Birlashgan Millatlar Tashkilotining "Nogiron shaxslarning huquqlari haqidagi Konvensiyasi" 30-moddasida “Nogironlar ularning alohida madaniyati va til jihatdan o‘ziga xosligidan kelib chiqib, boshqalar qatori tan olinishi va qo‘llab- quvvatlanish huquqiga ega”, deb yozib qo‘yilgan.
Surdo dunyo tillari bo‘yicha ispan tilidan keyingi o‘rinda turadi. Zelandiyada surdo tiliga davlat maqomi berilgan.
Hozirgi vaqtda O‘zbekiston musulmonlari idorasi tashabbusi bilan Respublikamizda eshitish va so‘zlash qobiliyati cheklanganlar bilan keng ko‘lamda ishlar olib borilmoqda. Bu insonlar uzoq vaqt jamiyatdan uzilgani, milliy qadriyatlarimiz, dinimiz haqida tushunchaga ega bo‘lmaganliklari sabab ularning ruhiyatida bo‘shliq paydo bo‘lgan. Jamiyatimizdagi har bir sog‘lom inson ana shu bo‘shliqni e’tibor, mehr va muruvvat bilan to‘ldirishi maqsadga muvofiqdir.
2018 yil 30 yanvardan Toshkent shahar imkoniyati cheklanganlar bilan diniy-ma’rifiy suhbatlar tashkil etilgan bo‘lib, bu suhbatlarning dastlabki tinglovchilari 8 nafar inson qatnashgan. Keyinchalik 40 ta va hozirgi kelib 400 dan ortiq eshitish va gapirish qobiliyati cheklanganlar bilan islom dini, milliy qadriyatlar, ijtimoiy masalalar borasida ma’ruzalar tashkil qilingan.
Yangi innovatsion loyiha sifatida eshitish va gapirish imkoni cheklanganlar bilan bevosita ish olib borayotgan fidoyilar, ya’ni O‘zbekiston musulmonlari idorasi mutaxassislari, Toshkent shahar hokimiyati vakili, Toshkent shahar otinoyilari surdo, ya’ni imo-ishorali tilni o‘rganishni boshlashdi.
Tadbirlar rejasiga muvofiq olib borilayotgan ma’ruzani boshlashdan oldin har bir tashkilotchi eshitish va gapirish qobiliyati cheklanganlarga surdo, ya’ni imo-ishoradan imtihon topshiradi.
Nogironligi bo‘lgan tinglovchilarimizga ularning o‘zlarining tilida muomala qilish, ularga bo‘lgan e’tiborning bir ko‘rinishi xolos. Har bir uchrashuvda ulardan yangi muomala imo-ishoralarni o‘rganish ularning kemtik qalbiga yo‘l topishning eng oson yo‘lidir.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi Matbuot xizmati
Bismillahir Rohmanir Rohiym
Bir kuni Fath ibn Xoqon xalifa Mutavakkilning huzuriga kirdi. Xalifa jim o‘tarar va bir narsa haqida chuqur o‘ylardi. Fath bu jimlikni buzib: “Nimalar haqida o‘ylayapsiz, ey mo‘minlar amiri?” – deya so‘radi. Xalifa: “Men yer yuzida turmushi eng farovon kishi kim ekan?” deb o‘ylayotgan edim”, dedi. Fath bo‘lsa: “Dunyoda eng faravon hayot kechirayotgan kishi siz-da! Allohga qasamki, u – sizsiz!” – dedi. Xalifa: “Yo‘q! Men emas. Keng hovlisi, soliha ayoli, qobil farzandlari va yetarli rizqi bo‘lgan kishi – hayoti eng faravon odamdir”, dedi.
Rasululloh sollallohu alayhi vasallam ham: “To‘rt narsa baxtning belgisidir: soliha ayol, keng turar-joy, solih qo‘shni, yaxshi ulov. To‘rt narsa esa badbaxtlik belgisidir – yomon xotin, yomon qo‘shni, chatoq ulov, tor xonadon”, deganlar.
Ba’zilar baxtni mashhurlikda, molu davlatga ega bo‘lishda deb biladilar. Bu dunyoda Allohning muxlis bandalarigina his qiladigan saodat ta’mini totish baxtiga musharraf bo‘lmagan holda yashab o‘tadilar.
Oriflardan biri: “Podshohlar bizda qandayin baxt borligini bilganlarida edi, unga yetishish uchun bizga qarshi qilich ko‘tarib jang qilishardi”, deydi.
G‘alaba bilan saodat orasida katta farq bor. G‘alaba bu – o‘zingiz istab turganning ustidan zafar qozonish bo‘lsa, nening ustidan g‘olib bo‘lsangiz, u sizning xohishingizga mansub bo‘lmog‘i chin saodatdir.
Oskar Uayld[1]ning shunday gapi bor: “Baxt faqatgina unga bir nechta kishilar bilan birga yetishsang haqiqiy bo‘ladi. Og‘riq, azob ham faqatgina bir o‘zingning boshingga tushsa alamli bo‘ladi. Saodat – boshqa kishilarni baxtli qilishdir”.
Olmon fizigi Maks Plank: “Saodatni muhofaza qilish uchun uni boshqalar bilan bo‘lishishing kerak”, degan.
G‘arb mutafakkirlaridan yana biri: “Tajribamdan o‘tgan narsa shuki, eng buyuk baxt – yaxshilikni yashirincha qilganimdan keyin kutilmaganda bu yaxshiligim odamlar qulog‘iga yetib borishini ko‘rishim”, degan edi.
Ingliz yozuvchisi Uilyam Somerset Moem[2]: “Biz ulg‘ayib borarkanmiz saodat – olishda deb o‘ylardik, keyinchalik bildikki, baxt – berishda ekan”, deydi.
Baxt – boshqalarga tortiq qilish va yaxshi ishlarni amalga oshirishda mujassam. Baxt birovdan narsa olish va o‘zganing qo‘liga qarashda emas.
Hasson Shamsiy Poshoning
“Jannat bo‘stonidagi oilaviy oqshomlar” nomli kitobidan
G‘iyosiddin Habibulloh, Ilhom Ohund, Abdulbosit Abdulvohid tarjimasi.
[1] To‘liq ismi: Oskar Fingal O’Flaerti Uills Uayld. 1854 yilda Dublin shahrida tug‘ilgan. Shoir, dramaturg, ssenarist. 1900 yil 30 noyabrda 46 yoshida Parijda vafot etgan.
[2] 1874 yil 25 yanvarda Fransiyada tug‘ilgan. 1965 yil16 dekabrda Nitssa shahrida vafot etgan. 1897 yilda chop etilgan “Lambetlik Liza” romani bilan mashhur bo‘lgan.