Макка шаҳри Ҳиро тарихий ғори жойлашган тоғ Жабал ан-Нур (Нур тоғи) этагида маданий марказни яратишни режалаштирмоқда, деб хабар бермоқда Saudi Gazette сайти.
Шаҳар ҳокими Муҳаммад Қувайҳаснинг айтишича, аввал тоғ ва унинг атрофи ёзув, граффити, харобалар ва бошқа шу каби нарсалардан тозаланади. "Марказ Муқаддас Макка шаҳри ва Ҳиро ғори ҳақида ҳужжатлаштирилган ва ишончли маълумотларни тақдим этади",- дея ал-Арабия шаҳар ҳокими сўзларидан иқтибос келтиради.
Ҳиро ғори бутун дунё мусулмонлари учун катта аҳамиятга эга бўлиб, Ҳаж ва Умра давомида бу ерга кўплаб зиёратчилар ташриф буюрадилар. Унда Муҳаммад (сав) пайғамбарлик вазифаси топширилгунга қадар ҳам узлатда ёлғиз қолиш истагида бўлганлар. Бу ерда у Зот ҳаётнинг икир-чикирларидан, одамларнинг майда-чуйда ташвишларидан узилиб, тўлиқ бир ой «муроқаба» ва «таҳаннус» ибодатлари билан машғул бўлар ҳамда йўловчи мискинларга таом берар эдилар. "Исломосфера" га кўра, бу ерда улар Фаришта Жаброил уларга келтирган биринчи ваҳийни – Ал-Алақ сурасининг дастлабки беш оятини олганлар.
Ал-Қувайҳаснинг сўзларига кўра, ҳозирги кунда тоғ этакларини эгаллаб турган барча тартибсиз объектлар демонтаж қилинади. "Ғор жойлашган тоғ тепасига кўтарилишни ва ундан тушишни осонлаштириш учун зиналар қурилади. Меҳмонларнинг хавфсизлигини таъминлаш ва тоғни Ислом тарихида катта аҳамиятга эга бўлган табиий маскан сифатида сақлаб қолиш учун барча зарур чора-тадбирлар кўрилади", - дейди у.
Шаҳар ҳокими баъзи меҳмонлар нотўғри амалиётларга олиб келадиган тоғ ҳақида тўғри маълумотга эга эмаслигини таъкидлади. "Маданият маркази тоғнинг ўтмиши ва пайғамбарлик миссияси ҳақидаги тарихий ҳужжатлар билан бирга, ишончли тўғри ахборот манбаи бўлади. Марказ исломгача бўлган даврдан то ҳозирги кунгача тоғ ва ғор тарихини намойиш этади ",- дейди Ал-Қувайҳас.
Жабал ан-Нур бу Каабадан 4 километр узоқликда жойлашган. Унинг баландлиги бор-йўғи 640 метрни ташкил этади, лекин кўтарилиш тахминан икки соат давом этади. Ҳиро ғори унинг шимоли-шарқий ёнбағрида жойлашган.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм
Нафсни уч усул билан итоат эттириш мумкин:
Биринчи усул – нафсни барча хоҳиш ва истакларидан маҳрум этишдир. Қайсар ҳайвонга озуқа кам берилса, юввош тортгани каби нафс ҳам хоҳишларидан жудо этилсагина итоаткорга айланади.
Иккинчи усул – бўйнига ибодат юкини қўйиш. Шунда худди қайсар ҳайвон емиши озайиб, юки ортганида кучини йўқотиб, юввош бўлиб қолганидек нафс ҳам ўзини мулойим тута бошлайди.
Учинчи усул – нафсга қарши курашда уни яратган ва моҳиятини ҳаммадан яхши биладиган Буюк ва Қодир Аллоҳдан ёлвориб ёрдам ва мадад сўраш.
Шуни билишимиз лозимки, меҳрибон Парвардигоримиз бизга нафс билан кураш йўлини кўрсатди ва нафсни поклаш усулларини тушунтирди. Дейлик, агар бирон бир даҳрий табиб инсоннинг севимли таомлари зарарли эканини ва турли касалликларга олиб келишини тушунтирса, инсон ирода кучини намоён этган ҳолда ўз нафсига қарши боради ва бу таомларни тановул этишни тарк этади. Наҳотки, пайғамбарларнинг мўжизаларга тўла гапларини ва Буюк Аллоҳнинг амрларини банда ўша билим ва идроки чекланган бир даҳрий табибнинг маслаҳатичалик қадрлай олмаса?!.
Эҳ, кошки инсон ўзининг бўлмағур одатларини тарк этиш аламлими ё сўнгсиз жаҳаннам олови даҳшатлими, озгина бўлсада англаганида эди!
“Ахлоқус солиҳийн” (Яхшилар ахлоқи) китобидан
Йўлдош Эшбек, Даврон Нурмуҳаммад
таржимаси.