Сийрат уламоларнинг таъкидлашича Исломдаги биринчи фитна Ҳазрати Усмон розияллоҳу анҳу даврига тўғри келишини айтадилар. Биринчи фитна деб номланишига сабаб шуки, Расулуллоҳ солаллоҳу алайҳи васалламдан кейин ҳам турли фитналар бўлган лекин оммавий тус олмаган. Ҳазрати Усмон розияллоҳу анҳу даврида эса фитналар қулфи синдирилган эди. Воқеъани қисқача баён қиладиган бўлсак, бир куни Ҳазрати усмон рўза тутган ҳолларида намозгоҳда Қуръон ўқиб ўтирган эди. Ногаҳон фитначилар қўлларида қурол билан у зотнинг жонига қасд қилиш нийятида яширинча орқаларидан кириб боришди. Улардан бири Усмон розияллоҳу анҳуга яқинлашиб қўлидаги заҳарланган пичоқ билан зарба берди. Зарб кучидан Ҳазрати Усмон розияллоҳу анҳу ҳушсиз бўлиб ерга йиқилди. Муборак қони эса тиловат қилиб турган Қуръон саҳифаси устига сочилди. Кароматни кўрингки қон сочилган жойи фитнагарлар ҳақидаги оят эди. Оятнинг мазмуни: “Аллоҳ сизни улардан тезда ҳимоя этади. Аллоҳ эшитувчи ва доно зотдир”.
Яна қуролланган шахслардан бири Ҳазрати Усмон томонига яқинлашиб зарба бермоқчи бўлган эди аёли ноила у зотни ҳимоя қилиб устига ташланди. Фитначининг кескир қиличи ноилани қўл ва бармоқларини кесиб юборди. Фитначилар Ҳазрати Усмонни ўлганини билгач, уйлари ва ундаги нарсаларни талон тарож қилишди. Улар Аллоҳдан қўрқмадилар. Қуръони каримни ҳам ҳурмат қилмадилар ва уруш ҳаром қилинган зулҳижжа ойини ҳам эътиборга олмадилар. Зеро, бу аянчли воқеъа ҳижрий 35 йил, 8-зулҳижжада содир бўлган эди. Демак фитна бошланганида ҳурматга сазовор муқаддас нарсаларнинг ҳеч қандай ҳурмати қолмас экан. Демак юқоридаги воқеъадан хулоса қиладиган бўлсак фитналар жамиятни пароканда қилиб, одамлар орасида турли низоларга сабаб бўлар экан. Охир оқибат бу зиддиятлар қон тўкилиши билан якун топар экан.
Аллоҳ таоло барчамизни ҳидоятидан адаштирмасин. Амин.
Мадаминзода Абдулатиф Бахтиёржон ӯғли,
Мир Араб олий мадрасаси ўқитувчиси
1. Ибодатларни бажариш
1.1. Намозларни ўз вақтида ўқиш. Ибодатлар ичида энг афзали – вақтида ўқилган фарз намози саналади.
1.2. Рўза тутиш. Қазо ва нафл рўзаларни тутиш. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Қиш кунидаги рўза қийинчиликсиз топиладиган ғанимат (ўлжа)дир”, деганлар (Имом Термизий ривояти).
1.3. Қуръон ўқиш. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Умматимнинг энг афзал ибодати Қуръонга қараб тиловат қилишдир”, деганлар. Қуръонни ёддан ўқишдан кўра, унга қараб ўқиш афзалдир. Чунки Қуръонга қараш ҳам ибодатдир.
1.4. Таҳажжуд намозларини ўқиш. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Фарз намоздан кейинги энг афзал намоз тунги намоздир”, деганлар (Имом Муслим ривояти).
1.5. Дуо ва зикрни кўпайтириш. “...Аллоҳни кўп зикр қилинг. Шоядки, зафар топсангиз” (Жума сураси, 10-оят).
2. Оилага яхшилик қилиш
2.1. Ота-онага яхшилик қилиш. Ўз вақтида ўқилган фарз намоздан кейин энг афзал амал бу – ота-она хизматида бўлиш саналади. Зеро, “Роббингиз, Унинг Ўзигагина ибодат қилишингизни ҳамда ота-онага яхшилик қилишни амр этди” (Исро сураси, 23‑оят).
2.2. Фарзанд ва аҳли аёлга хурсандчилик улашиш. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Сизларнинг яхшиларингиз ўз аҳлига яхши муомала қилганингиздир. Мен ўз аҳлига яхши муомала қилувчироғингизман”, деганлар (Имом Термизий ривояти).
3. Илм олиш, китоб ўқиш
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Илм талаб қилиш ҳар бир мусулмон зиммасига фарздир”, деганлар.
4. Тафаккурга вақт ажратиш
Ҳасан раҳматуллоҳи алайҳ айтадилар: “Бир соат тафаккур қилиш бир кечани бедор ўтказишдан яхшидир”.
5. Муҳтожларга ёрдам бериш
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Ким бир мўминнинг битта дунёвий ташвишини аритса, Аллоҳ таоло унинг Қиёмат кунидаги ташвишларидан бирини аритади. Ким қийналган кишига енгиллик келтирса, Аллоҳ таоло унга дунёю Охиратда енгиллик беради” (Имом Муслим ривояти).
6. Силаи раҳм қилиш
Дам олиш кунлари қавм-қариндошлар ҳолидан ҳеч бўлмаса телефон орқали бўлсада хабар олиш учун қулай фурсат. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Кимни ризқи кенг, умри узоқ бўлиш хурсанд этса, силаи раҳм қилсин (қариндошлик ришталарини мустаҳкамласин)” (Имом Бухорий, имом Термизий ривояти).
7. Спорт билан шуғулланиш
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Кучли мўмин Аллоҳ ҳузурида кучсиз мўминдан яхшироқ ва маҳбуброқдир”, деганлар.
8. Дўст ва яқинлар ҳолидан хабар олиш
Ҳазрат Али розияллоҳу анҳу айтадилар: Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламни: “Қайсики мусулмон бошқа бир мусулмонни эрталаб зиёрат қилса, то кеч киргунича унга етмиш минг фаришта салавот айтади. Агар кеч кирганида зиёрат қилса, то тонг отгунича етмиш минг фаришта унга салавот айтади. Унга жаннатда бир боғ бўлади”, деб айтганларини эшитдим (Имом Термизий ривояти).
Дам олиш кунларингиз хайрли ва баракали ўтсин!
Даврон НУРМУҲАММАД