Бадавий билан суҳбат
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам Каъбаи муаззамани тавоф қилаётиб, бир саҳройи кишининг “Ё Карим!” деганини эшитдилар ва унинг сўзини такрорладилар. Саҳройи киши Мезоб томонга ўтиб яна: “Ё Карим!” – деган эди, Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам ҳам “Ё Карим!” – дедилар. Шунда саҳройи киши у зотга қараб: Эй гўзал юз, кўркам қомат соҳиби! Мени масхара қилмоқчимисан? Аллоҳга қасам, бир мўмин банда бўлмаганингда эди, сен тўғрингда Муҳаммадга (алайҳиссалом) шикоят қилардим. У зот табассум қилдилар ва: Пайғамбарингни танийсанми? – дедилар.
Саҳройи киши: – Йўқ, – деб жавоб берди.
– Унда қандай қилиб имон келтиргансан?
– Уни кўрмаган бўлсамда, пайғамбарлигига имон келтирдим ва етказганларини тасдиқладим.
Шунда Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам ўзларини таништирдилар. Саҳройи киши ҳаяжонини яширолмади. Хижолат чекиб, Расулуллоҳнинг соллаллоҳу алайҳи васаллам муборак қўлларини ўпмоқчи бўлди. Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Шошма, эй мўмин банда, ажамлар ўз подшоҳларига шундай муомала қилишади. Мутакаббирлик менга хос эмас. Аллоҳ мени башорат бергувчи ва огоҳлантирувчи қилиб юборган”, дедилар.
Барчага табассум қилардилар
Жарир розияллоҳу анҳу Расулуллоҳ алайҳиссаломнинг ишончларини қозонган, у зотнинг ҳузурларига тўсиқсиз кира олар эди. Набий алайҳиссалом Жарир розияллоҳу анҳуни ҳар кўрганларида табассум қилардилар. Бу ҳақда Жарир ибн Абдуллоҳ розияллоҳу анҳу айтадилар: “Мен мусулмон бўлганимдан кейин қачон Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламни кўрган бўлсам, албатта юзимга табассум билан қараганлар” (Имом Бухорий ривояти).
Сўнгги табассум...
Анас розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: “Абу Бакр Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васалламнинг вафотларидан олдинги беморликларида одамларга намоз ўқиб берар эди. Токи, душанба куни келиб, улар намоз сафида турганларида, Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васаллам ҳужранинг пардасини очдилар ва тик турган ҳолларида бизга назар сола бошладилар. Юзлари худди мусҳафнинг варағига ўхшаш эди. Сўнгра табассум ила кулимсирадилар” (Имом Бухорий, Имом Муслим ривояти).
Даврон НУРМУҲАММАД
Имом Бухорий халқаро илмий-тадқиқот маркази, Индонезиянинг Шариф Ҳидоятуллоҳ давлат ислом университети ва Қуръон илмлари институти (IIQ) ҳамкорлигида “Имом Бухорий ва мусулмон оламида илм-фан (2025)” мавзусида халқаро анжуман бўлиб ўтди.
Форум Имом Бухорий халқаро илмий-тадқиқот маркази билан Шариф Ҳидоятуллоҳ давлат ислом университети ўртасида имзоланган англашув меморандумига асосан ташкил этилди.
Очилиш маросимида икки мамлакат ўртасидаги илмий-маънавий алоқаларни ривожлантириш, Имом Бухорий меросини чуқур ўрганиш ва унинг илмий аҳамиятини кенг ёритишга қаратилган ташаббуслар алоҳида таъкидланди.
Анжуман доирасида “Имом Бухорий мероси ва замонавий ислом тафаккури” ва “Ҳадисшунослик методологияси ва классик илмлар”, “Ҳадис, тафсир ва ахлоқий мулоҳазалар”, “Замонавий тадқиқотлар, рақамли гуманитар илмлар ва институционал таълим” мавзуларда илмий сессиялар ўтказилди. Унда олимлар Имом Бухорий асарларининг илмий асослари, жаҳон ҳадисшунослик мактабида тутган ўрни ва замонавий талқинлари ҳақида фикр алмашди.
Имом Бухорий асарларидаги маънавий қадриятларнинг бугунги таълим жараёнлари ва жамият ҳаётидаги аҳамияти, ислом илмларини ўқитишда рақамли технологиялардан унумли фойдаланиш имкониятлари, қўшма тадқиқотларни амалга оширишнинг долзарб масалалари иштирокчилар диққат марказида бўлди.
Анжуманнинг якуний қисмида илмий мулоқот натижалари сарҳисоб қилиниб, илмий тавсиялар қабул қилинди.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Матбуот хизмати