03 Апрел, 2025, 5 Шаввол, 1446
03 Апрел, 2025, 5 Шаввол, 1446
Абу Хурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: “Токи мол-мулкинингиз кўпаймагунча Қиёмат бўлмайди” (Имом Бухорий).
Абу Мусо розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: “Шундай вақт келадики, инсон садақани олтин билан бермоқчи бўлади, лекин уни олувчини топа олмайди” (Имом Бухорий ривояти).
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Аллоҳ таоло мусулмонларга дунё неъматларини очиб беради ва Ислом ҳукмронлиги ҳам Ғарбни, ҳам Шарқни қамраб олади”, дедилар.
Савбон розияллоҳу анҳудан ривоят қилинган ҳадисда бундай дейилган: “Аллоҳ мен учун ерни жамлади ва мен машриқ ва ғарбни кўрдим. Умматимнинг моллари менга кўрсатилган жойларга етиб боради” (Имом Муслим ривояти).
Бошқа бир ҳадиси шарифда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Менга ер неъматларининг калитлари берилди”, дедилар (Имом Муслим ривояти).
Бу сўзларнинг ҳақиқатини саҳобаи икромлар ўз замонларидаёқ кўрганлар. Умар розияллоҳу анҳу замонларида кўплаб фатҳлар бўлиб, форс ва юнонларнинг мол-мулки Мадинага оқиб келган. Умар ибн Абдулазиз[1] раҳимаҳуллоҳ замонларида эса одамлар закотга лойиқ одамларни топишда қийналар эди.
Айрим уламолар Маҳдий ва Исо алайҳиссалом замонларида мол-мулк ва пул кўп бўлади ҳамда ер юзи хазинасини очади, деган фикрни ҳам айтишган (Ибн Ҳажар Аскалоний “Фатҳ ал-Борий”).
Бошқа уламолар эса мол-мулкнинг кўпайишини Қиёмат келганда одамлар ўз мол-мулкига эътибор бермай қўядиган даражада қўрқишлари назарда тутилган, деган фикрни билдиришган. Ҳамма қўрқиб кетиб, ҳар ким ўз мулкидан халос бўлишга ҳаракат қилади, лекин уни оладиганни тополмайди.
Бу айнан қачон содир бўлишига келсак, бу борада аниқ кўрсатма йўқ, аммо бу тарихнинг бир нуқтасида содир бўлади.
Демак, биз бу борада Умар ибн Абдулазиз раҳимаҳуллоҳ замонларида содир бўлгани қабул қилинса, баъзи уламоларнинг фикрига кўра эса бу ҳол ҳеч бўлмаганда яна бир марта – Имом Маҳдий даврида юзага чиқади.
Манбалар асосида
Баҳриддин ХУШБОҚОВ
таржимаси.
[1] Умар ибн Абдул Азиз ибн Марвон (61-101 х/681-720) – Умавийлар сулоласидан саккизинчи халифа (717-720). Умар ибн Хаттобнинг неваралари. Кўпинча Умар ибн Абдул Азиз ўзининг солиҳлиги ва адолати учун “Бешинчи халифа” деб аталади. Унинг диний ҳаётга тааллуқли энг муҳим қарорларидан бири ҳадисларни тўплаш ва ёзишни буюргани эди.
Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Мен сизлар учун фақирликдан қўрқмайман, лекин такосур (яъни мол-дунёни тўплашда мусобақалашингиз)дан қўрқаман. Мен (бехосдан) хато қилишингиздан қўрқмайман, аммо гуноҳни атайин содир этишингиздан қўрқаман”, дедилар (Имом Аҳмад, Баззор, Ҳоким ривояти).
Бойлик ҳам, фақирлик ҳам Аллоҳ таолонинг тақдири бўлиб, барча инсонлар бу иккисидан бири билан синовдан ўтади. Аллоҳ таоло беморнинг сабрини, бойнинг шукрини синайди.
“Мен сизлар учун фақирликдан қўрқмайман” – чунки бирор бандага фақирлик етса бу – Аллоҳнинг иродаси, синовидир. Фақир одамнинг етган синовга сабр қилишдан бошқа иложи йўқ. Кўнгилхушлик, маишатпарастлик кабиларга эса “қўли калталик” қилади. Имкон қадар кўпроқ ибодатлар билан машғул бўлишга интилади.
“лекин такосур (яъни мол-дунёни тўплашда мусобақалашингиз)дан қўрқаман” – аммо бойлик ва мол-дунёнинг кўпайиши оғир синовдир. Бойлиги кўпайган банда камбағаллик вақтида қилмаган гуноҳ-маъсиятларга қўл уради, Роббига итоатсизлик қилиб, ибодатларни тарк эта бошлайди.
Бугунги кунда қанча инсонлар мол-дунёсини кўпайтириш ортидан қувиб, жиноятнинг ҳар қандай кўринишини содир этмоқда. Ҳатто, бойлик учун ўз ота-онаси ва яқинларидан воз кечмоқда. Қавм-қариндош бир-бирига душманга айланмоқда. Бежизга Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам умматларининг бойлик тўплашга ружу қўйишидан хавфсирамаган эканлар. Бу ҳам пайғамбарлик мўъжизаларидан биридир.
“Мен (бехосдан) хато қилишингиздан қўрқмайман” – Мўмин банда имкон қадар Аллоҳнинг буйруқларини бажаришга ҳаракат қилади. Бу борада қанча тўсиқларни енгиб ўтади, қийинчиликларга бардош беради. Аммо банда фаришта эмас, баъзи вақтларда билмасдан хато қилади ёки айрим нарсаларни унутиб қўяди. Лекин тезда тавба қилади, Роббига дуо қилади: “Роббимиз, агар унутсак ёки хато қилсак, (иқобга) тутмагин”.
Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Ҳар бир одам боласи хато қилувчидир, хатокорларнинг энг яхшиси тавба қилувчилардир”, деганлар (Имом Термизий, Имом Аҳмад ривояти).
“аммо гуноҳни атайин содир этишингиздан қўрқаман” – билиб туриб қилинган гуноҳнинг азоби жуда қаттиқ бўлади. Банда билмай қилган гуноҳини Аллоҳ кечириши мумкин, фақат Ўзига ҳавола. Аммо гуноҳга журъатли бўлиш, қасддан қилиш гуноҳнинг ўзидан кўра улкан ва оғирроқ гуноҳдир. Энг муҳими – банда гуноҳни билиб ёки билмай қилса ҳам, кимга осийлик қилаётганини унутмаслиги лозим!
Даврон НУРМУҲАММАД
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа