13 Июл, 2025, 18 Муҳаррам, 1447
13 Июл, 2025, 18 Муҳаррам, 1447
Саудия Арабистони Подшоҳлигида нашр этиладиган «Уккоз» газетасининг 2016 йил 12 сентябрь сонида эълон қилинган.
Мақолада Каъбаи муаззама тўғрисида маълумотлар берилган.
1. Ал-ҳажар ал-асвад (қора тош);
2. Бобул-каъба (Каъба эшиги);
3. Ал-мийзабу, мийзабур-раҳма (раҳмат тарнови);
4. Аш-шазуравон (қозиқ);
5. Ҳажару Исмоил (ал-Ҳатим);
6. Ал-мултазам;
7. Мақом Иброҳим алайҳиссалом;
8. Рукнул-ҳажар ал-асвад;
9. Ар-рукнул-ямоний;
10. Ар-рукнуш-шомий;
11. Ар-рукнул-ироқий;
12. Ситарул-каъба;
13. Жигар ранг мармар чизиғи.
Каъбаи муаззама калити
Узунлиги 25 см
Каъбанинг махсус хизматчисида сақланади.
Сувалган жой
Каъбаи муаззаманинг эшиги ва рукни ироқий ўртаси - шарқий деворидаги кичкина чуқурча узунглиги 2 м, эни 112 см, чуқурлиги 28 см.
Бу Жаброил алайҳиссалом намоз ўқиган жойлари ва Расулуллоҳ саллоллоҳу алайҳи ва салламнинг Макка фатҳи куни хонаи Каъбадан чиқиб, намоз ўқиган жойлари.
1377 ҳ. йил зиёратчилар беихтиёр қоқилишларининг олдини олиш мақсадида чуқурча тўлатилиб, суваб қўйилди ва атрофидаги оқ мармардан ажралиб турадиган чиройли рангли тўртбурчак мармар қопланди.
Хонаи Каъба устунлари Тик дарахтидан (субтропик иқлимда ўсувчи ниҳоятда мустаҳкам дарахт, кемасозликда ишлатилади - таржимон) ишланган 3 та устун мавжуд бўлиб, ҳар бирининг айланаси 150 см, диаметри 44 см.
Каъба пойдеворлари
Каъба пойдеворларини Иброҳим алайҳиссалом бино қилганлар.
Саудия Арабистони муҳандислари 1417 ҳ. йил умумий таъмирлаш жараёнида пойдевор ғиштлари туянинг бўйни шаклида (солкаш қилиб - таржимон) бир-бирига бириктириб, мустаҳкам қурилганлиги замон таъсиридан – емирилишдан ва бошқа талофатлардан ҳимояланганига яна бир марта ишонч ҳосил қилишди.
Томи
Ҳар қандай чиришдан ҳимояланган мустаҳкам тик дарахти танасидан тайёрланган 23 та тахта-тўсин билан ёпилган.
Девор қалинлиги
Девор қалинлиги 90 см.
Тош-ғиштлари
1614 та ғишт
Улардан энг каттаси 190х50 см;
Энг кичиги 50х40 см.
Янги кисва (каъбапўш)
Соф табиий шойидан тўқилган;
Белбоғида Қуръоний ояти карималар битилган;
Каъбапўшнинг ранги қора;
Қиймати 22 миллион риёл (қарийб 6 миллион доллар);
Каъбаи муаззама эшиги пардасининг узунлиги 6,5 метр, эни 3 метр;
Каъбапўш баландлиги 14 метр бўлиб, беш қисмдан ташкил топган, улардан тўрттаси Каъбаи муаззаманинг тўрт томонини қоплаб туради, бешинчиси Каъба эшигига осилган пардадан иборат.
Каъбапўшнинг тўрт томонидаги белбоғи узунлиги 47 метрдан иборат, эни 95 см. Белбоғ умумий Каъбапўшнинг учдан бир қисми – юқори қисмини эгаллаган, 16 бўлак, олтин ва кумуш толалар билан зийнатланган.
Нуриддинов Жалолиддин таржима қилди.
Холид ибн Валид розияллоҳу анҳу ёшлари ўтиб, кексайиб қолган чоғларида Мусҳафи шарифни олиб, йиғлаб туриб шундай дер эдилар: “Жиҳодлар билан овора бўлиб сени ўқий олмай қолдик”.
Бу қандайин гўзал узр! Хўш, биз ўзимизни нима деб оқлаймиз?! Холид ибн Валид розияллоҳу анҳу шундайин гап айтдилар, аммо биз нима деймиз?! Қиёмат кунида “Қуръони карим ўқишдан сени нима чалғитди?!” – деб сўралсак, нима деб жавоб берамиз?! Токи у бизни зараримизга эмас, фойдамизга ҳужжат бўлиши учун кўксимизга босиб, кечаю кундуз тиловат қилиб бормаймизми?! Ахир Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Аллоҳ таолонинг зикрини лозим тут, Қуръони карим тиловатида маҳкам бўл. Чунки бу сенинг осмондаги руҳинг, ердаги зикрингдир” [1], деганлар.
Қурони карим оятларини тадаббур қилмасдан, маънолари ҳақида фикр юритмаган ҳолда, ҳеч қандай тушунчасиз кўп тиловат қилиш асосий мақсад эмас. Агар инсон бир неча оятни тадаббур қилса, тафсир китобларига мурожаат этса ёки тафсир дарсларига қатнашса, маъноларни ўзлаштирса ва уларга амал қилса, бу иши ўша инсон учун улкан яхшилик, хайр-барака бўлади.
Имом Ғаззолий ҳазратлари бундай дейдилар: “Қуръон сиз сўрашингиз мумкин бўлган ва у сизнинг сўровларингизга жавоб бера оладиган тирик Расулдир. Сиз унга қулоқ солсангиз, у сизни қондиради”.
Қалблари иймон нури ила қоришиб кетган зотлар учун, албатта, Қуръонда шифо бордир. Яна Қуръони каримда саросима, шайтоний васвасалар, нафсу ҳавога эргашишдан сақловчи шифо бор. Қуръон ўқиган пайтимизда бизни фаришталар қуршаб олади ва улар ҳам бизга қўшилиб Раҳмон бўлган Зотнинг оятларига қулоқ тутади. Само фаришталари туни билан Қуръонга қоим бўладиган ер фаришталарига яқинлашадилар. Энди айтинг-чи, одамлар ухлаётган пайтда, тун қоронғусида биз Қуръон тиловат қиляпмизми?! Еру осмонлар Робби бизга қулоқ соладиган даражада оятларини тиловат қиляпмизми?!
Аллоҳ таолонинг шифо оятлари қуйидагилардир:
«...Ва мўмин қавмларнинг кўнгилларига шифо берадир» (Тавба сураси, 14-оят).
«Эй одамлар! Сизга ўз Раббингиздан мавъиза, кўксингиздаги нарсага шифо, мўминларга ҳидоят ва раҳмат келди» (Юнус сураси, 57-оят).
«Биз Қуръонни мўминлар учун шифо ва раҳмат ўлароқ нозил қилурмиз...» (Исро сураси, 82-оят).
«...У иймон келтирганлар учун ҳидоят ва шифодир...» (Фуссилат сураси, 44-оят).
«...Унда (асалда) одамлар учун шифо бордир...» (Наҳл сураси, 69-оят).
«Бемор бўлганимда менга шифо берадиган ҳам Унинг Ўзи» (Шуаро сураси, 80-оят).
Қуръони каримни тиловат қилиш, эшитиш, амал қилиш ва ҳар бир ишда ундаги ҳукмларга таяниб иш кўришдан четлашманг!
Ҳассон Шамсий Пошонинг
“Жаннат бўстонидаги оилавий оқшомлар” номли китобидан
Ғиёсиддин Ҳабибуллоҳ, Илҳом Оҳунд, Абдулбосит Абдулвоҳид таржимаси.
[1] Имом Аҳмад ривояти.
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа 