Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
19 Сентябр, 2024   |   16 Рабиъул аввал, 1446

Тошкент шаҳри
Бомдод
04:49
Қуёш
06:08
Пешин
12:22
Аср
16:37
Шом
18:28
Хуфтон
19:42
Bismillah
19 Сентябр, 2024, 16 Рабиъул аввал, 1446

Арк – Бухоро тарихининг тирик гувоҳи

6.01.2018   11087   3 min.
Арк – Бухоро тарихининг тирик гувоҳи

Қадим Бухорони тарихчилар саёҳатчилар “шеърият ва афсоналар шаҳри” деб аташган. Бу қўҳна шаҳарнинг ҳар бир кўчаю хиёбони, гўшасида олис ўтмишнинг акс-садоси бор. Кўкка бўй чўзган миноралар инсон ақл-заковатини намойиш қилади. Бухоро Шарқу Ғарбда очиқ осмон остидаги музей, шавкатли тарихнинг жилвакор кўзгуси деган фахрли ном олган.

Бухоро ҳақида сўз борганида, Арк ҳақида гапирмасдан илож йўқ. Арк кейинги замонларда Бухоро амирларининг қароргоҳи бўлиб келган. Тарихий манбаларда келтирилишича, Арк бир неча марта вайрон бўлиб, яна қайтадан тикланган. У ҳақдаги илк маълумотлар Абу Бакр Наршахийнинг (899-960) “Бухоро тарихи” асарида учрайди: “Бухоро ҳукмдори Бухорхудот Бидун ушбу қалъани қурдиради, аммо у тез орада вайрон бўлади. Шунда Бухорхудот донишмандларни чақириб, улардан маслаҳат сўрайди, улар эса қалъани Катта айиқ юлдузлари туркумини эслатувчи етти устун устида қуриш кераклигини айтишади. Ҳукмдор шундай йўл тутади ва Арк мустаҳкам бўлади”.

Арк қачон қурилгани ҳалигача аниқ­ланмаган. Аммо олимларнинг тахминича, бундан бир-бир ярим минг йил олдин ҳам ушбу маҳобатли меъморий обида ҳукмдорларга қароргоҳ бўлган.

Арк – Бухоро тарихининг тирик гувоҳи, у неча-неча қонли жанглар, шафқатсиз истилочию босқинчиларни кўрган. 1220 йили Чингизхон қўшини шаҳарга бостириб келганида, аҳоли Арк ичига яширинади.

Аркда нафақат ҳукмдор амирлар, балки буюк олимлар, шоиру файласуфлар ҳам яшаб, ижод қилиб, авлодларга бебаҳо мерос қолдиришган. Бухоро маданияти энг юксалган ўрта асрларда Аркда Рудакий, Фирдавсий, Абу Али Ибн Сино, Форобий, Умар Хайём каби буюк зотлар яшаган. Абу Али ибн Сино бундай ёзади: “Бу ер кутубхонасидан шундай китобларни топдим, уларни олдин ҳам, кейин ҳам ҳеч қаерда кўрмадим. Уларни ўқиб чиқдим ва менга олам сирлари аён бўлди”.

Арк ғарбдан шарққа чўзилган қийшиқ тўртбурчак шаклига эга. У замонавий шаҳарнинг ғарбий қисми ўртасида жойлашган. Деворлар айланасига узунлиги 789,60 метр, майдони 3,96 гектар. Майдон сатҳидан баландлиги 16-20 метрни ташкил этади. Аркка икки устунсимон шаклда қурилган миноралар орасидан кирилади. Дарвозаларига йўлак тепага қараб юксалиб борадиган пандус (нишаб майдонча) шаклида қурилган.

Аркнинг ўзида меъморий иншоотларнинг катта бир мажмуаси жойлашган, шарқий қисми ҳозирда археологик ёдгорликдир. Унинг тепасига чиқиб қараган кишига кўҳна Бухоронинг бетакрор манзараси кафтдек намоён бўлади. Уста меъморлар Аркни бўлажак меъморлар учун дарслик деб атайдилар. Арк деворларида ғишт терилиши, қурилиш хом ашёларидан тарихда қандай фойдаланилгани яққол кўринади.

Ҳозир Арк юртдошларимиз ҳамда чет эллик меҳмонларни оҳанрабодек ўзига тортувчи ноёб тарихий-меъморий ёдгорлик сифатида ном қозонган.

 

Саида ДАРИЕВА

тайёрлади.

Мақолалар
Бошқа мақолалар
Янгиликлар

Инсонлар дардига малҳам бўлиш – улкан саодат!

18.09.2024   1266   1 min.
Инсонлар дардига малҳам бўлиш – улкан саодат!

Ҳафтанинг ҳар чоршанба куни Ўзбекистон мусулмонлари идораси тизимида фуқароларни қабул қилиш куни этиб белгиланган. Ушбу хайрли анъана Рабиул аввал (мавлид) ойида ҳам қизғин давом этмоқда. 


Бугун, 18 сентябрь, фазилатли чоршанба куни Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси ўринбосари Муҳаммадолим домла Муҳаммадсиддиқов Диний идорага мурожаат ва таклифлар билан келган фуқароларни қабул қилди.


Қабулда юртимизнинг турли ҳудудларидан, хусусан, Қорақалпоғистон Республикаси, Самарқанд, Қашқадарё, Тошкент, Андижон,  Наманган вилоятлари ҳамда Тошкент шаҳридан келган ҳар бир фуқаронинг шаръий масала, умра сафари, диний таълим, Қуръон курслари ва моддий ёрдам каби масалалардаги арз, муаммо ва таклифлари тингланди ва уларнинг ечими бўйича амалий чоралар кўрилди.


Хусусан, оилавий муносабатларда келганларга муаммолар ечими бўйича маслаҳатлар, шаръий масалалар ечими юзасидан тавсиялар ва моддий ёрдам сўраганларга белгиланган тартибда кўмак берилди. Масжид ва имомлар фаолияти, диний таълим ва умрага оид мурожаатлар кўриб чиқиш учун Идора бўлимларига тегишли вазифалар юкланди.


Самимий қабулдан мамнун бўлган фуқаролар Ўзбекистон мусулмонлари идораси раҳбариятига ўз ташаккурларини изҳор этдилар.


Бу каби қабул жараёнлари ҳафтанинг ҳар чоршанба куни Ўзбекистон мусулмонлари идорасининг ҳудудлардаги вакилликларида ҳам амалга оширилмоқда.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси 
Матбуот хизмати

Инсонлар дардига малҳам бўлиш – улкан саодат! Инсонлар дардига малҳам бўлиш – улкан саодат! Инсонлар дардига малҳам бўлиш – улкан саодат! Инсонлар дардига малҳам бўлиш – улкан саодат! Инсонлар дардига малҳам бўлиш – улкан саодат! Инсонлар дардига малҳам бўлиш – улкан саодат! Инсонлар дардига малҳам бўлиш – улкан саодат!
Ўзбекистон янгиликлари