Sayt test holatida ishlamoqda!
20 Oktabr, 2025   |   28 Rabi`us soni, 1447

Toshkent shahri
Tong
05:22
Quyosh
06:40
Peshin
12:13
Asr
15:52
Shom
17:39
Xufton
18:51
Bismillah
20 Oktabr, 2025, 28 Rabi`us soni, 1447
Maqolalar

Islomdagi birinchi fitna

16.10.2025   1616   2 min.
Islomdagi birinchi fitna

Siyrat ulamolarning ta’kidlashicha Islomdagi birinchi fitna Hazrati Usmon roziyallohu anhu davriga to‘g‘ri kelishini aytadilar. Birinchi fitna deb nomlanishiga sabab shuki, Rasululloh solallohu alayhi vasallamdan keyin ham turli fitnalar bo‘lgan lekin ommaviy tus olmagan. Hazrati Usmon roziyallohu anhu davrida esa fitnalar qulfi sindirilgan edi. Voqe’ani qisqacha bayon qiladigan bo‘lsak, bir kuni Hazrati usmon ro‘za tutgan hollarida namozgohda Qur’on o‘qib o‘tirgan edi. Nogahon fitnachilar qo‘llarida qurol bilan u zotning joniga qasd qilish niyyatida yashirincha orqalaridan kirib borishdi. Ulardan biri Usmon roziyallohu anhuga yaqinlashib qo‘lidagi zaharlangan pichoq bilan zarba berdi. Zarb kuchidan Hazrati Usmon roziyallohu anhu hushsiz bo‘lib yerga yiqildi. Muborak qoni esa tilovat qilib turgan Qur’on sahifasi ustiga sochildi. Karomatni ko‘ringki qon sochilgan joyi fitnagarlar haqidagi oyat edi. Oyatning mazmuni: “Alloh sizni ulardan tezda himoya etadi. Alloh eshituvchi va dono zotdir”.

Yana qurollangan shaxslardan biri Hazrati Usmon tomoniga yaqinlashib zarba bermoqchi bo‘lgan edi ayoli noila u zotni himoya qilib ustiga tashlandi. Fitnachining keskir qilichi noilani qo‘l va barmoqlarini kesib yubordi. Fitnachilar Hazrati Usmonni o‘lganini bilgach, uylari va undagi narsalarni talon taroj qilishdi. Ular Allohdan qo‘rqmadilar. Qur’oni karimni ham hurmat qilmadilar va urush harom qilingan zulhijja oyini ham e’tiborga olmadilar. Zero, bu ayanchli voqe’a hijriy 35 yil, 8-zulhijjada sodir bo‘lgan edi. Demak fitna boshlanganida hurmatga sazovor muqaddas narsalarning hech qanday hurmati qolmas ekan. Demak yuqoridagi voqe’adan xulosa qiladigan bo‘lsak fitnalar jamiyatni parokanda qilib, odamlar orasida turli nizolarga sabab bo‘lar ekan. Oxir oqibat bu ziddiyatlar qon to‘kilishi bilan yakun topar ekan.

Alloh taolo barchamizni hidoyatidan adashtirmasin. Amin.

Madaminzoda Abdulatif Baxtiyorjon o‘g‘li,

Mir Arab oliy madrasasi o‘qituvchisi

MAQOLA
Boshqa maqolalar
Maqolalar

SHAYX ZIYOVUDDINXON IBN ESHON BOBOXON

20.10.2025   889   2 min.
SHAYX ZIYOVUDDINXON IBN ESHON BOBOXON

O‘rta Osiyo va Qozog‘iston musulmonlari diniy boshqarmasi raisi, besh respublika muftiysi

Yashagan yillari: 1908-1982

Muftiylik yillari: 1957 – 1982

Shayx Ziyovuddinxon ibn Eshon Boboxon 1908 yili 10 yanvarda Toshkent shahrida tug‘ilgan.

1943 yilda Diniy nazorat tashkil qilishda otasi Shayx Eshon Boboxon ibn Abdulmajidxon bilan jonbozlik ko‘rsatgan. 1943-1948 yillarda Diniy nazoratning mas’ul kotibi, 1948-1957 yillarda rais o‘rinbosari vazifasida xizmat qilgan. 1957 yili muftiy Eshon Boboxon ibn Abdulmajidxonning vafotidan so‘ng shu idoraga rais va muftiy etib saylangan.

Shayx Ziyovuddinxon ibn Eshon Boboxonning xizmatlari:

– Jahondagi 80 ga yaqin islom va arab davlatlariga safar qilib Islom dunyosi bilan Sovet davlati va ittifoqda yashayotgan musulmon xalqlarni yaqinlashtirdi, siyosiy-madaniy aloqalarni o‘rnatishga vositachi bo‘ldi;

– 10 ta davlat rahbarining shaxsiy mehmoni bo‘ldi;

– Toshkent, Moskva, Dushanbe, Samarqand, Boku shaharlarida islom olami va global miqyosdagi dolzarb mavzularga bag‘ishlangan xalqaro anjumanlarni tashkil etib, ma’ruzalar bilan ishtirok etdi;

– “Sovet Sharqi musulmonlari” jurnali arab, ingliz, fors, fransuz, o‘zbek tillarida nashr etildi;

– Ittifoq Ministrlar Sovetining Diniy ishlar bo‘yicha Kengash tarkibidagi Musulmon tashkilotlarining xalqaro aloqalar bo‘limi rahbari sifatida 1962 yildan 1982 yilgacha faoliyat yuritdi;

–1971 yilda Imom Buxoriy nomidagi Toshkent islom instituti tashkil qildi;

– SSSR, Iordaniya, Marokash, Livan mamlakatlarining orden va mukofotlariga sazovor bo‘lgan.

Xalqaro tashkilotlarga a’zolik:

– Jahon Masjidlar Kengashi a’zosi;

– Jahon Tinchlik Kengashi a’zosi;

– Ittifoq Tinchlik Qo‘mitasi hay’at a’zosi;

– Osiyo va Afrika birdamlik tashkiloti a’zosi;

– Islom Konferensiyasi tashkiloti a’zosi;

– Xorijiy davlatlar bilan do‘stona va madaniy aloqalar o‘rnatish Sovet qo‘mitasi hay’at a’zosi;

– O‘zbekiston Tinchlik qo‘mitasi hay’at a’zosi;

– O‘zbekiston Xorijiy davlatlar bilan do‘stona va madaniy aloqalar o‘rnatish jamiyatining hay’at a’zosi.

Shayx Ziyovuddinxon ibn Eshon Boboxon 1982 yili 23 dekabrda Toshkentda vafot etdi.

2023 yil 27 iyunda O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyev Farmoni bilan Shayx Ziyovuddinxon ibn Eshon Boboxon hazratlari “Oliy Darajali Imom Buxoriy” ordeni bilan mukofotlandi.

Idora faoliyati