06 Ноябр, 2024, 05 Жумадул аввал, 1446
06 Ноябр, 2024, 05 Жумадул аввал, 1446
Баъзан бозорларда, маҳаллаларда, кўп қаватли уйлар атрофида қўл-оёғи бутун, соғлиги жойида, тоғни урса, талқон қиладиган кишиларнинг тиланчилик қилиб юрганларини кўрамиз. Шундай қилишлари тўғрими?
Тўрт мучаси соғлом бир кунлик егулиги бор кишининг тиланчилик қилишини динимиз қаттиқ қоралайди. Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам): “Ҳеч кимдан ҳеч нарса сўрама, агар қамчинг ерга тушиб кетса ҳам”, дейиш билан инсонлардан беҳожат бўлишга чақирганлар.
Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) айтадилар: “Инсонлар наздида энг яхши инсон инсонлардан беҳожат бўлганидир ва инсонлар ғазабини келтирадиган инсон уларга муҳтож бўлган инсондир. Аллоҳ наздида энг яхши инсон Унга муҳтож бўлган кишидир. Аллоҳнинг ғазабини келтирадиган инсон бошқаларга муҳтож бўлиб, Яратгандан беҳожат кишидир”.
Инсонлардан беҳожат бўлиш учун тинмай меҳнат қилиш ва ҳалол ризқ қидириш керак.
Аллоҳ таоло марҳамат қилади:
“У (Аллоҳ) сизларга Ерни хоксор (бўйсунувчи) қилиб қўйган зотдир. Бас, у (Ер)нинг ҳар томонида (саёҳат, тижорат ёки деҳқончилик қилиб) юраверингиз ва (Аллоҳнинг берган) ризқидан тановул қилингиз! (Қиёмат куни) тирилиб чиқиш Унинг ҳузуригадир” (Мулк, 15).
Аллоҳ таоло ҳатто ҳайит, байрам кунлари ҳам меҳнат қилиш ва ризқ қидиришга буюрган:
“Бас, қачонки, намоз адо қилингач, ерда тарқалиб, Аллоҳнинг фазли (ризқи)дан истайверингиз! Аллоҳни кўп ёд этингиз! Шояд (шунда) нажот топсангиз” (Жума, 10).
Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) ҳар бир кишини пешона тери билан кун кечиришга ундаганлар ва ўзлари ҳам меҳнат қилишни яхши кўрганлар.
Ривоят қилинишича, кунларнинг бирида Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) саҳобалар билан ўтирганларида улардан бир киши ҳақида гап кетади: “У кундузлари рўза тутади ва кечалари зикр қилади”, дейишади ва бундан Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) хурсанд бўлиб, унга ўхшашни буюрадилар, деб ўйлашади. Лекин Расулуллоҳ: “Сизлардан кимнинг озиқ-овқати ва кийим-кечаги етарли?”, деб сўрадилар. Улар: “Барчамизники”, дейишди. Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам): “Сизлар ундан яхшисизлар”, дедилар. Буни эшитган саҳобалар меҳнат қилишга ва “арава”ларини ўзлари тортишга аҳд қилишди.
Мўмин киши тадбиркор бўлиши керак. Жамиятдаги ишсиз кишиларни иш билан таъминлаш ҳам улуғ савоб. Машойихлар айтганидек: “Хоҳлаб турган нарсангдан беҳожат бўл, унинг тенги бўласан. Хоҳлаган нарсангга муҳтож бўлсанг, унинг асири бўласан. Хоҳлаганингга яхшилик қил, амири бўласан”.
Бировга қарам, муте бўлишдан, одамлардан тама қилишдан сақланайлик.
Али ибн Абу Толиб (розияллоҳу анҳу)нинг ҳаётларида бўлиб ўтган воқеани эслаш фойдадан холи эмас. Али (розияллоҳу анҳу) айтадилар: “Кунларнинг бирида оч қолиб, Мадина кўчаларига чиқиб иш қидирдим. Тупроқ йиғиб, челакда сув ташиб, хурмоларни суғораётган аёлга дуч келдим. Унга ўн олти челак сув ташиб бердим ва қўлларим қавариб кетди. Кафтимни ёзиб унга қавариқларни кўрсатдим. У менга ўн олтита хурмони санаб берди. Мен хурмоларни олиб, Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) олдиларига келдим ва бўлиб ўтган ишни айтиб бердим. Расулуллоҳ (алайҳиссалом) хурсанд бўлдилар ва мен билан хурмо едилар”.
Пайғамбарлар ҳам ризқларини меҳнат қилиб, пешона тери тўкиб топишган. Тарихдан маълум, Одам (алайҳиссалом) деҳқончилик, Нуҳ (алайҳиссалом) дурадгорлик, Довуд (алайҳиссалом) темирчилик ва Идрис (алайҳиссалом) хаттотлик билан шуғулланганлар.
“Сўраган эдингиз” китоби асосида тайёрланди
ЎМИ Матбуот хизмати
Молекуляр дунёга оид замонавий тадқиқотлар олимлар ва илмий марказларни Яратувчининг мавжудлиги тўғрисидаги якдил, асосий хулосага келишига сабаб бўлмоқда. Протеин молекуласининг тузилишини батафсил ўрганиш натижасида олимлар илоҳий куч иштирокисиз молекулалар ўз-ўзидан пайдо бўлиш эҳтимоли мавжуд эмас деган қатъий тўхтамга келишмоқда.
Протеин молекулалари тирик ҳужайранинг асоси бўлиб, у маълум аминокислоталардан иборат. Протеинлардаги аминокислоталарнинг сони 50 дан мингтагача ёки ундан кўп бўлади. Бундай ҳолда, аминокислоталар фақат битта турдаги, яъни Л-аминокислоталар бўлиши керак. Улар қатъий кетма-кетликда жойлашган ва бир-бири билан фақат пептид боғи билан боғланади. Пептид боғи аминокислота боғламларини бир-бири билан боғлайди. Агар оқсил молекуласининг тузилишида ушбу шартлардан бирортаси бузилган бўлса, у тирик материянинг бир қисми бўла олмайдиган фойдасиз аминокислоталар тўпламига айланади.
Масалан, 20 та турдаги 500 та аминокислотадан иборат ўртача оқсил молекуласини қатъий тартибга солиш зарурати молекуляр дунёнинг жуда мураккаб конфигурациясидан далолат беради. Агар аминокислоталар керакли кетма-кетликда ўз-ўзидан пайдо бўлиши мумкин деб ҳисобласак, унда бундай ҳолатнинг эҳтимоллиги 1/10⁶⁵⁰, яъни ўннинг 650-даражасидаги сондан бирига тенг.
Бу рақам қаердан пайдо бўлди? Бу оддий математика. 20 та турдаги ҳар бир аминокислотани тўғри танлаш эҳтимоли 1/20 ни ташкил қилади. Ва барча 500 аминокислоталарни тўғри танлаш эҳтимоллиги 1/20⁵⁰⁰ бўлса, бу 1/10⁶⁵⁰ га тенг.
Энди фақат Л-аминокислоталарни танлаш эҳтимоллигини ҳисобласак. Л ва Д-аминокислоталар бир хил кимёвий таркибга эга, аммо учинчи даражали тузилмаларнинг қарама-қарши жойлашувида фарқланади. Бундан ташқари, барча тирик организмларнинг оқсиллари фақат Л-аминокислоталардан иборат ва агар протеин таркибида камида битта Д-аминокислота бўлса, у яроқсиз ҳолга келади. Икки мавжуд турдаги аминокислоталардан (Д ва Л) Л-аминокислоталарнинг бўлиш эҳтимоллиги 1/2 га тенг. Протеинда 500 та аминокислота бўлса, уларнинг фақат Л — шакллари бўлиш эҳтимоли 1/2⁵⁰⁰ бўлиб, бу 1/10¹⁵⁰ га тенг.
Аминокислоталарнинг пептид алоқаси билан боғланиш эҳтимоллигини ҳисобга олиш керак. Аминокислоталар бир-бири билан турли хил бирикмалар ҳосил қилади, аммо оқсил молекуласини ҳосил қилиш учун аминокислоталар бир-бири билан фақат пептид боғи билан боғланган бўлиши керак. Аминокислоталарни пептид боғи орқали боғлаш эҳтимоли 50 %ни ташкил этиши аниқланди. Агар оқсилда 500 та аминокислота бўлса, умумий эҳтимоллик 1/2⁴⁹⁹ бўлиб, бу 1/10¹⁵⁰ га тенг.
Барча уч омилни ҳисобга олиш ва умумий эҳтимолликни ҳисоблаш учун натижада юзага келган эҳтимолликларни кўпайтириш керак. 1/10⁶⁵⁰ х 1/10¹⁵⁰ х 1/10¹⁵⁰ = 1/10⁹⁵⁰, яъни 10нинг 950-даражасидан битта имконият. Тасаввур қилинг, эҳтимоллик қанчалар кам! Имкониятлар деярли нолга тенг! Математикада 1/10⁵⁰ эҳтимоллик нолга тенг ҳисобланади.
Биология бўйича Калифорния эҳтимоллик илмий марказидан доктор Жеймс Копедж ҳисоб-китобларни амалга оширди. Олим барча эҳтимоллик қонунларини биргина оқсил молекуласининг тасодифан пайдо бўлиш эҳтимоллиги мисолида кўриб чиқди. У ернинг барча жисм ва суюқликлари — океанлар, атомлар, ер қобиғи таркибидаги молекулаларни пайдо бўлиш эҳтимоллигини ҳисоблаб чиқди. Кейин у аминокислоталарнинг боғланиши табиатдаги боғланиш тезлигидан бир ярим триллион марта юқори тезликда содир бўлишини аниқлади. Имкониятларни ҳисоблаб, у битта оқсил молекуласи тасодифан ҳосил бўлиши учун 10²⁶² йил кераклигини аниқлади. Бу 262 нолга эга астрономик рақам бўлиб, коинотнинг ҳозирги маълум ёшидан ҳам ошади.
Бинобарин, Яратганнинг иштирокисиз тирик материянинг оқсил молекуласидек оддий бирикмаси ҳосил бўлмас экан, мураккаброқ бирикмалар, ҳужайралар, организмлар ва жисмларнинг ўз-ўзидан пайдо бўлиши борасидаги эҳтимоллиги умуман мавжуд эмас.
Интернет маълумотлари асосида
ТИИ Ҳадис ва ислом тарихи фанлари кафедраси
катта ўқитувчиси Пўлатхон Каттаев тайёрлади
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа