Madinai munavvaradagi Masjidun Nabaviyda Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam hadislarida aytgan ravza degan joy bor, ziyoratga borgan kishilar o‘sha ravzada namoz o‘qishga intiladilar.
Abdulloh ibn Zayd roziyallohu anhudan qilingan rivoyatda Nabiy sollallohu alayhi vasallam “Uyim bilan minbarim orasida jannat ravzalaridan bir ravza bor” dedilar. Imom Ahmad, Buxoriy, Muslim, Nasoiy va boshqalar rivoyat qilishgan.
Imom Buxoriy va Imom Muslim rivoyat qilgan va muttafaqun alayh darajasiga ko‘tarilgan xuddi shunday matn Abu Hurayra roziyallohu anhudan ham rivoyat qilingan.
Imom Ahmadning “Musnad”larida hadisdagi “Uyim” so‘zining o‘rniga “Qabrim” so‘zi kelgan ekan.
Ravza — bog‘ degan ma’noni bildiradi.
Ulamolar hadisdagi “ravza” so‘zi haqida turli fikrlarni aytganlar.
Birinchi fikrga ko‘ra, bu joy rahmatning tushishi, zikr, ibodat va tilovat sababli baxt-saodatning hosil bo‘lishida xuddi jannat ravzasiga o‘xshaydi.
Ikkinchi fikrga ko‘ra, bu yerda qilingan ibodat kishini jannatga olib boradi.
Uchinchi fikrga ko‘ra, hadisning zohiriga qarab tushuniladi, demak, bu joy jannatga tegishli haqiqiy ravzadir. Oxiratda shu joy yana jannatga qaytariladi. Buni Hofiz Ibn Hajar rahimahulloh “Sahihul Buxoriy”ga yozgan sharhlarida aytganlar.
Yuqoridagi suratda — Ravzai muborakni ko‘rib turibsiz! Bu joy insonlar orasida “Yashil gilam” nomi bilan mashhur. E’tibor berilsa, ushbu muborak masjiddagi aksari gilamlar qizil rangda, ammo bu joyga ravzani ifoda qilishi uchun yashil gilam solib qo‘yilgan.
Haj va Umraga borgan musulmonlar Masjidun Nabaviyga kelganlarida, aynan shu joyda namoz o‘qishga astoydil urinadilar.
Biz ham umraga borganimizda, dindoshlarimiz bu yashil gilam ustida namoz o‘qish, Qur’on tilovat qilish, zikr va duolar qilish uchun soatlab navbatda turganlarini ko‘rdik.
Ushbu muborak masjidga kelish nasib qilgan har bir musulmon shu ravzada ko‘proq namoz o‘qish, Qur’on tilovati qilish, zikr va salovotlarda bardavom bo‘lib, sunnatda kelgan duolarni ko‘proq qilish payidan bo‘lish kerak.
Alloh taolo barchamizga ushbu muborak ravzada, sahih hadisda e’lon qilingan mana shu jannat bog‘ida namoz, Qur’on o‘qib, zikru duoda bo‘lishimizni nasib etsin, omin!
Nozimjon Iminjonov tayyorladi
O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy Shayx Nuriddin Xoliqnazar hazratlari, haj delegatsiyasi a’zolari va Ishchi guruhi vakillari Makka shahrida joylashgan Mino va Arafot vodiylarida yaratilgan sharoitlar bilan yaqindan tanishdilar.
Mino vodiysida ziyoratchilar uchun keng va tekis hududdagi alohida chodirlar ajratilgan. Ular gilamlar, yumshoq o‘rinlar, yostiq-choyshablar, maxsus sovutkichlar bilan jihozlangan, kommunal xizmatlar bilan ta’minlangan va sanitariya-gigiyena talablari ham inobatga olingan.
Joriy yildagi qulaylik shuki, delegatsiya talablariga muvofiq Arafot hududidagi har bir chodir issiq o‘tkazmaydigan zamonaviy sendvich panellar bilan to‘liq o‘ralgan va yorug‘lik uchun oynalar o‘rnatildi. Mazkurlarda “Sofa bed” (yostiq va to‘shak), “Martaba” (to‘shak), sovutkich singari qulayliklar ibodatlarni xotirjam ado etishga xizmat qiladi.
Shuningdek, uch mahal issiq ovqat, muntazam choy va salqin ichimliklar bilan ta’minlash, tibbiy xizmat ko‘rsatish uchun ham barcha sharoitlar hozirlangan.
Ayniqsa, hojilar chodirlarda vaqtlarini g‘animat bilib ko‘proq toat-ibodatda bo‘lishlari uchun taniqli ulamolarning suhbatlari, mashhur qorilarning qiroatlarini yetkazish maqsadida mikrofon va ovoz kuchaytirgichlar bilan yetarli darajada ta’minlandi.
Ta’kidlash joizki, mo‘min-musulmonlarga yanada qulay shart-sharoit hozirlanib, bu yilgi haj mavsumi sifat, mazmun va xizmatlar jihatidan eng yuqori darajada bo‘lishiga harakat qilinmoqda.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Matbuot xizmati