда) қоим – тик турувчидир, бири ўтирувчидир (ҳаммалари ҳам шу йўсин итоат ва ибодатдадир.) Бири, Ҳақдан ўзгани билмай, Ҳақ таълонинг ёди билан мустағрақ – файзи Илоҳийга чўмган, ғарқ бўлгандир. Осмондан ерга бир қатра ёмғир тушса, у билан бирга (у томчини олиб тушувчи) бир фаришта бордир.
Агар тупроқнинг бир зарра чанги осмонга кўтарилса, уни ўз ҳолича кўтарилиб борди, деб ўйлама (балки, Аллоҳнинг амри билан бир фаришта олиб чиққандир).
Ҳар қандай бир ёғин (қорми, ёмғирми, дўлми, шудрингми) ёғса, ҳар қандай бир ел, бир шамол эсса, ҳар нима борса, ҳар нима келса, ҳар бирига хоҳ ер аҳлидан, хоҳ осмон аҳлидан бўлган бир фаришта муаккал, яъни Аллоҳ тарафидан вакил қилинган бўлади.
Билингизки, фаришталар гуруҳининг барчаси эркаклик ва аёллик (каби жинсий) хусусиятларидан холи ва покдир.
ИЗОҲ. (Фаришталар ҳақида билиш, сўзлаш, фикр ва тасаввур қилиш мумкиш бўлган нарсалар:) Ҳамиша Аллоҳга итоат ҳолида бўлмоқ, эркак ва аёл (жинсий хусусиятда) бўлмаслик, еб-ичмаслик, кичик ва катта қазои ҳожат қилмаслик, бурун қоқмоқ ва ел чиқармоқдан пок бўлиш, бемор ва кўтарам бўлмаслик, заифлик ва қариликка учрамаслик, офатлардан ва ёмон феъллардан нари бўлмоқ, аъзолардан ва бошқа бирикмалардан вужудга келган бўлмаслик фаришталар ҳақида вожибдир.
Фаришталар нуроний бир борлиқдир, ва албатта, юқорида зикр қилинган ҳоллардан узоқдир («Жомиъ ул-мутун»).
(Фаришталар мавзуйининг давоми бор)
Насрий баён ва шарҳ муаллифи:
Мирзо КЕНЖАБЕК
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам ёмғир ёға бошлаганда қуйидаги дуони ўқир эдилар: "Аллоҳумма, инний асалука хойроҳаа ва хойро маа фииҳаа ва хойро маа урсилат биҳ ва аъуузу бика мин шарриҳаа ва шарри маа фииҳаа ва шарри маа урсилат биҳ".
"Аллоҳим, Сендан бунинг (шамолнинг) яхшисини, ундаги яхшиликни ва у билан юборилган нарсанинг (ёмғирнинг) яхшисини сўрайман. Сендан унинг ёмонидан, ундаги ёмонликдан ва у билан юборилган нарсанинг ёмонидан паноҳ сўрайман".
Ёмғир раҳмат ёки бало бўлиб келиши мумкин бўлгани сабабли Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам шамол бошланса, (ёмғир яқинлашиб келаётганининг аломати бўлгани учун) кайфиятлари ўзгариб, безовта бўла бошлардилар. "Нега хавотирга тушдингиз?" деб сўрашса, у зот соллаллоҳу алайҳи васаллам: "Умматимга жазо келмадимикин деб қўрқаман", дея жавоб берардилар.
Анас розияллоҳу анҳу айтадилар: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам билан турганимизда ёмғирда қолдик. Бас, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам ўзларига ёмғир тегиши учун кийимларини шимардилар. Биз: "Ё Аллоҳнинг Расули, нега бундоқ қилдингиз?" дедик. У зот: "Чунки у (ёмғир) ҳозиргина Роббимнинг ҳузуридан (даргоҳидан) келди", дедилар» (Имом Муслим ривояти).
Бу иш йилнинг биринчи ёмғири ёғишни бошлаганда қилинади.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: "...ёмғир пайтидаги дуо рад қилинмайди", дедилар.
Қаранг, бу жуда ҳам осон, аммо савоби улкан, гуноҳларни кетказувчи, жаннатга етказувчи бўлган амалдир. Лекин дангасалигимиз, бепарволигимиз оқибатида бунга эътибор бермаймиз, амал қилмаймиз. Кўпчилигимиз ҳатто билмаймиз ҳам. Аввал билмасак, энди билиб олдик. Энди билганимизга амал қилайлик ва бошқаларга ҳам етказайлик.
Зеро, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг суннатларини ёйилишига хизмат қилиш у зотга бўлган муҳаббат ва эҳтиромнинг юксак намунаси ҳисобланади. У зот соллаллоҳу алайҳи васаллам суннатларини аниқлик билан етказганларнинг ҳаққига: “Менинг гапимни эшитиб, ёдлаб, сингдириб, сўнгра етказган одамни Аллоҳ неъматлантирсин”, деб дуо қилганлар (Имом Термизий ривояти).
Келинг, биз ҳам Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг суннатларига мувофиқ ёмғирни дуолар билан қарши олайлик.
Аллоҳ таоло барчамизга ҳар бир ишда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг суннатларига амал қилишимизга тавфиқ ато этсин, омийн!
Аллоҳумма солли ва саллим ъала Муҳаммадин ва ъала оли Муҳаммад
Даврон НУРМУҲАММАД
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа