Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
02 Июл, 2025   |   7 Муҳаррам, 1447

Тошкент шаҳри
Бомдод
03:10
Қуёш
04:54
Пешин
12:32
Аср
17:42
Шом
20:04
Хуфтон
21:40
Bismillah
02 Июл, 2025, 7 Муҳаррам, 1447

МУБАЙЯН ВА НАСРИЙ БАЁНИ: Ишорат исрофил алайҳиссаломнинг суриға (Ўттиз тўртинчи мавзу)

21.01.2021   2210   3 min.
МУБАЙЯН ВА НАСРИЙ БАЁНИ: Ишорат исрофил алайҳиссаломнинг суриға (Ўттиз тўртинчи мавзу)

ОЗ-ОЗ ЎРГАНИБ ДОНО БЎЛУР...

*   *   *

Заҳируддин Муҳаммад Бобур хазиналари

*   *   *

МУБАЙЯН ВА НАСРИЙ БАЁНИ

*   *   *

ИЙМОН-ЭЪТИҚОД  КИТОБИ

*   *   *

НАЗМ

 

Ишорат исрофил алайҳиссаломнинг суриға

 

Даври охирки чун ёвуқлашса,

Умр паймонаси бари тошса,

Амр бўлғай Худойдин, беқийл,

Дамни сур ичра сургай Исрофил.

Шамъдек ўлғай эл бу дам бирла,

Ҳам адам бўлғай эл бу дам бирла.

Холий ўлғай бу халқдин олам,

Умрлар бўлмағай баний Одам.

Яна бўлғай Худойдин маъмур,

Сур аро дам сурарга соҳибсур.

Зинда қилғай барини бир дамда,

Ҳеч ўлук қолмағай бу оламда.

Ҳашр ўлур мўъминийн бу суратта,

Балки, мундин латиф ҳайъатта.

 

НАСРИЙ БАЁН

Исрофил алайҳиссаломнинг

сур чалишлари баёни

 

Охират вақти яқинлашса ва барча умрларнинг паймонаси тўлиб-тошса, яъни инсоният умри ниҳоясига етса, шубҳасиз, Аллоҳ таъолодан амр бўлиб, (фаришталарнинг улуғларидан бўлмиш) Исрофил алайҳиссалом сурга дам урадилар (сурни чаладилар).

 

Бу дам уриш билан бутун халқ (махлуқот) шамъдек (эриб тамом) бўлади ҳамда халқ бир дамда йўқликка кетади, яъни вафот топади. Шунда дунё халқдан (барча тирик махлуқотдан) бўшаб қолади,бутун Одам фарзандларининг умри тугайди.

 

Яна сур эгаси (Исрофил алайҳиссалом) Аллоҳ тарафидан сурни (икккинчи бор) чалишга буюрилади. Бир дамда (бир онда) бутун жону жонзотни (Аллоҳ Ўз амри билан) тирилтиради ва оламда бирорта ҳам ўлик жонзод қолмайди.

 

Бу суратда (бу ҳолатда) барча мўъминлар ҳам тирилиб ҳашр бўладилар – маҳшаргоҳда тўпланадилар, балки бундан ҳам нозик бир ҳайъатда – нозик шаклу ҳолатда тирилиб жамланадилар.

 

ИЗОҲ. Қуръони каримда уч турли сур чалиниши билдирилган:

 

БИРИНЧИ СУР: ўлиш. осмонлардаги ва ердаги жон-жонзотларнинг ҳаммаси йиқилиб ўлади, фақат Аллоҳ хоҳлаган вазифадор фаришталар қолади (Зумар сураси, 68-оятига кўра).

«Аллоҳ хоҳлаган фаришталар»дан мақсад тўрт улуғ фаришта ёки Аршни кўтариб турувчи фаришталар ёхуд жаннат фаришталари ва уларнинг тепасидаги Ризвон ҳамда дўзах фаришталари бўлган забонийлар ва тепаларидаги Моликдир (“Файзул-Фурқон”).

 

ИККИНЧИ СУР: ҳамма жон-жонзод қайта тирилади (Зумар сураси, 68-оятига кўра).

 

УЧИНЧИ СУР: ҳамма Аллоҳ томон боради – маҳшаргоҳда тўпланади (Намл сураси, 87-оятига кўра).

Инсонлар орасидаги боғлиқликлар, насаблар йўқ бўлади, ҳеч ким бирбирининг ҳолини сўраб-суриштирмайди. Бутун ҳукмронлик Аллоҳники бўлади (Анъом сураси,  73-оятига кўра).

 

Насрий баён ва шарҳ муаллифи:

Мирзо КЕНЖАБЕК

Мақолалар
Бошқа мақолалар

Гуноҳларни кетказувчи 8 зикр

05.11.2024   6608   4 min.
Гуноҳларни кетказувчи 8 зикр

1. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Ким таомини еб бўлгач:

الحمدُ للهِ الذي أطعَمَني هذا الطَّعامَ ورَزَقَنيه من غيرِ حولٍ مِنِّي ولا قوةٍ

“Алҳамду лиллаҳиллазий атъаманий ҳазат тоъама ва розақонийҳи мин ғойри ҳавлин минний ва лаа қувватин” деб айтса, унинг аввалги гуноҳлари мағфират қилинади», дедилар (Имом Термизий, Имом Абу Довуд, Имом Ибн Можа ривояти).

Маъноси: “Бу таомни менинг куч-қувватимсиз менга таомлантириб, у ила мени ризқлантирган Аллоҳга ҳамд бўлсин.

 

2. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам айтадилар: “Ким янги кийим кийганда

الحمدُ للهِ الَّذي كساني هذا ورزقنيه من غيرِ حوْلٍ منِّي ولا قوَّةٍ

“Алҳамду лиллаҳиллазий касаний ҳазас савба ва розақонийҳи мин ғойри ҳавлин минний ва лаа қувватин” деса Аллоҳ унинг олдинги гуноҳларини кечиради” (Имом Термизий, Имом Абу Довуд, Имом Ибн Можа ривояти).

Маъноси: Ўзгартирмасдан, қувватимни кетказмасдан менга ризқ берган ва мени кийинтирган Аллоҳга ҳамд бўлсин.

 

3. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Кимки азонни эшитганида:

أَشْهَدُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللهُ وَحْدَهُ لَا شَرِيكَ لَهُ وَ أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ رَضِيتُ بِاللهِ رَبًّا وَ بِالْإِسْلَامِ دِينًا وَ بِمُحَمَّدٍ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَ سَلَّمَ رَسُولًا

“Ашҳаду аллаа илаҳа иллаллоҳу ваҳдаҳу лаа шарика лаҳу ва ашҳаду анна Муҳаммадан абдуҳу ва Расулуҳу. Розийту биллаҳи Роббан ва бил Ислами дийнан ва би Муҳаммадин соллаллоҳу алайҳи васаллама Расулан” деса гуноҳлари кечирилади”, дедилар (Имом Термизий ривояти).

Маъноси: Аллоҳдан ўзга илоҳ йўқлигига гувоҳлик бераман. У якка-ю ягонадир, унинг шериги йўқдир. Муҳаммад алайҳиссалом Унинг бандаси ва расули эканига ҳам гувоҳлик бераман. Аллоҳни Роббим, Исломни эса диним, Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васалламни расул деб рози бўлдим.

 

4. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Ким ҳар намоздан кейин ўттиз уч марта Аллоҳга тасбеҳ айтса, ўттиз уч марта Аллоҳга ҳамд айтса, ўттиз уч марта “Аллоҳу акбар”, деса ҳаммаси тўқсон тўққиз бўлади, юзтанинг тамом бўлишига:

لا إلهَ إلاَّ اللَّه وحْدهُ لاَ شَرِيكَ لهُ لَهُ المُلْكُ ولَهُ الحمْدُ وَهُو عَلَى كُلِّ شَيءٍ قَدِيرٌ

“Лаа илааҳа иллаллоҳу ваҳдаҳу лаа шарийка лаҳу, лаҳул мулку ва лаҳул ҳамду ва ҳува ъалаа кулли шайин қодийр”ни айтса, унинг гуноҳлари денгиз кўпиклари каби бўлса ҳам, мағфират қилинади», дедилар (Имом Муслим ривояти).

 

5. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Кимки ўрнига ётаётганида:

لا إله إلا اللهُ وحده لا شريك له  له الملكُ وله الحمدُ وهو على كلِّ شيءٍ قديرٌ لاحولَ ولا قوةَ إلا بالله العليِّ العظيمِ سبحان اللهِ والحمدُ لله ولا إله إلا اللهُ واللهُ أكبرُ

“Лаа илаҳа иллаллоҳу ваҳдаҳу лаа шарийка лаҳу, лаҳул мулку ва лаҳул ҳамду ва ҳува ъалаа кулли шайин қодийр. Лаа ҳавла ва лаа қуввата илла биллаҳил ъалиййил ъазийм. Субҳаналлоҳи валҳамдулиллаҳи ва лаа илаҳа иллаллоҳу валлоҳу акбар” деса гуноҳлари денгиз кўпиклари каби бўлса ҳам кечирилади”, дедилар (Ибн Ҳиббон ривояти).

 

6. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Ер юзида кимда-ким:

لا إلهَ إلَّا اللهُ واللهُ أكبرُ ولا حولَ ولا قوَّةَ إلَّا باللهِ

“Лаа илаҳа иллаллоҳу валлоҳу акбар ва лаа ҳавла ва лаа қуввата илла биллаҳ” дер экан, унинг барча гуноҳларига каффорат бўлади, гарчи гуноҳлари денгиз кўпигидек кўп бўлса ҳам», дедилар (Имом Термизий ривояти).

 

7. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Ким бир кунда юз марта “Субҳаналлоҳи ва биҳамдиҳи” деса унинг хатолари ҳатто денгиз кўпикларича бўлса ҳам ўчирилади», дедилар (Имом Бухорий, Имом Муслим, Имом Термизий ривояти).

 

8. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Кимки:

أسْتَغْفِرُ اللهَ العَظِيمَ الَّذِي لاَ إلَهَ إلاَّ هُوَ الحَيُّ القَيُّومُ وَأتُوبُ إلَيهِ

“Астағфируллоҳал ъазиймиллазий лаа илаҳа илла ҳувал ҳаййул қоййуму ва атуби илайҳ” деса урушдан қочган бўлса ҳам гуноҳлари кечирилади», дедилар (Имом Термизий ривояти).

Даврон НУРМУҲАММАД