11 Июл, 2025, 16 Муҳаррам, 1447
11 Июл, 2025, 16 Муҳаррам, 1447
Бир неча йил олдин Швециянинг парламенти мамлакатда эркаклар учун жамоат жойлари ва ҳожатхоналарида туриб сийишни тақиқлайдиган қонун лойиҳасини ишлаб чиққан эди. Қонун лойиҳаси муаллифларига кўра, улар гигиена нуқтаи назаридан шундай хулосага келишган. Умумий ҳожатхоналарда туриб сийиш оқибатида ҳожатхона ҳудуди сийдик билан тўлиб, турли нохушликларни келтириб чиқаради. Ўтириб ҳожат чиқарилганда эса, бундай ҳолат келиб чиқмайди.
Ушбу қонун лойиҳасини қўллаб-қувватлаган Швеция парламентидаги Сўллар партияси фракциясининг маълум қилишича, махсус ўтказилган тадқиқот тиббий хулосаларига кўра, ўтириб сийганда простатит, сийдик йўллари касалликларининг олди олинади, эркакнинг жинсий фаоллиги мустаҳкамланади. Тик туриб сийиш эркакнинг жинсий соғлигига ёмон таъсир кўрсатади. «Шунингдек, биз одамларга покиза ҳожатхоналардан фойдаланишга имконият яратамиз», — дейди партия вакили. Бу ҳақда Islamonline.uz хабар берди.
14 аср илгари Пайғамбаримиз Муҳаммад соллалоҳу алайҳи васаллам ҳам эркакларга ўтириб сийишни таълим берган эдилар. Оиша розияллоҳу анҳо: «Сизларга ким: Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам тик туриб сийган эдилар, деса ишонманглар. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам ўтирибгина сийган эдилар» деб айтган эдилар (Имом Аҳмад 1/192, Термизий 1/27, ибн Можа 307).
Ушбу ҳадис ровийси Термизий раҳимаҳуллоҳ: «Бу бобда ривоят қилинган ҳадисларнинг энг саҳиҳи шу ҳадисдир. Чунки бундай қилиш авратни тўсувчироқ ва пешобнинг сачрашидан ҳимоя қилувчироқдир» – деганлар.
Исломда фан билан шуғулланиш рағбатлантирилади, чунки ҳақиқат исломда экани, фан эса Қуръон ва суннатда айтилган нарсаларни фақат тасдиқлашини билишади.
Буни ғарблик мутафаккир Ш. Мисмар ҳам қайд этган: "Насронийлар фан туфайли дин-этиқодни йўқотмоқда, мусулмонлар эса аксинча, кучайтирмоқда". Фан бундан 1400 йил олдин Қуръон ва суннатда айтилган нарсаларни доимо тасдиқлайди, бу билан ҳатто бутун бошли фан бўлими - Қуръон ва суннатда илмий эъжоз ҳам шуғулланади.
Яқинда тиббиётга оид нашрларда пайдо бўлган хабарга кўра, тик турган ҳолда сийиш сийдик йўллари саратонига олиб келиши мумкин экан. Гап шундаки, тик турган ҳолда сийишда сийдик пуфаги сийдикдан тўлалигича бўшамас экан. Сийдик қолиб кетиши эса саратонга олиб келиши мумкин экан. Ўтирган ҳолда сийганда эса сийдик пуфаги тўлалигича сийдикдан бўшайди.
Пайғамбар Муҳаммад (с.а.в.) табиб ҳам, шифокор ҳам, олим ҳам бўлмаганлар, на ўқишни ва на ёзишни билганлар. Ундай бўлса, олимлар эндигина кашф қилган нарсани улар қаердан билганлар? Чунки буни ҳар нарсани билгувчи Аллоҳ билдирган. Аллоҳ бизни тўғри йўлдан – суннатдан адаштирмасин.
***
Сийиш билан боғлиқ нозик масалани жавобсиз қолдириш мумкин эмас, чунки «унитаз» билан боғлиқ муаммолар эркаклар соғлиғи умумий ҳолати ҳақида далолат беради. Бизнинг экспертлар - уролог, сексолог Катерина Комаревцева ва уролог, хирург Игорь Пирожок қай ҳолатда сийиш яхшироқ эканлиги ҳақида ҳикоя қилиб бердилар.
Катерина Комаревцева: «Нидерландиялик олимларнинг тадқиқот натижалари шуни тасдиқлайдики, ўтирган ҳолда сийиш эркаклар учун фойдали экан. Бу ҳолатда тос ости мушаклар бўшашади, мос равишда, сийдик оқими яхшиланади ва сийдик пуфайги яхшироқ бўшатилади».
«Эркак киши шикоят билан келганда сийдик қолдиғи қанча қолганлигини аниқлаш учун у сийишдан олдин ва сийгандан кейин УЗИ текширувига юборилади. У умуман қолмаган бўлиши ҳам, бир литр чиқиши ҳам мумкин. Айнан ўтирган ҳолда сийиш сийдикнинг тўлиқ чиқиб кетишини таъминлайди», – қўшимча қилди уролог.
Мутахассиснинг сўзларини Игорь Пирожок ҳам тасдиқлади: «Мен операциядан кейин мижозларимга айнан утирган ҳолда сийишни тавсия қиламан. Уларнинг ўзлари ҳам бу анча қулай эканлиги ҳақида ҳикоя қиладилар – сийдик пуфаги бундай ҳолатда камроқ оғриркан. Ўтирган ҳолда сийиш эркакларда сийдикни ҳайдайдиган мушакларга яхшироқ таъсир этади, тос туби мушакларининг бўшашини яхшилайди. Агар эркак киши ўтирган ҳолда сиядиган бўлса, сийдик пуфагидаги босим пасаяди ва сийдик қайтариладиган оқим бўлмайди – рефлюкс ҳам, пиелонефрит ҳужуми ҳам йўқ. Ша сабабли бундай муаммоси бўлган эркаклар ўтирган ҳолда сийганлари маъқул. Эҳтимол, бу ғайриодатий бўлиб туюлар, лекин тиббиёт нуқтаи назаридан бу мутлақо асослангандир».
Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати
Ўзбекистон Республикаси Бош прокуратураси хабар беришича, май ойининг 13-санасида бир кунда 3 млрд сўмлик энергоресурсларини талон-торож қилиш ҳолатлари аниқланган. Афсуски, бугун бундай газ ва электр энергияга яширинча уланиб, давлатга миллиардлаб зарар етказган кимсалар ҳақидаги хабарларни тез-тез ўқиб қоламиз.
Бировнинг, айниқса, халқ ҳақидан қўрқмай ўғрилик орқали манфаат топмоқчи бўлаётган инсонлар орамизда кўплаб топилади. Бундайларнинг наздида газ, сув, электр энергия туганмас бойлик. Ундан ҳар ким ўз манфаати йўлида фойдаланиши мумкин. Бироқ бу неъматлар хонадонларга кириб бориши учун минглаб инсонлар меҳнат қилишини, давлат эса миллиардлаб маблағ сарфлашини, улар ҳам бир кун тугаб қолишини хаёлига ҳам келтирмайди.
Аслида ушбу неъматлардан оқилона фойдаланиш, исроф қилмаслик нафақат фуқаролик мажбуриятимиз, балки инсоний вазифамиз, мўминлик бурчимиздир.
Айтиш жоизки, уйда, ишда, кўчада коммунал тўловлар атрофида айланаётган қатор муаммолар ҳақида кўп эшитамиз, баъзан ўзимиз унинг гувоҳи ёки бевосита иштирокчисига айланамиз. Лекин бу муаммолар тўловни ўз вақтида амалга оширмаслик ёки айрим нобоп кимсаларнинг қилмиши оқибатида юзага чиқаётгани ёдимизга ҳам келмайди. Тўловларни имкон бўла туриб асоссиз баҳоналар ёки ўз вақтида тўламаслик ёки ҳисоблагич жиҳозларини тескарига айлантириш ёхуд ҳар хил ҳийлалар ишлатиб, уларни тўлашдан қочиш давлатнинг ва халқнинг ҳақини ейиш ҳисобланади. Чунки табиий бойликлар давлат ва халқ мулкидир.
Қолаверса, коммунал хизматлардан фойдаланиш учун ҳар бир хонадон таъминотчилар билан шартнома тузиб, қўл қўйган ва ўзаро келишувда тўловни ўз вақтида адо этишга келишган. Шу боис тўловларни вақтида адо этишимиз шаръан ҳам жоиз.
Таъкидлаш лозимки, халқнинг мулкида барча фуқаролар, хусусан, кам таъминланганлар, ногиронлар, етим-есирлар, кексаларнинг ҳақи бор. Улардан фойдаланишга келганда фаол бўлиб, тўловга келганда қочаётган, пайсалга солаётганлар юқорида зикр этилган қатламларнинг ҳам ҳақини ўзлаштириб, ноҳақ еяётганини билиб олсинлар. Зеро, Қуръони каримда: “Эй иймон келтирганлар, бир-бирларингизнинг молларингизни ботил йўл билан еманглар” (Нисо сураси 29-оят), дея огоҳлантирилган. Шундай бўлгач, ҳар бир фуқаро ўзгаларнинг молига, айниқса, жамоат мулкига хиёнат этмаслиги даркор! Бунга эътиборсизлик охиратда ёмон оқибатларга олиб келиши мумкин.
Ҳавла бинти Амр розияллоҳу анҳо ривоят қилган ҳадисда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам бундай деганлар: “Баъзи бир одамлар Аллоҳнинг мулки (жамоат пуллари)га хиёнат қилади. Қиёмат куни улар жаҳаннамга равона бўлишади” (Имом Бухорий ривояти). Шундай экан, бу масалага жиддий ёндашишимизга тўғри келади.
Шунингдек, газ, электр энергия ва сув каби неъматлардан оқилона фойдаланиш ҳам динимиз талабидир. Зеро, Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва саллам: “Иқтисод қилган кимса камбағал бўлмас, маслаҳат қилган пушаймон бўлмас” (“Мушкотул насобиҳ”), деб тавсия берганлар.
Ибн Аббос розияллоҳу анҳудан ривоят қилинган ҳадиси шарифда Набий соллаллоҳу алайҳи ва саллам: “Солиҳ ҳидоят, гўзал кўриниш ва иқтисодли бўлиш набийликнинг етмишдан бир жузидир”, дедилар (Имом Бухорий ривояти).
Демак, доим аҳли солиҳлардан бўлиб, тежамкор бўлиш, исрофга йўл қўймаслик, ҳар бир нарсани ўз ўрнида, меъёрида тасарруф қилиш, керагидан ортиқ, беҳудага сарфламаслик набийликнинг етмиш жузидан бир жуз, етмиш бўлагидан бир бўлак экан. Буни ҳар бир мўмин-мусулмон яхши англаб, ҳаётига татбиқ қилиши лозим.
Хулоса қилиб айтганда, ҳалоллик инсон ҳаётини хотиржам, осойишта ва фаровон қилади. Шундай экан, коммунал тўловларни ўз вақтида тўлаб, халқ ҳақига хиёнат қилмайлик, азизлар!
Ғайрат БОЗОРОВ,
Деҳқонобод тумани
“Оқработ ота” жоме масжиди
имом-хатиби
"Ҳидоят" журналининг 6-сонидан олинди
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа 