Аллоҳ таоло Аҳзоб сурасининг 56-оятида: «Албатта, Аллоҳ ва Унинг фаришталари Набийга салавот айтурлар. Эй иймон келтирганлар! Сизлар ҳам унга салавот айтинг ва салом йўлланг», деган.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламга салавот ва салом йўллашнинг турли шакллари мавжуд. Уларнинг энг афзали намозда ўқиладиганидир. Ўша салавотда «Иброҳим ва унинг аҳлига салавот йўллаганингдек» жумласи бор, чунки Иброҳим алайҳиссалом ва у зотнинг аҳлига фаришталар салавот айтган, Аллоҳдан раҳмат сўраганлар. Аллоҳ таоло:
قَالُواْ أَتَعْجَبِينَ مِنْ أَمْرِ اللّهِ رَحْمَتُ اللّهِ وَبَرَكَاتُهُ عَلَيْكُمْ أَهْلَ الْبَيْتِ إِنَّهُ حَمِيدٌ مَّجِيدٌ
«Улар (фаришталар): «Аллоҳнинг амридан ажабланасанми? Эй аҳли байтлар, сизларга Аллоҳнинг раҳмати ва баракотлари бўлгай. Албатта, У мақталган ва буюк Зотдир» деган (Ҳуд сураси, 73-оят).
Имом Муслим ривоят қилган ҳадисда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Ким менга бир марта салавот айтса, Аллоҳ унга ўнта салавот йўллайди», деганлар.
Имом Аҳмад Анас ибн Моликдан ривоят қилган ҳадисда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Ким менга бир марта салавот айтса, Аллоҳ унга ўн марта салавот йўллайди. Ўнта гуноҳини ўчириб, уни ўн даража кўтаради», деганлар.
Имом Термизий ва Ибн Ҳиббон Абдуллоҳ ибн Масъуд розияллоҳу анҳудан ривоят қилган ҳадисда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Қиёмат кунида одамларнинг менга энг яқини менга энг кўп салавот айтганидир», дедилар.
Омир ибн Робийъа розияллоҳу анҳу айтади: «Набий соллаллоҳу алайҳи васалламнинг «Ким менга салавот айтса, салавоти миқдорича фаришталар ҳам унга салавот айтади. Шунга қараб банда хоҳ камайтирсин, хоҳ кўпайтирсин» деганларини эшитдим».
Имом Термизий келтирган ривоятда Убай ибн Каъб розияллоҳу анҳу айтади: «Қачон туннинг тўртдан бири ўтса, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам туриб: «Эй одамлар! Аллоҳни зикр қилинглар. Қиёмат яқин қолди. Унинг ортидан қайта тирилиш юз беради. Ўлим ўзига боғлиқ нарсалар билан келмоқда», дер эдилар. Убай ибн Каъб: «Ё Расулуллоҳ! Ҳақиқатан мен сизга кўп салавот айтаман. Дуоимнинг қанча вақтини сизга бағишлайин?» деди. У зот: «Хоҳлаганигча», дедилар. «Тўртдан бирини бағишласам-чи?» деди. У зот: «Хоҳлаганингча, агар зиёда қилсанг, яхши бўлади», дедилар. «Учдан бирини бағишласам-чи?» деди. У зот: «Хоҳлаганингча, агар зиёда қилсанг, яхши бўлади», дедилар. «Иккидан бирини бағишласам-чи?» деди. У зот: «Хоҳлаганингча, агар зиёда қилсанг, яхши бўлади», дедилар. «Ё Расулуллоҳ! Дуоимнинг ҳаммасини сизга бағишласам, нима дейсиз?» деди. У зот: «Унда барча ғам-ташвишларинг арийди, мақсадинг ҳосил бўлади ва гуноҳинг кечирилади», – дедилар.
Демак, Расули акрам соллаллоҳу алайҳи васаллам Убай розияллоҳу анҳуга зиёдалик эшигини ёпмаслик учун кеча ва кундуздан маълум бир вақтни тайин қилиб, белгилаб бермадилар.
Имом Муслим Саъд ибн Абу Ваққос розияллоҳу анҳудан келтирган ривоятда: «Ким муаззиннинг азон айтаётганини эшитганда: «Аллоҳдан ўзга илоҳ йўқ, У яккаю ягонадир. Унинг шериги йўқдир. Муҳаммад Унинг расули ва бандасидир. Аллоҳни Роббим деб, Муҳаммад алайҳиссаломни пайғамбарим деб, Исломни диним деб рози бўлдим» деса, гуноҳи кечирилади», дейилган.
Асбаҳоний Анас розияллоҳу анҳудан келтирган ривоятда у зот: «Менинг ҳузуримга қавмлар келишганда уларни менга кўп салавот айтганларидангина таниб оламан», деган эканлар. Бошқа ривоятда: «Қиёматнинг даҳшатлари ва хатарли ҳолатларидан сизларнинг энг кўп эминда бўладиганларингиз менга энг кўп салавот йўллаганларингиздир», деган эканлар.
Имом Табароний ва Дорақутний Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан келтирган ривоятда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Менга салавот айтиш Сирот (кўприги) узра нурдир. Ким менга жума кунида саксон марта салавот айтса, саксон йиллик гуноҳи кечирилади», деган эканлар.
Юқорида келтириб ўтилган хабарлар Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламга салавот айтиш қанчалар фазилатли иш эканига далолат қилади. Уларни жамлаганда қуйидаги фойдалар ҳосил бўлади: савобларнинг ўн баробар кўпайтирилиши, шафоатга ноил бўлиш, қул озод қилиш каби ажрга эга бўлиш, қиёмат даҳшатларидан нажот топиш ва бошқалар.
Робия САИДХОНБАЛОВА,
Тошкент ислом иниститутининг 1 курс-талабаси
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм
Набавий башорат
Имрон ибн Ҳусайн розияллоҳу анҳу ривоят қилади: «Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам айтдилар: “Сизнинг яхшиларингиз менинг асримдагилардир. Сўнгра улардан кейин келадиганлар, сўнгра улардан кейин келадиганлар”.
Имрон розияллоҳу анҳу: “У зот алайҳиссалом икки марта ёки уч марта айтдиларми, билолмадим”, деди. “Кейин шундай бир қавм келадики, улар гувоҳлик сўралмаган ҳолда гувоҳлик беришади, хиёнат қилишади, омонатдор бўлишмайди, назр қилиб, вафо қилишмайди, уларда семизлик пайдо бўлади”» (Имом Бухорий, Имом Муслим ривояти).
Ҳадис шарҳи
Уламолар ушбу ҳадисда касаллик ёки бошқа физиологик хусусиятлар туфайли туғма семизлик эмас, балки айнан овқатга очкўзлик ва нафсни тиймаслик, ортиқча овқатланиш натижасида орттирилган семизлик ҳақида гап кетаётганини айтишади.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам даврларида семизлик кенг тарқалган ҳодиса эмас эди ва саҳобалар бу муаммони хаёлларига ҳам келтиришмаган. Аммо Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам умматларининг ҳолидан хавотирга тушганлар.
Семириш – глобал эпидемия
Бугунги кунда ортиқча вазнга эга бўлиш, семириб кетиш инсониятни ташвишга солаётган муаммолардан биридир. Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилоти (ЖССТ) семиришни глобал эпидемия деб эълон қилган.
Агар шу ҳолат давом этса…
Сўнгги 50 йил ичида одамларда вазн ортиши динамикаси кескин ортди. Бугунги кунда Ер сайёрасида 2,5 миллиарддан ортиқ одам (38%) ортиқча вазнга эга. Агар шу ҳолат давом этса, 2035 йилга келиб бу кўрсаткич 50%дан ошиши мумкин ва инсониятнинг ярмидан кўпида семириш ташхиси қўйилади.
Семизлик ёш танламайди
Семириб кетиш фақат катталар учун эмас, ҳатто болалар ва ўсмирлар орасида ҳам тез ўсиб бораётгани янада хатарлидир. Ҳар йили 2,8 млн ўлим ортиқча вазн сабаб содир бўлади.
Семиришнинг сабаби нима?
Диетологларнинг фикрига кўра, ҳозирги вақтда истеъмол қилинаётган озиқ-овқатлар ниҳоятда осон ҳазм бўлади ва зарур бўлган калориядан бир неча баравар кўп концентрацияни ўз ичига олади. Одамлар бундай овқатларни тобора кўп истеъмол қилишлари оқибатида семизлик келиб чиқмоқда. Албатта, бу сабаблардан бири.
Ортиқча овқат – шаҳватни келтириб чиқаради!
Ортиқча овқатланиш шаҳват кучайишига олиб келади. Натижада инсоннинг ҳар қандай ёмонликка бошлайдиган нафсига қарши курашиши қийинлашади. Шунинг учун меъёрида овқатланиш, нафл рўза тутиш мақсадга мувофиқ.
Ўз нафсингиз билан бўладиган оғир жангда муваффақият ва зафарлар тилаймиз.
Олдини олиш учун нима қилиш керак?
Соғлом овқатланиш, жисмоний тарбия билан шуғулланиш. Айниқса кўпроқ пиёда юриш – қон-томир касалликлари, инсульт, хавфли ўсмалар ва қандли диабет каби касалликларнинг олдини олади.
Даврон НУРМУҲАММАД