Ўзбекистон мусулмонлари идораси Фатво маркази.
Ҳаж ва умра зиёрати учун электрон визалар Саудия Арабистони Ҳаж ва умра вазирлиги режалари доирасида турли ҳаж ва умра компаниялари учун бир неча дақиқадаёқ тақдим қилинади.
“Подшоҳликдан ташқаридан келадиган ҳожилар виза олиш учун ҳаж ва умра хизматини таъминлайдиган компания ва агентликларга боғланганлар. Электрон визалар мамлакатларда Ҳаж ва умра зиёратларини ташкил қилиш учун лицензияси бўлган ана шу компанияларга тақдим қилинади”, дейди Ҳаж ва умра вазири маслаҳатчиси ҳамда Ҳаж ва умра электрон платформaаси раҳбари Абдураҳмон Шамс. Бу ҳақда Азон интернет нашри хабар берди.
Шамснинг айтишича, электрон платформада саудиялик бўлмаганлар учун хизмат пакетларини кўриб чиқиш, танлаш ва виза олиш учун онлайн тарзда мурожаат қилиш имконини берувчи янги хизматлар ҳам мавжуд.
“Биз керакли бланкаларни бир неча дақиқада тўлдириш орқали паспортлар билан элчихоналарга боришга эҳтиёж қолдирмай, электрон визаларни жорий қилиш мақсадида Ташқи ишлар вазирлиги ва Ички ишлар вазирлиги билан яқиндан ишламоқдамиз”, дейди у.
Январь ойида вазирлик чет эллик зиёратчиларни қўллаб-қувватлаш учун портални янгилаган эди. Ўтган синов даврида 1.1 миллионга яқин мусулмон Макка ва Мадинада зиёрат учун шароитларни таъминлайдиган 30 дан ортиқ компаниялар орасидан танлаб олиш имконини берувчи “Мақом” онлайн порталидан фойдаланган эди.
Вазирлик 2018 йилдан буён электрон хизматларни жорий қилиш масалаларини муҳокама қилади.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати
Cавол: Рамазон рўзасини қасддан бузган киши каффорат тўлар экан. Шу ҳақда маълумот берсангиз?
Жавоб: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм. Рўзадор қасддан яъни, рўза тутгани эсида бўла туриб овқат еса, сув ичса ёки жинсий алоқа қилса, рўзаси бузилади. Бу ҳолатда ҳам қазо, яъни, бузган рўзасини тутиши, ҳам каффорат вожиб бўлади.
Рўзанинг каффорати қуйидагилардан иборат:
Бир қул озод қилиш.
Агар бунга қодир бўлмаса кетма-кет икки ой рўза тутиш.
Бунда бир кун қазосидан ташқари икки ой ҳисобланади. Ҳозирги кунда қулдорлик йўқлиги сабабли қул озод қилишга қодир бўлмаслик табиийдир. Ушбу отмиш кун кетма-кет тутиладиган рўза шариатда рўза тутиш мумкин бўлмаган кунлар яъни, Рамазон ва Қурбон ҳайити кунлари ва Қурбон ҳайити кунидан кейин уч кун, жами беш кунга тўғри келиб қолмаслиги керак.
Бунга ҳам имконияти бўлмаса, олтмишта фақир кишига фидя миқдорича таом беради ёки таомнинг қийматини беради. Бир фақир кишига олтмиш кун таом берса ҳам бўлади. Аммо бир фақирга отмиш кунлик таомни бир кунда берса жоиз бўлмайди.
Каффорат ҳақида фиқҳий манбаларимизда шундай дейилган: "Ким икки жинсий йўлнинг бирига қасддан яқинлик қилса, озуқа ёки даво бўладиган нарсани еса ёҳуд ичса унинг зиммасига қазо ва каффорот лозим бўлади. Унда аввало бир қул озод қилади. Тополмаса икки ой кетма-кет рўза тутиб беради. Унга ҳам қодир бўлмаса, олтмиш мискинни тўйдиради" (“Раддул муҳтор”).
Зиммасига каффорат лозим бўлган киши рўза тутишга қодир бўла туриб, таомлантириш йўли билан каффоратни адо қилмоқчи бўлса, каффорат адо бўлмайди. Чунки тартиб бузилган бўлади.
Каффорат рўзасини тутаётган аёл орада ҳайз кўриб қолса, каффоратни қайтадан бошламайди, балки узри кетгач давом эттиради. Нифос қонини кўрса, каффоратни қайтадан бошлайди. Чунки, нифос қони бу масалада узр ҳисобланмайди (“Раддул муҳтор”).
Каффорат рўзасини тутаётган киши олтмиш кун ичида бирор кунни қолдирса каффорат бузилади ва рўза тутишни бошидан бошлайди.
Рамазоннинг қазоси ва каффоратини тутаётган киши субҳи содиқ кирмасидан аввал мана шу рўзаларни тутишни ният қилишлари шарт. Агар ният қилолмай субҳи содиқдан кейин ният қилса, нияти эътиборли бўлмайди. Шунинг учун саҳарликка туролмай қолишидан қўрққан киши қуёш ботганидан кейин эртанги куннинг қазо ёки каффорат рўзасини тутишни ният қилдим, деса кифоя қилади (“Фатавои Ҳиндия”).
Рамазон рўзасидан бошқа рўзаларни бузишда каффорат йўқ. Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси Фатво маркази.