14 Октябр, 2025, 22 Рабиъус сони, 1447
14 Октябр, 2025, 22 Рабиъус сони, 1447
Ахборотлашув ва глобаллашув жараёнлари кучайиб бораётган бир даврда хорижий тилларни мукаммал билиш ҳамда улардан самарали фойдаланиш ҳаётий заруратга айланиб бормоқда. Юртимизда турли соҳаларда фаолият олиб бораётган мутахассис кадрларнинг чет тилларни билишлари асосий талаблардан бири ҳисобланмоқда. Айниқса, диний соҳа мутахассисларининг хорижий тилларни эркин сўзлаша олиш даражасида мукаммал ўзлаштиришларини таъминлаш масаласи долзарб аҳамият касб этмоқда.
Бунинг негизида диний йўналишда фаолият юритаётган кадрларнинг дунё ахборот ресурсларидан кенг кўламда фойдаланишлари ҳамда хорижий тилларда илмий изланишлар олиб боришлари учун зарур шарт-шароит ва имкониятлар яратиш масаласи ётади. Шундан келиб чиқиб, бугунги кунда республикамиз диний таълим тизими олдида турган энг устувор вазифалардан бири хорижий тилларда эркин мулоқот қила оладиган, салоҳиятли кадрларни етказиб бериш ҳисобланади.
Давлатимиз раҳбари Шавкат Мирзиёевнинг 2019 йил 11 январь куни Ҳадис илми мактабига ташрифи давомида билдирилган топшириқ ва тавсияларда мактабда таҳсил оладиган талабалар камида учта чет тилини мукаммал билиши лозимлиги алоҳида таъкидланган эди.
Шу мақсадда Миср Араб Республикасининг Ал-Азҳар университетидан Ҳадис илми фанлари доктори, профессор Маҳмуд Абдуллоҳ Абдурраҳмон ҳамда Балоғат ва мунозара фанлари доктори, профессор Али Саад Али Саад Мактаб ўқув жараёнларига жалб этилган эди.
Жорий йилда Ҳадис илми мактаби, хорижий ўқитувчилари сафига яна бир мутахассисни жалб этди.
Деҳли университетининг Тилшунослик илғор тадқиқотлар маркази Тилшунослик кафедраси профессори Рaвиндер Гaргaш Мактабда инглиз тили фанидан дарс машғулотларини юқори савияда ташкил этиш мақсадида ташриф буюрди.
Ташриф аввалида муҳтарам меҳмонга мактабнинг ташкил этилиши мақсади ва ундан келажакда кутилаётган натижалар, мутахассислик ўқув режасидаги фанларнинг хусусиятлари ва мутахассислик ўқув режасини дунёнинг етакчи таълим муассасалари ва ислом оламидаги нуфузли уламолар томонидан эътироф этилганлиги, пандемия шароитида онлайн шаклда олиб борилаётган таълим жараёнлари ҳақида маълумот берилди.
Хорижлик профессор Ҳадис илми мактаби ўқитувчи ва талабалари учун давлатимиз раҳбари ташаббуслари билан яратиб берилган шароитларга алоҳида эътибор қаратиб, бу юрт ўз даврида барча илмларда бўлгани каби ислом илмларида ҳам марказ бўлганлиги, диёримиздан етишиб чиққан алломаларнинг илмий меросларини ўрганиш мақсадида амалга оширилаётган ислоҳотлар натижасида албатта ушбу маскандан ҳам келажакда яна Имом Бухорийлар, Имом Термизийлар каби уламолар етишиб чиқишини эътироф этди.
Таъкидлаш лозимки, профессор Рaвиндер Гaргaш инглиз тилини ўқитиш бўйича қирқ олти йилдан ортиқ педагогик тажрибага эга бўлиб, у Жанубий Кореянинг Ҳанкук хорижий тадқиқотлар университети, Ҳиндистоннинг Деҳли университети каби дунёнинг нуфузли олий таълим муассасаларида профессор ва кафедра мудири каби лавозимларда фаолият олиб борган.
Шунингдек, профессор Гаргаш 2017-2019 йиллар давомида инглиз тилини ўқитиш бўйича халқаро стандартлардан бири ҳисобланган TEFSOL India (Ҳиндистонда иккинчи чет тили сифатида инглиз тили ўқитиш ассоциацияси) президенти (бош офиси Ню-Дели, Ҳиндистон), Asia TEFL (Осиё давлатларида чет тили сифатида инглиз тили ўқитиш ассоциацияси) вице-президенти (бош офиси Сеул, Жанубий Корея), 2019-2020 йилларда Asia TEFL президенти лавозимларида ҳам ишлаб келган.
Профессор Гаргаш учта муаллифликда ҳамда йигирмага яқин ҳаммуаллифликдаги китоб ва луғатларни нашр этган. Жумладан, Урду тили грамматикасига кириш (ҳинд ва инглиз тилларида. Дарслик), Farhang-e-Aaryan (форсча-ҳиндча-инглизча-урдуча луғат, VI жилд. Теҳрон), Koriyaayi-Hindi shabdakosh (корейсча-ҳиндча луғат. Сеул), Translation and Interpreting (ёзма ва оғзаки таржима услублари. Деҳли университети талабалари учун икки тилли (инглиз ва ҳинд) дарслик), Persian-Hindi Dictionary (форсча-ҳиндча луғат, II жилд. Деҳли), Indo-Persian Cultural Perspectives (ҳинд-форсий маданий истиқболлари. Деҳли), VII жилдлик тилшуносликнинг ўқитиш назарияси каби китоблар нашрида иштирок этган. Шунингдек, бир юз ўттиздан ортиқ хорижий журналлар, халқаро конференция ва семинарлар тўпламида илмий мақолалар чоп эттирган.
Эслатиб ўтамиз, Ўзбекистон мусулмонлари идорасининг буйруғига асосан барча олий ва ўрта махсус ислом таълим муассасаларида бўлгани каби Ҳадис илми мактабида ҳам жорий йилнинг 12 октябридан 24 октябрига қадар 1 курс талабалари учун танишув дарслари бўлиб ўтмоқда.
Танишув дарслари давомида биринчи босқич талабаларига Мактабда яратилган шароитлар, Ахборот-ресурс маркази, ўқув фанлари ва фан адабиётлари, турли тўгараклар, кредит-модуль таълим тизими бўйича маълумот ҳамда Мактабнинг ички тартиб-қоидалари, кийиниш маданияти, талабаларнинг намунали хулқ-одоби тўғрисида тушунча ва тавсия берилди.
Икки ҳафта мобайнида давом этадиган танишув дарслари карантин қоидаларига қатъий риоя қилинган ҳолда давом этмоқда. Танишув дарсларига қатнаша олмайдиган талабалар дарс машғулотларини ZOOM платформаси орқали кузатиб боришмоқда. Мактабнинг юқори курс талабаларининг ўқув жараёнлари ҳам жорий ўқув йилининг дастлабки кунларини масофавий шаклда амалга оширилмоқда.
Авваламбор, биз бу мавзуда гап бошлар эканмиз, Президентимиз Шавкат Мирзиёевнинг “Қонун устуворлиги ва инсон манфаатларини таъминлаш – юрт тараққиёти ва халқ фаровонлигининг гарови” мавзусидаги маърузасида айтган: “Мамлакатимизда ёшларнинг маънавий қиёфасини мустақиллик мафкураси, унинг инсоний тамойиллари асосида шакллантиришга бош вазифа сифатида қаралаётгани бежиз эмас. Ёшлар жамиятда содир бўладиган ҳар қандай воқеликларга ўзгача, руҳий ҳис кечинмалар доирасида муносабат билдирадилар. Қийинчиликлар вужудга келганда эса эҳтиросларга бериладилар. Шунинг учун бизнинг олдимизда турган муҳим масала — ёшларни тўғри йўлга бошлашдир” - дея таъкидлаган ушбу нутқларига эътиборимизни қаратишимиз ўринлидир.
Демак, мафкуравий таҳдид тушунчаси нималиги ҳақида бир мулоҳаза: мафкуравий таҳдид - ижтимоий-сиёсий ҳаракат, оқим ёки сиёсий куч ўз манфаатини ифодаловчи мафкурасини қўрқитув, зўрлик йўли билан бошқаларга сингдиришдир. Мафкуравий таҳдид жамият, давлат ёки халқ тақдирига хавф солувчи, оқибати фожеали оқибатларга олиб келиши мумкин бўлган хатар ҳисобланади. Ҳа, бу каби таҳдидларнинг айрим кўринишлари бугун минтақамиздаги тинчлик ва барқарорлик учун катта хавф хатар сифатида намоён бўлиб турибди.
Мафкуравий таҳдид ўз моҳиятидан келиб чиқиб, энг аввало, инсон онгига, тафаккури ва хулқ-атворига хавф-хатар солмоқда. Инсон онги ва қалбини вайронкор ва бузғунчи ғоялар билан издан чиқаришга ҳаракат қилиш мафкуравий таҳдиднинг энг асосий белгиларидан ҳисобланади. Мафкуравий таҳдиднинг ўта хавфли жиҳати шундан иборатки, у, биринчи навбатда, жамиятнинг маънавий соҳасини барбод этишга йўналтирилган бўлади. Чунки, айнан маънавий соҳа ҳар қандай жамиятнинг мавжудлигини, унинг яшовчанлигини таъминлайдиган асосий ўзаги ҳисобланади. Бугун мафкуравий таҳдидларнинг турли хил усул ва воситалари ишлаб чиқилмоқда. Жумладан: оммавий ахборот воситаларидаги турли хилдаги миллий минталитетимизга тўғри келмайдиган кино ва мультфилимлар, кўрсатув ва клиплар қўйиш билан халқимизнинг онгини секин асталик билан бузишга қаратилган ҳаракатлар шулар жумласидандир.
Бугунги кунда бизлар мафкуравий таҳдидларга қарши курашишлигимизда нималарга алоҳида эътибор қаратишлигимиз керак:
Шу ва шунга ўхшаган бир қанча усуллар билан маънавий-маърифий ишларни кенг қамровли, изчил тартибда олиб боришимиз лозим. Бу каби маънавият ва маърифат ишларини ҳаётга татбиқ этиш жараёнида нафақат таълим-тарбия соҳа вакиллари, балки, барча бошқарув тизимида ўтирган мутасаддилар ҳам масалага ниҳоятда юксак масъулият билан ёндашишлари лозим.
Ҳа, мен юқорида тарбия қисмига алохила тўхталиб ўтдим. Чунки биз келажак авлодларимизни бугун гўзал тарбия билан тарбиялай олсак, эртанги кунимиздан хавотир олмасак ҳам бўлади. Агарда лоқайд, порахўр, эртаси билан қизиқмайдиган, фақатгина бугуни билан яшайдиган, мустақил фикри бўлмаган, ўзгалар нима деса, уларнинг фикрига кўра иш қилиб кетаверадиган манқурт кимсалар кўпайса, эртамизни ўзгалар қўлига бериб қўямиз. Биз бунга буткул қаршимиз, асло бунга рози бўлолмаймиз. Шунинг учун ҳам биз барчамиз бу йўлда бирлашишимиз керак бўлади.
Раҳмонқул Алиқулов,
Мир Араб олий мадрасаси ўқитувчиси
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа 