Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
15 Июл, 2025   |   20 Муҳаррам, 1447

Тошкент шаҳри
Бомдод
03:22
Қуёш
05:03
Пешин
12:34
Аср
17:40
Шом
19:59
Хуфтон
21:32
Bismillah
15 Июл, 2025, 20 Муҳаррам, 1447

Билмаган нарсангни “биламан” дема!

12.01.2021   2671   3 min.
Билмаган нарсангни “биламан” дема!

Ислом илм, маърифат ва инсоннинг манфаатларини ҳимоя қилувчи дин эканини барча яхши англаши лозим. Чунки Қуръон карим ва ҳадис шариф Исломнинг асосий манбалари бўлиш билан бирга, мусулмонлар ҳаётини ташкил этиш учун муҳим қўлланма ҳам ҳисобланади. Айнан мана шу жиҳатдан, мусулмонларнинг манфаатларидан келиб чиқиб, инсон камолоти ва жамият фаровонлиги, ижтимоий барқарорлик ва тараққиётни кўзлаб Қуръон ва суннатга асосланган ҳолда ҳукм чиқариш алоҳида билим ва малакани талаб этади.

Мўътабар манбаларимизда, шариатга мувофиқ деб, эътироф этиладиган даражадаги ҳукмни чиқариш ҳамда фатво бериш ҳуқуқига эга бўлиш, кишига аввало араб тили, Қуръон ва қуръоншунослик илмлари ҳадис ва ҳадисшунослик илмлари, усулул-фиқҳ ва ислом тарихи каби бир қанча илмларни жуда чуқур ва мукаммал эгаллашликни вазифа қилиб қўйилади.

 Аллоҳ таоло Қуръони каримда “Оли Имрон” сурасининг 7-оятида: “У Сизга Китобни (Қуръонни) нозил қилган зотдир. Унда шу Китобнинг «онаси» саналмиш (маъноси) аниқ оятлар ва (шу билан бирга) яна муташобиҳ (маъноси Ўзидан бошқага номаълум) оятлар ҳам бор. Аммо дилларида оғиш бор кимсалар одамларни фитнага солиш ва ўз талқинига мувофиқ маънолар бериш учун унинг (Қуръоннинг) муташобиҳ оятларига эргашадилар. Ҳолбуки, ундай оятлар таъвилини (асл маъносини) фақат Аллоҳнинг Ўзигина билур. Илмда мустаҳкам (ҳаққоний олим)лар эса: «Унга имон келтирдик. Ҳамма (оятлари) Раббимиз ҳузуридандир», дейдилар. (Бундан) фақат ақл эгаларигина эслатма олурлар”, деб марҳамат қилади.

Имом Термизий раҳматуллоҳи алайҳдан ривоят қилган ҳадисда Пайғамбаримиз соллалоҳу алайҳи васаллам: “Ким Қуръон (оятлари) ҳақида ўз раъйи билан гапирса (тафсир қилса), тўғри қилган бўлса ҳам хато қилибди” деганлар.

Яъни, бундан шундай ҳикмат топамизки, кимки эътироф этилган устоздан илм олмай ва Қуръон тафсирига оид илмларни ўрганмай, ўзича Қуръонни тафсир қилишга киришиб, натижада Қуръонни тўғри тафсир қилган тақдирда ҳам, барибир хатога йўл қўйган ва оғир гуноҳни содир этган бўлади.

Бундан эса, устоз кўрмасдан, илмсиз равишда Қуръонни тафсир қилиш ва шунинг баробарида илмсиз равишда фатво бериш ўта хатарли иш экани яна бир бор равшанлашади.

Исро сурасининг 36-оятида эса, Аллоҳ таоло: “(Эй инсон!) Ўзинг (аниқ) билмаган нарсага эргашма! Чунки қулоқ, кўз, дилнинг ҳар бири тўғрисида (ҳар бир инсон) масъул бўлур (жавоб берур)”, деб марҳамат қилган.

Ушбу оят ҳақида Қатода раҳимаҳуллоҳ “Кўрмаган нарсангни “кўрдим”, эшитмаган нарсангни “эшитдим”, билмаган нарсангни “биламан” дема! Чунки, Аллоҳ таборака ва таъоло буларнинг барчаси ҳақида сендан қиёмат куни сўровчидир”, деганлар.

Демак, ҳар бир инсон мусулмонларнинг аксари эътироф этмаган балки, эътироз билдирган ва рад этган шахслар ва тоифаларнинг гап-сўзига қулоқ солишдан, аслиятини кўрмаган нарсалари ҳақида гўёки аслини билгандек сўзлашдан, қалби ҳотиржам бўлмаган нарсалар ҳақида ўзбошимчалик билан тафаккур қилишдан узоқда бўлиши лозим. Аксинча бўлганда эса, бу мусулмон Қиёмат куни ўз ҳисоби ўта оғир бўлишини англаши муҳимдир.

Давоми бор.

 

Манбалар асосида

Акмалхон Ахмедов тайёрлади

Мақолалар
Бошқа мақолалар
Мақолалар

СУВ ИЧИШДАГИ 5 СУННАТ

18.07.2019   10116   1 min.
СУВ ИЧИШДАГИ 5 СУННАТ

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм

  1. Бисмиллоҳни айтиш.

 

  1. Ўнг қўлда ичиш.

 

  1. Дам олиб, (идишнинг ташқарисида) нафас олиб, учга бўлиб ичиш.

Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам ичимликда уч марта нафас олар эдилар (Имом Муслим ривояти).

 

  1. Ўтириб ичиш.

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Бирортангиз тик туриб ичмасин”, дедилар (Имом Муслим ривояти).

Доктор Абдураззоқ Киляний айтади: "Сувни ўтириб ичиш соғлиқ учун фойдалидир. Бунда инсоннинг ошқозони тинч ва бўшашган ҳолатда бўлади, бу эса ўз навбатида сувни ошқозонга ҳеч қандай тўсиқларсиз тўғри келиб тушишини таъминлайди. Ўтириб ичилганда сув аввал ошқозонга тушиб, кислотали муҳит билан қоришади, сўнгра организмдаги микробларни тозалайди ва ўн икки бармоқ ичакка ўтади. Бу инсон организмини турли касалликлардан ҳимояланашига сабаб бўлади. Инсон тик туриб сув ичганда эса, сув тўғридан-тўғри ўн икки бармоқ ичакка ўтиб кетади. Бу инсон саломатлиги учун зарарлидир".

 

  1. Ичиб бўлгач, Аллоҳга ҳамд айтиш.

“Албатта, Аллоҳ таоло банда таом еб Унга ҳамд айтганидан, ичимлик ичиб, Унга ҳамд айтганидан рози бўлади” (Имом Муслим ривояти).

Даврон НУРМУҲАММАД

Мақолалар