Мажлисда ўтаётган йил давомида диний соҳада амалга оширилган кенг кўламли ишлар танқидий ва таҳлилий кўриб чиқилиб, соҳада олиб борилаётган ислоҳотлар, эришилган ютуқлар ва жараёндаги вазифалар чуқур таҳлил этилиб, уламолар ва имом-хатиблар олдида турган долзарб масалалар муҳокама қилинди.
Муфтий Усмонхон Алимов ҳазратлари маърузаларида Давлатимиз раҳбарининг диний-маърифий саводхонликни ошириш, Ислом динининг эзгу таълимотларини тарғиб этиш, жаҳолатга қарши маърифат билан курашиш, динимизни ҳимоя қилиш йўлидаги ташаббуслари мўмин-мусулмон халқимизни жуда ҳам хурсанд қилаётганини алоҳида таъкидлаб ўтдилар.
Шунингдек, якунига етаётган йил мўмин-мусулмонлар учун жуда ҳам қувонарли бўлгани, жумладан, янги масжид-мадрасалар очилгани, илмий марказлар ташкил этилгани, диний таълим муассасаларига талабаларнинг қабул квотаси оширилгани, олий маъҳадда сиртқи бўлим очилгани, ҳаж ва умра зиёратчилари сони кўпайтирилгани, онлайн дарслар олиб борилаётгани ва бошқа муҳим ишлар ҳақида маълумотларни йиғилганларга тақдим этдилар.
Жумладан,
- диний идора, масжидлар ва ҳомийларни жалб этган ҳолда 4 миллиард 300 миллион сўмлик хайрия ишлари амалга оширилди;
Яна бир катта хурсандчилик куни кеча Президентимиз “Ўзбекистон Ислом академиясини ташкил этиш чора-тадбирлари тўғрисида”ги қарорга имзо чекдилар. Қарорга кўра, Ислом академияси ҳузурида икки йиллик магистратура, уч йиллик таянч докторантура ва уч йиллик докторантура фаолият юритади. Академияда “Қуръоншунослик”, “Фиқҳ илми”, “Ҳадисшунослик” ва “Калом илми” мутахассисликлари бўйича магистрлар, шунингдек, ушбу соҳада чуқур тадқиқотлар олиб борувчи илмий-педагог кадрлар тайёрланиши юртимизда яқин келажакда дунё эътироф этадиган кучли исломшунос академик ва олимлар етишиб чиқишини катта қувонч билан маълум қилдилар.
Муфтий ҳазратлари маърузалари давомида мана шундай кенг имконият ва қулайликлар учун Ҳақ таолога шукрона келтириш ва бундай кунларнинг қадрига етишни таъкидлаб, Қуръони азиймуш-шаъндаги: “Эй, Раббим! Менга ва ота-онамга инъом этган неъматингга шукр қилишга ва Ўзинг рози бўладиган яхши амалларнигина қилишга мени муваффақ этгин ва мени Ўз фазлинг билан солиҳ бандаларинг қаторига киритгин!” (Намл, 19), оятини келтирдилар.
Шунингдек, муфтий ҳазратлари ҳозирги давр жуда тез ривожланаётгани, эскича ишлашни замон кўтармаслиги, ишга бўлган муносабатни тубдан ўзгартириш зарурлигини таъкидлаб, диний соҳа ходимларини давлатимиз ва мўмин-мусулмонларимиз томонидан берилган ишончни оқлашга чақирдилар. Шу нуқтаи назардан имом-хатибларга тавсиялар, топшириқлар ва кўрсатмалар бердилар.
Йиғилишда Дин ишлари бўйича қўмита раиси Ортиқбек Юсупов сўзга чиқиб, уламолар ва имом-хатиблар олдида турган долзарб вазифалар, диний соҳа ходимлари фаолиятининг самарадорлигини ошириш юзасидан таклиф ва мулоҳазалар билдирди.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси ўринбосари Шайх Абдулазиз Мансур мажлисда сўз олиб, халқимиз ва ишлаб чиқарувчилар томонидан ҳалол озиқ-овқат масаласида жуда кўп мурожаатлар бўлаётганини инобатга олиб, “Ҳалол сертификат” йўриқномаси лойиҳаси ишлаб чиқилгани ва бу ишлар билан мунтазам шуғулланадиган уламолар ҳайъати тузилганини маълум қилди. Ушбу масала бир пайтнинг ўзида мамлакатимизда сер даромад соҳа бўлган зиёрат туризмининг жадал ривожланиши, хусусан хорижлик сайёҳларнинг республикамизга кенг жалб қилиш йўлидаги муҳим ишлардан эканини алоҳида таъкидлаб ўтдилар.
Йиғилишда филология фанлари доктори, академик Неъматулла Иброҳимов сўзга чиқиб, Президентимиз ташаббуслари билан диний соҳада олиб борилаётган ислоҳотлар ҳар биримизнинг қалбимиздаги орзу истакларимиз эканини алоҳида таъкидлаб ўтдилар. Бу айни пайтда ҳар бир диний ходимга ўз вазифасига нисбатан янгича муносабтда бўлиш зарурлигидан далолатдир деди.
Ўзбекистондаги Ислом цивилизацияси маркази директори Шоазим Миноваров йиғилишда сўзга чиқиб, эндиликда диний соҳа ходимларидан ҳам фан докторлари, профессорлар ва академиклар чиқиши жуда катта воқеа эканини таъкидлади. Ш.Миноваров сўзида давом этиб, бир неча кун аввал ҳукумат топшириғи билан Покистон давлатида хизмат сафарида бўлиб қайтгани, у ердаги давлат ва дин арбоблари Ўзбекистондаги ижобий ўзгаришларни катта иштиёқ билан кузатишаётгани ва, албатта, мана шундай янгиланишларни ўз кўзлари билан кўриш орзусида эканларини маълум қилди.
Йиғилишда Уламолар Кенгаши ваколатига кирувчи бошқа масалалар ҳам кўриб чиқилди ва тегишли қарорлар қабул қилинди.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Матбуот хизмати
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм
Молекуляр дунёга оид замонавий тадқиқотлар олимлар ва илмий марказларни Яратувчининг мавжудлиги тўғрисидаги якдил, асосий хулосага келишига сабаб бўлмоқда. Протеин молекуласининг тузилишини батафсил ўрганиш натижасида олимлар илоҳий куч иштирокисиз молекулалар ўз-ўзидан пайдо бўлиш эҳтимоли мавжуд эмас деган қатъий тўхтамга келишмоқда.
Протеин молекулалари тирик ҳужайранинг асоси бўлиб, у маълум аминокислоталардан иборат. Протеинлардаги аминокислоталарнинг сони 50 дан мингтагача ёки ундан кўп бўлади. Бундай ҳолда, аминокислоталар фақат битта турдаги, яъни Л-аминокислоталар бўлиши керак. Улар қатъий кетма-кетликда жойлашган ва бир-бири билан фақат пептид боғи билан боғланади. Пептид боғи аминокислота боғламларини бир-бири билан боғлайди. Агар оқсил молекуласининг тузилишида ушбу шартлардан бирортаси бузилган бўлса, у тирик материянинг бир қисми бўла олмайдиган фойдасиз аминокислоталар тўпламига айланади.
Масалан, 20 та турдаги 500 та аминокислотадан иборат ўртача оқсил молекуласини қатъий тартибга солиш зарурати молекуляр дунёнинг жуда мураккаб конфигурациясидан далолат беради. Агар аминокислоталар керакли кетма-кетликда ўз-ўзидан пайдо бўлиши мумкин деб ҳисобласак, унда бундай ҳолатнинг эҳтимоллиги 1/10⁶⁵⁰, яъни ўннинг 650-даражасидаги сондан бирига тенг.
Бу рақам қаердан пайдо бўлди? Бу оддий математика. 20 та турдаги ҳар бир аминокислотани тўғри танлаш эҳтимоли 1/20 ни ташкил қилади. Ва барча 500 аминокислоталарни тўғри танлаш эҳтимоллиги 1/20⁵⁰⁰ бўлса, бу 1/10⁶⁵⁰ га тенг.
Энди фақат Л-аминокислоталарни танлаш эҳтимоллигини ҳисобласак. Л ва Д-аминокислоталар бир хил кимёвий таркибга эга, аммо учинчи даражали тузилмаларнинг қарама-қарши жойлашувида фарқланади. Бундан ташқари, барча тирик организмларнинг оқсиллари фақат Л-аминокислоталардан иборат ва агар протеин таркибида камида битта Д-аминокислота бўлса, у яроқсиз ҳолга келади. Икки мавжуд турдаги аминокислоталардан (Д ва Л) Л-аминокислоталарнинг бўлиш эҳтимоллиги 1/2 га тенг. Протеинда 500 та аминокислота бўлса, уларнинг фақат Л — шакллари бўлиш эҳтимоли 1/2⁵⁰⁰ бўлиб, бу 1/10¹⁵⁰ га тенг.
Аминокислоталарнинг пептид алоқаси билан боғланиш эҳтимоллигини ҳисобга олиш керак. Аминокислоталар бир-бири билан турли хил бирикмалар ҳосил қилади, аммо оқсил молекуласини ҳосил қилиш учун аминокислоталар бир-бири билан фақат пептид боғи билан боғланган бўлиши керак. Аминокислоталарни пептид боғи орқали боғлаш эҳтимоли 50 %ни ташкил этиши аниқланди. Агар оқсилда 500 та аминокислота бўлса, умумий эҳтимоллик 1/2⁴⁹⁹ бўлиб, бу 1/10¹⁵⁰ га тенг.
Барча уч омилни ҳисобга олиш ва умумий эҳтимолликни ҳисоблаш учун натижада юзага келган эҳтимолликларни кўпайтириш керак. 1/10⁶⁵⁰ х 1/10¹⁵⁰ х 1/10¹⁵⁰ = 1/10⁹⁵⁰, яъни 10нинг 950-даражасидан битта имконият. Тасаввур қилинг, эҳтимоллик қанчалар кам! Имкониятлар деярли нолга тенг! Математикада 1/10⁵⁰ эҳтимоллик нолга тенг ҳисобланади.
Биология бўйича Калифорния эҳтимоллик илмий марказидан доктор Жеймс Копедж ҳисоб-китобларни амалга оширди. Олим барча эҳтимоллик қонунларини биргина оқсил молекуласининг тасодифан пайдо бўлиш эҳтимоллиги мисолида кўриб чиқди. У ернинг барча жисм ва суюқликлари — океанлар, атомлар, ер қобиғи таркибидаги молекулаларни пайдо бўлиш эҳтимоллигини ҳисоблаб чиқди. Кейин у аминокислоталарнинг боғланиши табиатдаги боғланиш тезлигидан бир ярим триллион марта юқори тезликда содир бўлишини аниқлади. Имкониятларни ҳисоблаб, у битта оқсил молекуласи тасодифан ҳосил бўлиши учун 10²⁶² йил кераклигини аниқлади. Бу 262 нолга эга астрономик рақам бўлиб, коинотнинг ҳозирги маълум ёшидан ҳам ошади.
Бинобарин, Яратганнинг иштирокисиз тирик материянинг оқсил молекуласидек оддий бирикмаси ҳосил бўлмас экан, мураккаброқ бирикмалар, ҳужайралар, организмлар ва жисмларнинг ўз-ўзидан пайдо бўлиши борасидаги эҳтимоллиги умуман мавжуд эмас.
Интернет маълумотлари асосида
ТИИ Ҳадис ва ислом тарихи фанлари кафедраси
катта ўқитувчиси Пўлатхон Каттаев тайёрлади