Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
23 Октябр, 2025   |   1 Жумадул аввал, 1447

Тошкент шаҳри
Бомдод
05:25
Қуёш
06:44
Пешин
12:12
Аср
15:48
Шом
17:34
Хуфтон
18:47
Bismillah
23 Октябр, 2025, 1 Жумадул аввал, 1447

«Қонунчиликда ибодат либоси бўйича қоида бекор қилинмоқда». Адлия вазири ўринбосари янги қонун лойиҳаси ҳақида

15.09.2020   2375   2 min.
«Қонунчиликда ибодат либоси бўйича қоида бекор қилинмоқда». Адлия вазири ўринбосари янги қонун лойиҳаси ҳақида

Кеча 14 сентябрь куни Олий Мажлис Қонунчилик палатасидаги ЎзЛиДеП фракциясининг навбатдаги йиғилишида «Виждон эркинлиги ва диний ташкилотлар тўғрисида»ги қонун лойиҳаси кўриб чиқилди. Бу ҳақда парламент қуйи палатаси вакилига таяниб, Kun.uz мухбири хабар берди.

«Қонун лойиҳаси қўшни давлатлар, яқин ва узоқ хориждаги диний вазиятни, шунингдек, Ўзбекистон халқининг кўп асрлик тарихи ва маданий-тарихий анъаналарини инобатга олган ҳолда ишлаб чиқилган», дейилади хабарда.

Қайд этишилича, қонун лойиҳасини тайёрлашда халқаро меъёрлар талаблари, биринчи навбатда, Инсон ҳуқуқлари умумжаҳон декларацияси, Фуқаролик ва сиёсий ҳуқуқлар тўғрисидаги халқаро пакт ҳамда БМТнинг Инсон ҳуқуқлари бўйича қўмитасининг умумий тартибдаги шарҳлари инобатга олинган.

Янги таҳрирдаги қонун лойиҳаси 6 боб, 49 моддадан иборат бўлиб, бир қатор ўзгартиришларни ўз ичига олади. Лойиҳада «диний таркибий материаллар», «ноқонуний диний фаолият», «диний ташкилот» ва бошқа шу каби тушунчаларга таъриф берилган. Шунингдек, виждон эркинлиги соҳасидаги давлат сиёсатининг асосий йўналишлари ва тамойиллари ҳамда ушбу соҳадаги ваколатли давлат органларининг ваколатлари баён этилган.

Фракция йиғилишида иштирок этган Адлия вазири ўринбосари Худоёр Мелиевнинг Kun.uz га билдиришича, мазкур қонун лойиҳаси Ўзбекистон Республикаси президентининг 2020 йил 22 июндаги фармони билан тасдиқланган Инсон ҳуқуқлари бўйича Миллий стратегияни амалга ошириш бўйича «йўл харитаси» ижросини таъминлаш доирасида ишлаб чиқилган.

«Қонун лойиҳасининг долзарблиги шундаки, ўтган давр мобайнида эътиқод эркинлиги ва диний ташкилотлар фаолияти билан боғлиқ вужудга келган янгича муносабатлар амалдаги қонун нормалари билан тўлиқ қамраб олинмаган. Соҳадаги кўплаб масалалар қонуности ҳужжатлари билан тартибга солиб келинмоқда. Масалан, амалдаги қонуннинг 14-моддаси таҳририй ўзгартиришлар билан кўчирилган.

Бунда Ўзбекистон Республикаси фуқаролар (диний ташкилотларнинг хизматидагилар бундан мустасно) жамоат жойларида ибодат либосларида юришларига йўл қўйилмаслиги ҳақидаги қоида бекор қилинмоқда, чунки ибодат либоси тушунчасининг ҳуқуқий таърифи мавжуд эмас. Бундан ташқари, ишчи-ходимларнинг кийиниш маданияти ва ташқи кўриниши ҳар бир ташкилот ва муассасанинг ўзининг ички тартиб қоидалари билан тартибга солинади.

Давлат ташкилотлари ва муассасаларининг ички тартиб-қоидаларида ходимларнинг ўз хизмат вазифасини бажаришига унинг диний мансублиги таъсир қилмаслиги, ходимнинг ташқи кўриниши ва «дресс-коди»га тегишли аниқ талаблар динга боғламаган ҳолда кўрсатилиши лозим», дейди у.

Қонун лойиҳаси Вазирлар Маҳкамаси томонидан парламент қуйи палатасига киритилган бўлиб, 49та моддадан (амалда 23та) иборат.

Ушбу қонун лойиҳаси 15 сентябрь куни қуйи палата ялпи мажлисида кўриб чиқилиши белгиланган.

Манба: kun.uz

Ўзбекистон янгиликлари
Бошқа мақолалар
Мақолалар

Ихчам тўй саодат ва барқарорлик пойдевори

22.10.2025   3394   2 min.
Ихчам тўй саодат ва барқарорлик пойдевори

Динимиз инсон ҳаётининг барча жабҳаларида мувозанатни таъминлаб, юксак маданият ва эзгу қадриятлар асосида яшашни устувор вазифа сифатида тарғиб қилади. Тўй ва бошқа маросимлар ҳам шундай меъёрлар доирасида бўлиши лозим. Айниқса, ҳозирги кунда ортиқча дабдабабозлик ва исрофгарчилик кенг тарқалганлиги сабабли, инсонларнинг бурч ва ахлоқий талабларига зид ҳолатлар кўпаяётгани кузатилмоқда.

Ислом динида тўй маънавий ва ижтимоий аҳамиятга эга бўлган бирлаштирувчи тадбир саналади. Ундаги энг асосий мақсад аёл ва эркакни никоҳ орқали оила қуриши ва жамоат олдида бу риштанинг тасдиқланишидир. Шундай экан, тўй зиёфатлари ортиқча харажатлар ва дабдабабозликка айланиб кетса, асосий мақсаддан четланиш вужудга келади.

Исроф ва дабдабабозлик нафақат молиявий зарар келтиради, балки диний-ахлоқий нуқтаи назардан ҳам қораланади. Қуръони Каримда бу ҳақда шундай дейилган:

“У зот исроф қилувчиларни севмас” (Аъроф, 31).

Тўйларда ихчамлик ва оддийликни сақлаш, исрофга йўл қўймаслик керак. Ортиқча исроф ва дабдабабозликнинг зарарлари қуйидагилар:

  1. Молиявий қийинчиликлар пайдо бўлади. Ортиқча харажатлар оиланинг келажаги учун машаққат туғдиради.
  2. Жамиятда ноўрин рақобат юзага келади. Тўй-ҳашамлар орқали ким ўзарга ҳаракат қилишга уриниш, нафснинг йўриғига юриш ҳолатлари кўпаяди.
  3. Гуноҳкор бўлиши мумкин. Чунки, исроф қилиш Аллоҳ таоло ёқтирмайдиган ишдир.
  4. Тўйнинг маънавий жиҳатдан қадри тушади. Асосий мақсад никоҳ ва яқинларнинг дийдорлашуви экан, дабдабабозлик унинг аҳамиятини камайтиради.

Яқин қариндошлар, дўсту қадрдонлар ва қўшниларни таклиф қилиш, камтарона дастурхон тузатиш, бир неча турли таомларни ўрнига оддий таомларни тайёрлаш, қўша-қўша машиналар ва қатор-қатор санъаткорларсиз маросимларни ўтказиш, тўйхона, уйларни ортиқча безамаслик, сарпо қилишда кераксиз ва қиммат буюмлардан воз кечиш, тўй учун сарф-харажатларни олдиндан режалаштириш, бошқа харажатларга йўл қўймаслик, динимиз кўрсатмаларига амал қилиш тўйларда дабдаба ва исрофни олдини олади.

Исроф ва дабдабабозликдан четлашиш, оддийлик ва ихчамликка эътибор бериш ҳар бир мусулмоннинг бурчи ва масъулиятидир. Тўй ҳамжиҳатлик ва оила қуриш учун муҳим маросим эканлигини эътиборга олсак, унинг мазмунини йўқотиб, ортиқча сарф-харажатларга айлантиришдан сақланиш лозим.

Тўйларни ихчам қилишга ҳаракат қилсак, нафақат ўзимиз, балки жамиятимиз ҳам барқарор ва ислоҳ бўлади.

Шермуҳаммад Болтаев,

Хоразм вилояти Шайх Қосим бобо жоме

масжиди имом-хатиби

Мақолалар