Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
06 Ноябр, 2024   |   05 Жумадул аввал, 1446

Тошкент шаҳри
Бомдод
05:40
Қуёш
07:01
Пешин
12:12
Аср
15:31
Шом
17:15
Хуфтон
18:30
Bismillah
06 Ноябр, 2024, 05 Жумадул аввал, 1446

Чин уммат бўлишга ошиқайлик

23.11.2017   7329   3 min.
Чин уммат бўлишга ошиқайлик

Пайғамбаримиз Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васаллам таваллуд топган рабиъул аввал муборак ой ҳисобланади. Жорий йилги милодий ҳисоб бўйича ушбу ғанимат дамлар 2017 йилнинг 20 ноябридан 19 декабригача давом этади.


Мўмин-мусулмонларимиз ушбу ойда Набий алайҳиссаломни ёд этиб, ул зотнинг ҳаёт йўллари баён этилган китобларни мутолаа қилишади, суннат амалларини кўпроқ бажаришга ҳаракат қилишади ва салоту саломлар айтилади. Бу амаллар билан ул зоти шарифга бўлган муҳаббатимиз янада зиёда бўлади, иншоаллоҳ.
“Мавлид” сўзи луғатда “туғилиш”, “туғилиш они” каби маъноларни англатади. Истеъмолда эса, Муҳаммад алайҳиссаломнинг таваллуд кунлари, ойлари ҳамда шу муносабат билан қилинадиган йиғин ва унда ўқиладиган саловот, дуою зикрларга айтилади.


Мавлид тадбирларини ўтказиш анъаналари 6-7 асрларга келиб, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламга ҳурмат кўрсатиш, хотирлаб туриш мақсадида жорий қилинган. Ибн Ҳажар Асқалоний, Жалолиддин Суютий, Шайх Шаҳобиддин Қасталоний каби машҳур олимлар мавлид кунини нишонлаш, ушбу кунда Расули Акрам ҳақларида қасидалар ўқиш, дуруду салавотлар айтиш дурустлигига фатво берганлар.


Шу ўринда айтиш керакки, Ўрта асрларда ислом оламида тасаввуф катта ўрин тутганлиги сабабли мавлид маросимларига тасаввуф намоёндалари бош бўлишгани манбаларда қайд қилинган.


Диёримиз мўмин-мусулмонлари орасида ҳам қадимдан мавлид ойини нишонлаш одат тусига кирган. Шу муносабат билан робиъул аввал ойи келгач, юртимизда Ўзбекистон мусулмонлари идораси бошчилигида қуйидаги мавлид тадбирлари ўтказилади:


Биринчи, республикамиздаги барча жоме масжидларда Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг сийратлари, юксак ахлоқ-одоблари ва олий фазилатлари ҳақида мавъизалар қилинади. Масалан, диёримиз масжидларида 2017 йилнинг 24 ноябрь куни “Мавлиди Набий муборак” жума тезиси асосида маъруза қилиниши режалаштирилган. Шу муносабат билан жоме масжидларда Имом Жаъфар Барзанжий раҳматуллоҳи алайҳ томонидан Набий алайҳиссалом туғилишлари, ҳаёт йўллари, аҳлоқлари тўғрисида битилган, халқ орасида машҳур бўлган “Мавлиди шариф” китоби ўқилади.


Иккинчи, мўмин-мусулмонларнинг талаб ва истакларига асосан хонадонларда ўтказиладиган мавлид тадбирларида имом-хатиблар ҳам иштирок этиб, Ҳазрати Пайғамбаримиз алайҳиссаломнинг гўзал сифатлари баён этилиб, мавлиди шариф ўқилади.


Учинчи, мавлид тадбирларида масжидлар томонидан ва ҳомийларни жалб этган ҳолда кам таъминланган оилалар, ёлғиз қариялар ва меҳрибонлик уйларига меҳр-мурувват ҳамда хайрия ишлари амалга оширилади.


Тўртинчи, Ўзбекистон мусулмонлари идораси тасарруфидаги диний таълим муассасаларида Мавлид ойи муносабати билан “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам сийратлари – ибрат мактаби” номли давра суҳбати, “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг умматларимиз” мавзусида “Сийрат” фани бўйича мусобақалар ўтказилиши режалаштирилган.


Бешинчи, уламолар, диний соҳа ходимлари ҳамда имом-хатиблар даврий нашрлар, интернет тармоқлари ва теле, радио дастурларда Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг ахлоқ-одоблари, сийрат ва шамоиллари, тутган йўлларининг бағрикенглиги, ҳеч кимга зулмни раво кўрмасликлари, меҳр-оқибат, эзгулик каби фазилатлар манбаи эканларини тарғибу ташвиқ қилишади. Шунингдек, турли танлов ва мусобақалар ўтказилади.


Ўз навбатида биз ҳам барчани диний идора томонидан ташкил этилаётган мана шундай хайрли ишларнинг хайрихоҳи ва иштирокчиси бўлиб, ҳақиқий уммат бўлиш бахтига муяссар бўлишга даъват этамиз.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Матбуот хизмати

Мақолалар
Бошқа мақолалар

Оқсил молекуласи - Яратувчининг борлигига гувоҳлик беради!

5.11.2024   6518   4 min.
Оқсил молекуласи - Яратувчининг борлигига гувоҳлик беради!

Молекуляр дунёга оид замонавий тадқиқотлар олимлар ва илмий марказларни Яратувчининг мавжудлиги тўғрисидаги якдил, асосий хулосага келишига сабаб бўлмоқда. Протеин молекуласининг тузилишини батафсил ўрганиш натижасида олимлар илоҳий куч иштирокисиз молекулалар ўз-ўзидан пайдо бўлиш эҳтимоли мавжуд эмас деган қатъий тўхтамга келишмоқда.

Протеин молекулалари тирик ҳужайранинг асоси бўлиб, у маълум аминокислоталардан иборат. Протеинлардаги аминокислоталарнинг сони 50 дан мингтагача ёки ундан кўп бўлади. Бундай ҳолда, аминокислоталар фақат битта турдаги, яъни Л-аминокислоталар бўлиши керак. Улар қатъий кетма-кетликда жойлашган ва бир-бири билан фақат пептид боғи билан боғланади. Пептид боғи аминокислота боғламларини бир-бири билан боғлайди. Агар оқсил молекуласининг тузилишида ушбу шартлардан бирортаси бузилган бўлса, у тирик материянинг бир қисми бўла олмайдиган фойдасиз аминокислоталар тўпламига айланади.

Масалан, 20 та турдаги 500 та аминокислотадан иборат ўртача оқсил молекуласини қатъий тартибга солиш зарурати молекуляр дунёнинг жуда мураккаб конфигурациясидан далолат беради. Агар аминокислоталар керакли кетма-кетликда ўз-ўзидан пайдо бўлиши мумкин деб ҳисобласак, унда бундай ҳолатнинг эҳтимоллиги 1/10⁶⁵⁰, яъни ўннинг 650-даражасидаги сондан бирига тенг.

Бу рақам қаердан пайдо бўлди? Бу оддий математика. 20 та турдаги ҳар бир аминокислотани тўғри танлаш эҳтимоли 1/20 ни ташкил қилади. Ва барча 500 аминокислоталарни тўғри танлаш эҳтимоллиги 1/20⁵⁰⁰ бўлса, бу 1/10⁶⁵⁰ га тенг.

Энди фақат Л-аминокислоталарни танлаш эҳтимоллигини ҳисобласак. Л ва Д-аминокислоталар бир хил кимёвий таркибга эга, аммо учинчи даражали тузилмаларнинг қарама-қарши жойлашувида фарқланади. Бундан ташқари, барча тирик организмларнинг оқсиллари фақат Л-аминокислоталардан иборат ва агар протеин таркибида камида битта Д-аминокислота бўлса, у яроқсиз ҳолга келади. Икки мавжуд турдаги аминокислоталардан (Д ва Л) Л-аминокислоталарнинг бўлиш эҳтимоллиги 1/2 га тенг. Протеинда 500 та аминокислота бўлса, уларнинг фақат Л — шакллари бўлиш эҳтимоли 1/2⁵⁰⁰ бўлиб, бу 1/10¹⁵⁰ га тенг.

Аминокислоталарнинг пептид алоқаси билан боғланиш эҳтимоллигини ҳисобга олиш керак. Аминокислоталар бир-бири билан турли хил бирикмалар ҳосил қилади, аммо оқсил молекуласини ҳосил қилиш учун аминокислоталар бир-бири билан фақат пептид боғи билан боғланган бўлиши керак. Аминокислоталарни пептид боғи орқали боғлаш эҳтимоли 50 %ни ташкил этиши аниқланди. Агар оқсилда 500 та аминокислота бўлса, умумий эҳтимоллик 1/2⁴⁹⁹ бўлиб, бу 1/10¹⁵⁰ га тенг.

Барча уч омилни ҳисобга олиш ва умумий эҳтимолликни ҳисоблаш учун натижада юзага келган эҳтимолликларни кўпайтириш керак. 1/10⁶⁵⁰ х 1/10¹⁵⁰ х 1/10¹⁵⁰ = 1/10⁹⁵⁰, яъни 10нинг 950-даражасидан битта имконият. Тасаввур қилинг, эҳтимоллик қанчалар кам! Имкониятлар деярли нолга тенг! Математикада 1/10⁵⁰ эҳтимоллик нолга тенг ҳисобланади.

Биология бўйича Калифорния эҳтимоллик илмий марказидан доктор Жеймс Копедж ҳисоб-китобларни амалга оширди. Олим барча эҳтимоллик қонунларини биргина оқсил молекуласининг тасодифан пайдо бўлиш эҳтимоллиги мисолида кўриб чиқди. У ернинг барча жисм ва суюқликлари — океанлар, атомлар, ер қобиғи таркибидаги молекулаларни пайдо бўлиш эҳтимоллигини ҳисоблаб чиқди. Кейин у аминокислоталарнинг боғланиши табиатдаги боғланиш тезлигидан бир ярим триллион марта юқори тезликда содир бўлишини аниқлади. Имкониятларни ҳисоблаб, у битта оқсил молекуласи тасодифан ҳосил бўлиши учун 10²⁶² йил кераклигини аниқлади. Бу 262 нолга эга астрономик рақам бўлиб, коинотнинг ҳозирги маълум ёшидан ҳам ошади.

Бинобарин, Яратганнинг иштирокисиз тирик материянинг оқсил молекуласидек оддий бирикмаси ҳосил бўлмас экан, мураккаброқ бирикмалар, ҳужайралар, организмлар ва жисмларнинг ўз-ўзидан пайдо бўлиши борасидаги эҳтимоллиги умуман мавжуд эмас.

Интернет маълумотлари асосида
ТИИ Ҳадис ва ислом тарихи фанлари кафедраси
катта ўқитувчиси Пўлатхон Каттаев тайёрлади