14 Октябр, 2025, 22 Рабиъус сони, 1447
14 Октябр, 2025, 22 Рабиъус сони, 1447
Ўтган йилнинг сентябр ойида Жиззах вилоятидаги “Қалб нури” маркази “COVID-19” пандемияси даврида мигрантлар ҳамда уларнинг оилаларига ҳуқуқий, психологик, миграция ва бандлик масалаларида ахборот, маслаҳат беришга қаратилган “Биз ёнингиздамиз” ижтимоий лойиҳаси билан Европа иттифоқининг 20 минг евро миқдоридаги грантига сазовор бўлганди. Лойиҳа доирасида ўзбек мигрантлари, уларнинг оилаларига ҳуқуқий, психологик ҳамда миграция ва бандлик масалалари бўйича ахборот, маслаҳат берувчи телеграм бот ҳамда канал (https://t.me/mehnatmigrantlari) ишга туширилди.
“Лойиҳанинг ўзига хослиги шундаки, ўзбек тилида юритиладиган телеграм бот ёрдамида нафақат Жиззах вилояти, балки мамлакатимизнинг барча ҳудудлари қамраб олинади. Чунки айни пайтда Ўзбекистоннинг 20 миллион аҳолиси интернетдан фойдаланмоқда. Уларнинг 19 миллиони телеграм мессенжердан фойдаланади. Бу деярли барча мақсадли аудиторияни қамраб олиш имконини беради. Фойдаланувчи бот орқали ўзига номаълум алоқа маълумотларини юбориши ва тез ёрдам олиш учун жойлашувини босиши мумкин. Бундан ташқари, мавзу бўйича янгиликлар ва фойдали маълумотларни нашр этиш ва фойдаланувчилар ўртасида муҳокама қилиш учун телеграм-канали ишга туширилиши режалаштирилган”, – дейди лойиҳа раҳбари, “Қалб нури” маркази директори Нодира Алимова.
Лойиҳа доирасида 2020 йилнинг 1 октябридан “Меҳнат мигрантлари/Биз ёнингиздамиз” телеграм-канали ҳам ишга туширилган.
Телеграм бот эса 2020 йилнинг декабр ойида ишга туширилди. Мазкур бот орқали мигрантлар ва уларнинг оилалари ҳамда аҳолининиг турли қатламлари пандемия даврида коронавирус ҳақида, унга қарши курашдаги ижтимоий ахборотлар тўғрисида, шунингдек, фойдаланувчиларнинг психолог, юрист маслаҳатлари ва бандликка оид зарур маълумотлар билан таъминланишларига эришилмоқда.
Бундан ташқари, республика миқёсида жабрланган фуқароларни реабилитация ва адаптация қилиш марказларининг “Ишонч телефонлари”, Ўзбекистон Республикасининг хориждаги элчихоналари телефонлари, соғлиқни сақлаш, бандлик ва меҳнат муносабатлари ташкилотларининг телефон манзиллари ҳам киритилган.
“Телеграм-канал орқали мигрантларга ёрдам берилишига тўғриси, ишонмагандим, – дейди Россия Федерациясида оиласи билан оғир аҳволга тушиб қолганда беғараз ёрдам билан уйига олиб келинган ҳамюртимиз Д.Р. – Оилада кенжа фарзандман. Шу боис, ота-онам раъйимга ҳеч қачон қарши чиқишмаган. 2015 йили уйдагиларимнинг қаршилигига қарамасдан, Россияга ишга кетишга қарор қилдим.
Санкт-Петербургда, мактабда яхши ўқиганим, рус тилини ўзлаштирганим менга қўл келди. Тезда даромадли иш ҳам топдим. Дастлаб автомашина эҳтиёт қисмларини йиғиш заводида, кейинчалик телевизор йиғиш корхонасида ишладим. Ота-онамнинг розилиги билан 2019 йилда оила қурдим. Турмуш ўртоғим ҳомиладор бўлиб, бахтли кунларимиз бошланган бир вақтда бутун дунёни ташвишга солган коронавирус касаллиги тарқалди ва жойларда карантин эълон қилинди. Шу туфайли биз ишлаб турган корхонада ҳам иш штатлари қисқарди. Бундай пайтда, энг аввало, четдан келиб ишлаётган биз, муҳожирлар ишдан бўшатилдик.
Бу орада турмуш ўртоғим ҳомиладор эмасми, соғлиғи заифлашди. Уйга қайтайлик десак, йўллар ёпиқ. Мен эса тайинли иш тополмаганимдан ҳар куни ёлланиб, бир марталик иш қилишга мажбур бўлиб қолдим. Август ойига келиб фарзандимиз туғилди. Энди бир ташвишим икки баробарга ортди. Фарзандимга туғилганлик тўғрисида Россия Федерациясидан маълумотнома олдик, аммо туғилганлик тўғрисидаги гувоҳномаси йўқ эди. Ана-мана дегунча, куз келиб, кунлар совиб кетди. Бу орада хотиним ва фарзандим бетобланиб, шифохонага тушиб қолишди. Мен нима қилишни, кимдан ёрдам сўрашни билмай қолдим.
Ўзбекистонда карантин чоралари юмшатилиб, йўллар очилди, бироқ биз фарзандимнинг ҳужжати йўқлиги сабабли уйга қайтолмасдик, ўзим кетай десам, оиламни ташлаб кетолмадим. Хуллас, боши берк кўчага кириб қолдим. Яшаш, еб-ичишимиз ҳам тобора оғирлаша бошлади. Бир куни телеграм-каналлар орқали иш излаётиб, “Биз ёнингиздамиз” лойиҳаси амалга оширилаётгани, телеграм-канали ва бот яратилгани, унда ўзбек меҳнат мигрантларига ёрдам берилиши ҳақидаги эълонга кўзим тушди. Аввалига ишонмадим, кейин ёрдам сўраб кўрай, мендан нима кетди, дедим-да телеграм-каналнинг изоҳлар қолдириш жойига ҳамда канални юритаётган лойиҳа ижрочиларидан бири, журналист Наргис Қосимованинг шахсий саҳифасига аҳволимни ёзиб юбордим.
Орадан икки кун ўтар-ўтмай, менга Ўзбекистон Республикаси Ташқи меҳнат миграцияси агентлигининг Россиядаги ваколатхонасидан қўнғироқ қилишди. Тўғриси, мен бунга ишонишни ҳам, ишонмасликни ҳам билмай қолдим. Биздан талаб қилинган барча ҳужжатларимизни юбордик. Мен билан боғланган ходимлар ширинсўз бўлиб, узоғи билан икки ҳафта кутишимизни, ҳаммаси яхши бўлишини айтишди. Кейин билдимки, Наргис опа аҳволим ҳақида Ўзбекистон Республикаси Бандлик ва меҳнат муносабатлари вазирлиги ҳузуридаги Ташқи меҳнат миграцияси агентлигининг ахборот хизмати раҳбари Ортиқхўжа Норовга хабар берибди. Ўз навбатида О.Норов зарурий чоралар кўрилиши учун мурожаатни йўналтирган экан.
Орадан айтилган икки ҳафта ўтиб, бизга самолёт чипталари, ўғлимга ҳужжат ва бошқа сафар харажатларининг барчаси Халқаро миграция ташкилоти билан биргаликда ҳал қилинганини айтишди. Мен ўзимда йўқ хурсанд эдим. Уйда кексайиб, соғлиги ёмонлашиб қолган ота-онамнинг хурсандчилигини айтмайсизми?!
Бизни соғ-саломат Ватанга олиб келишди ва уйимизгача кузатиб қўйишди. Бизга кўрсатилган бундай беғараз ёрдам учун бу хайрли ишни бошида турган барча ташкилотларга, меҳрли инсонларга, хусусан, “Биз ёнингиздамиз” лойиҳаси ижрочиларига шахсан ўзим ва оила аъзоларим номидан миннатдорлик билдираман. Мигрантларга ёрдам берадиган телеграм бот ва канали ҳақиқатан бор экан ва ёрдам бераркан. Бундай ижтимоий лойиҳалар, ташаббускор инсонлар кўпаяверсин”.
Айтиш мумкинки, миллий ва халқаро қонунчиликка оид ахборот, маълумот ва янгиликлар, ўзбек мигрантларига ёрдам берувчи ташкилотлар тўғрисида айнан она тилида юритиладиган “Биз ёнингиздамиз” телеграм бот ва канали нафақат дунёнинг турли жойларида бўлган ўзбек мигрантлари ва уларнинг оилалари учун, балки ташқи меҳнат миграцияси масалалари билан қизиқувчи барча фуқаролар учун ҳамиша ёнларида бўлган энг қулай дастёр, ишончли ҳамроҳ ва фойдали маслаҳатчи бўлиб хизмат қилмоқда.
Авваламбор, биз бу мавзуда гап бошлар эканмиз, Президентимиз Шавкат Мирзиёевнинг “Қонун устуворлиги ва инсон манфаатларини таъминлаш – юрт тараққиёти ва халқ фаровонлигининг гарови” мавзусидаги маърузасида айтган: “Мамлакатимизда ёшларнинг маънавий қиёфасини мустақиллик мафкураси, унинг инсоний тамойиллари асосида шакллантиришга бош вазифа сифатида қаралаётгани бежиз эмас. Ёшлар жамиятда содир бўладиган ҳар қандай воқеликларга ўзгача, руҳий ҳис кечинмалар доирасида муносабат билдирадилар. Қийинчиликлар вужудга келганда эса эҳтиросларга бериладилар. Шунинг учун бизнинг олдимизда турган муҳим масала — ёшларни тўғри йўлга бошлашдир” - дея таъкидлаган ушбу нутқларига эътиборимизни қаратишимиз ўринлидир.
Демак, мафкуравий таҳдид тушунчаси нималиги ҳақида бир мулоҳаза: мафкуравий таҳдид - ижтимоий-сиёсий ҳаракат, оқим ёки сиёсий куч ўз манфаатини ифодаловчи мафкурасини қўрқитув, зўрлик йўли билан бошқаларга сингдиришдир. Мафкуравий таҳдид жамият, давлат ёки халқ тақдирига хавф солувчи, оқибати фожеали оқибатларга олиб келиши мумкин бўлган хатар ҳисобланади. Ҳа, бу каби таҳдидларнинг айрим кўринишлари бугун минтақамиздаги тинчлик ва барқарорлик учун катта хавф хатар сифатида намоён бўлиб турибди.
Мафкуравий таҳдид ўз моҳиятидан келиб чиқиб, энг аввало, инсон онгига, тафаккури ва хулқ-атворига хавф-хатар солмоқда. Инсон онги ва қалбини вайронкор ва бузғунчи ғоялар билан издан чиқаришга ҳаракат қилиш мафкуравий таҳдиднинг энг асосий белгиларидан ҳисобланади. Мафкуравий таҳдиднинг ўта хавфли жиҳати шундан иборатки, у, биринчи навбатда, жамиятнинг маънавий соҳасини барбод этишга йўналтирилган бўлади. Чунки, айнан маънавий соҳа ҳар қандай жамиятнинг мавжудлигини, унинг яшовчанлигини таъминлайдиган асосий ўзаги ҳисобланади. Бугун мафкуравий таҳдидларнинг турли хил усул ва воситалари ишлаб чиқилмоқда. Жумладан: оммавий ахборот воситаларидаги турли хилдаги миллий минталитетимизга тўғри келмайдиган кино ва мультфилимлар, кўрсатув ва клиплар қўйиш билан халқимизнинг онгини секин асталик билан бузишга қаратилган ҳаракатлар шулар жумласидандир.
Бугунги кунда бизлар мафкуравий таҳдидларга қарши курашишлигимизда нималарга алоҳида эътибор қаратишлигимиз керак:
Шу ва шунга ўхшаган бир қанча усуллар билан маънавий-маърифий ишларни кенг қамровли, изчил тартибда олиб боришимиз лозим. Бу каби маънавият ва маърифат ишларини ҳаётга татбиқ этиш жараёнида нафақат таълим-тарбия соҳа вакиллари, балки, барча бошқарув тизимида ўтирган мутасаддилар ҳам масалага ниҳоятда юксак масъулият билан ёндашишлари лозим.
Ҳа, мен юқорида тарбия қисмига алохила тўхталиб ўтдим. Чунки биз келажак авлодларимизни бугун гўзал тарбия билан тарбиялай олсак, эртанги кунимиздан хавотир олмасак ҳам бўлади. Агарда лоқайд, порахўр, эртаси билан қизиқмайдиган, фақатгина бугуни билан яшайдиган, мустақил фикри бўлмаган, ўзгалар нима деса, уларнинг фикрига кўра иш қилиб кетаверадиган манқурт кимсалар кўпайса, эртамизни ўзгалар қўлига бериб қўямиз. Биз бунга буткул қаршимиз, асло бунга рози бўлолмаймиз. Шунинг учун ҳам биз барчамиз бу йўлда бирлашишимиз керак бўлади.
Раҳмонқул Алиқулов,
Мир Араб олий мадрасаси ўқитувчиси
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа 