Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
19 Сентябр, 2024   |   16 Рабиъул аввал, 1446

Тошкент шаҳри
Бомдод
04:49
Қуёш
06:08
Пешин
12:22
Аср
16:37
Шом
18:28
Хуфтон
19:42
Bismillah
19 Сентябр, 2024, 16 Рабиъул аввал, 1446

Суғурта ўрнига такофул кириб келмоқда...

6.03.2021   1426   4 min.
Суғурта ўрнига такофул кириб келмоқда...

Жорий йилнинг 3-март куни Тошкент шаҳридаги "Ҳилтон" меҳмонхонасида "Ўзбекистонда ислом молияси ва такафул" мавзусида анжуман бўлиб ўтаётганлиги ҳақида azon.uz сайтида хабар берилганди.

Ушбу анжуманда Апех Инсуранcе ташкилоти томонидан мамлакатимизда Ислом молияси тамойилларига мувофиқ суғурта хизматлари - Такафулни тақдим этиш бўйича янги лойиҳа - Апех Такафул тақдимоти бўлиб ўтди. Шунингдек, бир неча йилдан буён ўзаро ёрдам лойиҳаси мамлакатимизда фаолият олиб бормоқда. Ўтказилган тадбир ҳақида соҳа мутахассиси Музаффар Ҳусниддиновнинг фикрлари билан қизиқдик:
—  Анжуманда бир қатор мавзулар ёритилди. Шулар орасида Такафул - исломий суғурта мавзуси кўпчиликни диққат эътиборида бўлди. Аввало Такафул, суғурта ва ўзаро ёрдам нима, деган саволга жавоб берсак.

Ислом суғуртаси турли шаклларда амалга оширилиши мумкин, жумладан такафул, вақф, ўзаро ёрдам жамғармалари ва ўзаро суғурта кўринишида. Мисол учун, “такафул” арабча сўз бўлиб “ўзаро кафолатлаш” маъносини билдиради ва Ўзбекистон қонунчилигида кўзда тутилган, фуқаро ва ташкилотлар томонидан муайян пул маблағларини бирлаштириш йўли билан, амалга оширилиши мумкин бўлган икки томонлама суғуртага мос келади. Ушбу суғурта тури айрим мамлакатларда вақф кўринишида ҳам қўлланиб келинмоқда. Бундан молиявий маҳсулот ёки тизимнинг нафақат номига, балки унинг шакли ва тамойилларига ҳам эътибор қаратиш муҳимлигини англашимиз мумкин.  

Такафул тўғри амалга оширилиши учун махсус суғурта жамғармаси тузилади. Жамғарма аъзолари олдиндан эълон қилинган тартиб-қоидага кўра суғурта учун бадалларни эҳсон сифатида жамғармага киритишади, жамғарма эса ўз мулкига айланган ушбу маблағлар ҳисобидан аъзоларининг келишилган зарарларини қоплаб туради. Йил якунида суғуртадан ортган маблағларнинг бир қисми жамият низомидаги тартиб-қоидалар асосида кейинги йиллар захирасига олиб қўйилиши ёки аъзолар ўртасида тақсимланиши, вақф шаклида тузилган жамғарманинг қолдиғидан эса муҳтожларга моддий ёрдам ҳам кўрсатилиши мумкин.
 
Кўп ҳолларда савол туғилади: Исломий суғурта фақат мусулмонлар учунми? 
—   Йўқ бу мусулмон ва мусулмон бўлмаган барча учун мўлжалланган. Шунинг учун ҳам бу соҳа Европа ва АҚШ каби ноисломий ўлкаларда ҳам жадаллик билан ривожланиб бормоқда. Чунки бу тизимнинг жудаям кўп афзалликлари бор ва бу ҳақда Azon.uz сайтида ҳам бир қатор мақолалар эълон қилинган.


Такафулни амалга ошириш тизими ҳақида тўхталиб ўтсак. Жамғарма бошқаруви одатда тижорат ташкилотига топширилади. Бунда бошқарувчи ташкилот жамғармага эгалик қилмайди, балки жамғарма фаолиятини вакил сифатида бошқаради ва ўзининг хизматлари эвазига жамғармадан ҳақ олиш ҳуқуқига эга бўлади. Бунда, бошқарувчи ташкилот ва жамғарма аъзолари ўртасида манфаатлар қарама-қаршилиги юзага келмайди, чунки жамғарма ҳисобидан зарарларни тўламасликдан бошқарувчи ташкилот ҳеч қанақасига манфаатдор бўлмайди. Шу ўринда бир нарсани таъкидлаш лозим: жамғарманинг товон тўловидан ортган қисми жамғарма ва унинг аъзолари ихтиёрида қолдирилади, яъни бошқарувчи ташкилот тасарруфига ўтказилмайди.
Баъзида кўрилган зарар тахмин қилинган кўрсаткичлардан юқори бўлиб қолиши ва шу сабабли жамғарилган бадаллар зарарларни қоплашга етмай қолиши мумкин. Шундай пайтларда товон тўлови учун керак бўлган маблағ жамғарманинг бошқарувчи ташкилотидан қарз ёки бошқа ўзаро суғурта жамиятларидан (аввалроқ тузилган келишув асосида) ёрдам сифатида олинади.
Олинган қарзлар кейинги йиллардаги суғурта тўловларидан ортган захира ҳисобидан қайтарилади. Агар бошқа жамғармалардан, уларга олдиндан бадал ўтказиб туриш ҳисобига, ёрдам пули олинган бўлса, ушбу ёрдам пули қайтарилмайди, деди Музаффар Ҳусниддинов.

Анжуманда:
 — Ўзбекистонда ислом молияси ривожланишининг истиқболлари;
— Инвестицияларни суғурталаш ва экспортни молиялаштириш;
—   Хусусий секторни ривожлантириш ва унинг Ўзбекистондаги лойиҳалари;
— Жаҳон миқёсидаги такафул ва унинг Ўзбекистондаги истиқболлари мавзуларига ҳам тўхталиб ўтилди.

Исломий молия ислом ақидаси билан чамбарчас боғлиқ. Бу боғлиқлик иқтисодий фаолияти ва моливий муомалотида мусулмонни тўғри йўналтириб боради. Барча амалиётларида хотиржам ва сокин бўлишини таминлайди. 

 

azon.uz

Ўзбекистон янгиликлари
Бошқа мақолалар
Мақолалар

Қачон қарз олиш мумкин? (1-қисм)

19.09.2024   29   3 min.
Қачон қарз олиш мумкин? (1-қисм)

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм

Қачон қарз олиш мумкин?

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Агар омонликда бўлсангиз ўзингизни хавфга ташламанг” деган маънодаги ҳадисни айтгандилар, саҳобалар розияллоҳу анҳум: “Қандай қилиб, ё Расулуллоҳ?” дейишди. Шунда Набий алайҳиссалом: “Қарз (олиб)”, деб жавоб бердилар.

Қарз

Қарз инсон ҳаловатини ва тинчини бузади. Кечалари ташвишга, кундузлари эса, хорликка сабаб бўлади. Шунинг учун мусулмон банда имкон қадар қарз олишдан сақланмоғи лозим. Қарздорлик оғир масъулият ва жавобгарликдир. Жобир розияллоҳу анҳу айтади: “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам зиммасида қарзи бўла туриб вафот этган одамга жаноза намози ўқимас эдилар. Бир маййит олиб келинди. Шунда у зот алайҳиссалом:

Унинг зиммасида қарз борми? дедилар.

Ҳа, икки динор, дейишди.

Соҳибингизга ўзингиз жаноза ўқинг. Зиммасида қарзи бор одамга жаноза ўқимайман”, дедилар.

Бу ишдан саҳобалар қаттиқ ҳайратландилар. Шу пайт саҳобалардан бири: “Ўша икки динор менинг зиммамга, ё Аллоҳнинг Расули”. Кейин Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам у(маййит)га жаноза ўқидилар.

Аллоҳ таоло фатҳлар ато этганидан кейин, мусулмонлар бойликларга эга бўлишгач Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Мен ҳар бир мўмин учун унинг ўзидан ҳам яқинман. Ким қарз қолдирса, уни адо этиш менинг зиммамда”, деганлар.

Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам умматларининг қарзларини тўлашда ҳам отамиздан кўра меҳрибонроқ эдилар.


Набавий огоҳлантириш

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам ҳар бир нарсани ўз номидан бошқа ном билан аташдан қайтарганлар. Бугунги кунда рибо бошқа ном билан, қарз эса бўлиб тўлаш, яна қайндайир хайрия ташкилотлари каби номлар билан аталмоқда. Лекин қандай аталмасин қарз бу – мажбурият, инсоннинг зиммасидаги оғир масъулиятдир.

 

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам қарздорликдан паноҳ сўрардилар

Ақлли инсон имкон қадар агар ўта муҳтож ёки зарур бўлмаса қарз олмайди. Афсуски бугунги кунда эса қарз олиш одатий ҳолатга айланди. Қарз бериш осонлашди, унинг турлари кўпайди. Ҳар қадамда, кўчаларда, ОАВ, ҳатто қўл телефонингизда ҳам “Ҳашаматли уйга, янги машинага эга бўлинг деган” қарз олишга тарғиб қилувчи рекламалар тўлиб-тошди. Аммо унутмангки, қарз фақатгина муҳтож бўлинган ҳолатда олинади. Лекин баъзи одамлар ортиқча нарсалар, ҳаттоки дам олиш, сайёҳатлар учун ҳам қарз олишмоқда. Инсон буларнинг барчасидан эҳтиёт бўлиши лозим.

Инсон имкон қадар борига қаноат қилмоғи лозим. Масалан, эҳтиёжини қондирадиган машинани ҳайдасин. Қимматбаҳо машинани қарзга олиш шарт эмас. Кейин зиммасидаги қарзларни узолмай қийналиб юради.

Давоми бор...

Даврон НУРМУҲАММАД

Мақолалар