Ўзбекистоннинг ЮНEСКОдаги доимий ваколатхонаси раҳбари Умид Шодиев мазкур халқаро ташкилот бош директорининг гуманитар ва ижтимоий фанлар бўйича ўринбосари Габриэла Рамос билан онлайн-музокара ўтказди, деб хабар бермоқда "Дунё" АА.
Учрашувда Ўзбекистон Президенти Шавкат Мирзиёев ташаббуси билан жорий йил Хива шаҳрида ЮНEСКО ҳомийлигида "Марказий Осиё дунё цивилизациялари чорраҳасида" халқаро маданий форумини ўтказиш масалалари муҳокама қилинди.
ЮНEСКО томонидан форум масалалари бўйича ҳамкорлик координатори Габриэла Рамос тадбирнинг барча мазмуний ва ташкилий жиҳатларини ишлаб чиқишда техник ва маслаҳат ёрдамини беришга тайёрлигини маълум қилди. У форумга тайёргарлик кўриш ва уни ўтказиш жараёнида Ўзбекистон саъй-ҳаракатларини амалий қўллаб-қувватлаш мақсадида ЮНEСКО ишчи гуруҳи тузилганини билдирди.
Томонлар форумни юқори даражада ўтказиш бўйича олиб борилаётган биргаликдаги тайёргарлик ишларининг ҳолати ва истиқболларини кўриб чиқди.
Халқаро конференция кун тартибини ишлаб чиқиш, анжуман иштирокчилари рўйхатини шакллантириш ва бошқа масалаларда ҳамкорлик масалалари бўйича келишиб олинди.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати
Савол: Баъзи емакхонлар таом етказиб беришни кечиктиргани учун буюртмадан ташқари қўшимча таом тақдим этар экан. Шу иш жоизми? Агар рекламада қўшимча бепул таом бериш эмас, балки етказиб берилган таомнинг пулини олмаслик айтилган бўлса, ҳукм қандай бўлади?
Жавоб: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
1. Таомга буюртма бериш битими шариатдаги истисноъ, яъни буюртма асосида маълум маҳсулотни тайёрлаб бериш шартномасига тўғри келади. Агар саволдаги шарт фақат рекламада акс этиб, буюртма жараёнида алоҳида бундай шарт қўйилмаса, сотувчи тарафидан берилган бу ваъда жоиз ҳисобланади ва унга вафо қилиши керак бўлади.
Агар буюртма беришда етказиб бериш кечикиши сабабли қўшимча таом бериш шарти қўйилса, бу шартноманинг бир қисмига айланади. Битимдаги бундай шарт молиявий жарима саналади. Маҳсулот тайёрлаб бериш (истисноъ) битимида сотувчига нисбатан молиявий жарима қўллашга рухсат этилади.
Демак, қўшимча бепул таом бериш ваъда кўринишида бўлса ҳам, шартномада акс этган бўлса ҳам жоиз экан.
2. Етказиб бериш кечикса, буюртма қилинган таомнинг пулини олмаслик фақат рекламада акс этиб, буюртма жараёнида бундай шарт қўйилмаса, бу ҳам сотувчи тарафидан берилган ваъда бўлади ва жоиз ҳисобланади. Аммо буюртма бериш жараёнида юқоридаги шарт қўйилса, бу шартноманинг бир қисмига айланади. Шартномада эса буюртма суммасидан воз кечиш шартини қўйиш дуруст эмас.
Демак, буюртма қилинган таомнинг пулини олмаслик ваъда кўринишида бўлса жоиз, битимда шарт қилинса, жоиз эмас. Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази