САВОЛ: «Ҳазрат пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам замонларида тасбеҳ бўлмаган, тасбеҳ кейинчалик қўлланган «бидъат» дейишади. Шунга нима дейсиз?»
Жавоб: Тасбеҳ – бидъат эмас. Ҳазрат пайғамбаримиз Муҳаммад Мустафо соллаллоҳу алайҳи васаллам замонларида ҳам тасбеҳ бор эди. Хурмо данакларидан, майда тошчалардан тасбеҳ ўрнида фойдаланишарди. Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳу бир ипни бир-бирига тугиб чиққанлар. У кишининг икки минг тугунли тасбеҳлари бор эди? Тасбеҳни бидъат дейиш нотўғри, чунки, динда бўлмаган нарсаларга бидъат, яъни, янгилик дейилади!
Юқорида айтилган хурмо данаклари, майда тошчалар, ип тугунлари саҳобаи киромлар томонидан тасбеҳларни ва зикрларни санаш мақсадида фойдаланган воситалардир.
Ҳазрат пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам замонларида ҳам бармоқ билан санаганлар. Бу ҳам бир тасбеҳ. Ўн тўрт бўғин ўнг қўлда, ўн тўрт бўғин чап қўлда, жами 28 бўғин. Бунга 5 ни қўшсак, 33 та бўлади, аммо 100 гача, 1000 гача бармоқлар билан санашда адашасиз. Шунинг учун тасбеҳлардан фойдаланасиз.
Ҳазрат пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам Умму Ҳоний розияллоҳу анҳога «ҳар куни 100 марта «Лаа илоҳа иллаллоҳ» дегин» деб айтганлар. Умматларига «ҳар куни 100 марта «астағфируллоҳ» ни айтинглар, мен ҳам айтаман», – деганлар.
Энди бу 100 мартани адаштирмаслик учун инсоннинг имконида 100 бўғинли бир нарсанинг бўлишига нима зарурият бор? Зарурият шуки, бу суннат амалнинг гўзал бир шаклда бажарилиши учун воситадир. Етмиш тўққиз, саксон... деб саноғу ҳисобга машғул бўлмасдан тасбеҳ билан санасангиз, диққатингиз кўпроқ зикрда бўлади? Ҳисобда адашмайин десанг фикринг чалғийди. Бутун диққат-эътиборни зикрга беришда тасбеҳнинг бизга фойдаси кўп. Шу сабабли ҳам тасбеҳ – бидъат эмас.
"Ислом ва ахлоқ" китобидан олинди
Бугун 2025 йил 13-ноябрь санасида Мир Араб олий мадрасаси анжуманлар залида «Глобаллашув даврида соф ақида ва тасаввуф масалалари» мавзусида халқаро илмий-амалий конференция бўлиб ўтди.
Тадбирни Дин ишлари бўйича қўмита раисининг I-ўринбосари Давронбек Мақсудов кириш сўзи билан очиб берди. Шундан сўнг Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси ўринбораси Муҳаммадолим домла Муҳаммадсиддиқов юртимизда диний соҳадаги ислоҳотлар, янги очилган илмий-тадқиқот марказлари, олий диний таълим муассасалари ҳақида сўз юритди.
Анжуманда сўзга чиққан ЎМИ Бухоро вилояти вакили, Мир Араб олий мадрасаси ректори устоз Жобир домла Элов конференция ишига омад тилаб, ташриф буюрган маърузачиларга ўз миннатдорлигини билдирди.
Шу билан бир қаторда анжуманда халқаро даражадаги илмий конференцияни кенг ёритиш мақсадида телевидения ходимлари ҳам таклиф этилди.
Халқаро илмий-амалий конференция 2 шўбада олиб борилди. Қўйида шўбалар мавзулар ҳамда ўз маърузаси билан қатнашган маърузачи ва иштирокчилар билан таништириб ўтамиз:
Иштирокчилар:
Даврон Мақсудов - Дин ишлари бўйича қўмита раисининг 1- ўринбосари;
Муҳаммадолим Муҳаммадсиддиқов - Ўзбекистон мусулмонлари идорас1 раиси ўринбосари, сиёсий фанлар доктори,профессор;
Азизбек Қаландаров - Вилоят ҳокимининг жамоат ва диний ташкилотлар билан алоқалар бўйича ўринбосари;
Жобир Элов - Ўзбекистон мусулмонлари идораси Бухоро вилояти вакили, Мир Араб олий мадрасаси ректори.
I-Шўба. Глобаллашув даврида софақида: муаммолар ва ечимлар.
Абдулатиф Аллоқулов - Имом Мотурудий халқаро илмий-тадқиқот маркази, Мотурудийлик таълимоти тадқиқотлари бўлими бошлиғи(PhD), доцент - "Мотурудийлик таълимотида тафвиз ва таъвил методологияси";
Др. Аҳмед Саад Ибраҳим Абдулраҳман Осман - Имом Мотуридий халқаро илмий-тадқиқот маркази илмий ходими "Тасаввуф ва калом илми ўртасидаги маърифий уйғунлик";
Аҳмад Ражаб Аҳмад Адавий - Мир Араб олий мадрасаси ўқитувчиси - Ҳадис шариф олимлари ва уларнинг бошига келган эътиқодий синовлар: "Имом Насаий ва у кишининг "Хосаис Али" ва "Муснади Али" китоблари талқинида";
Аҳмад Муҳаммад Али Мисрий - Мир Араб олий мадрасаси ўқитувчиси - "Экстремизм ва терроризмга қарши диний таълимнинг таъсири";
II-Шўба. Глобаллашув даврида тасаввуф: маънавий мерос ва замонавийлик.
Ойгул Шарипова - Жўйбори Калон аёл-қизлар ўрта махсус ислом таълим муассасаси раҳбари, фалсафа фанлари доктори (DsC) профессор. "Тасаввуф таълимоти - ижтимоий барқарорлик омили";
Ҳайдар Юлдашходжаев – Янги аср университети кафедра мудири, доцент, тарих фанлари номзоди. "Мусохон Даҳбидийнинг Хожагон- Нақшбандия таълимоти ривожида тутган ўрни";
Гулчеҳра Наврўзова - Бухоро давлат техника университети ижтимоий фанлар ва жисмоний маданият кафедраси профессори, фалсафа фанлари доктори "Нақшбандия таълимотининг инсонпарварлик моҳияти";
Др. Айман Усмон Абдулъалим Муҳаммад Шариий – Бухоро давлат университети Ислом тарихи ва манбашунослиги, фалсафа кафедраси ўқитувчиси "Глобаллашув даврида араб тили ва араб тилига кириб келган сўзларнинг таъсири";
Ҳусен Джураев - Бухоро давлат университети "Ислом тарихи ва манбашунослиги, фалсафа" кафедраси доценти, тарих фанлари бўйича фалсафа доктори - "Хаттотлик санъати ва қўлёзма манбаларининг инсоният маданиятига таъсири".
Модератор:
Тўхтасинов Рўзимуҳаммад – Мир Араб олий мадрасаси катта ўқитувчиси, Исломшунослик фанлари бўйича фалсафа доктори(PhD).
Анжуман сўнгида барча маърузачиларга эсдалик совғалари ҳамда сертифатлар топширилди ҳамда Олий мадраса ректори устоз Жобир домла Элов томонидан барча ташриф буюрганларга ва ташкилотчиларга миннатдорлик билдирилди.





















Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Бухоро вилояти вакиллиги Матбуот хизмати