Маълумки, инсон бу дунёда қилган ишларига ва гапирган гапларига охиратда жавоб беради. Елкамиздаги фаришталар қилган ишларимиз билан бирга оғзимиздан чиққан ҳар бир сўзни ёзиб боришади.
Аллоҳ таоло Қуръони Каримда шундай марҳамат қилган:
إِذْ يَتَلَقَّى الْمُتَلَقِّيَانِ عَنِ الْيَمِينِ وَعَنِ الشِّمَالِ قَعِيدٌ مَا يَلْفِظُ مِن قَوْلٍ إِلَّا لَدَيْهِ رَقِيبٌ عَتِيدٌ
“Зотан икки кутиб олувчи ўнгда ва чапда ўтирган ҳолларида кутиб олурлар. У бирор сўз айтмас, магар ҳузурида (фаришта) ҳозиру нозир” (Қоф сураси, 17-18-оятлар).
Буюк тобеинлардан бўлган Умар ибн Абдулазиз раҳимаҳуллоҳ “Айтаётган гапини амалидан деб билган одамнинг гапи оз бўлади” деганлар.
Бир масални келтирсак: “Бир куни эшак арслоннинг терисини ёпиниб олиб, ҳамма ҳайвонларни қўрқита бошлабди. Шу пайт у тулкига йўлиқиб қолди ва бошқа ҳайвонларни қўрқитганидек, уни ҳам қўрқитмоқчи бўлди. Шунда тулки: “Менга ишон, агар сенинг ҳанграганингни эшитиб қолмаганимда, сендан қўрқиб кетган бўлардим” деди”.
Аҳмоқ кимсалар ақлли инсонларнинг “либослари”ни кийиб оладилар. Кейин ўзларининг бемаъни маҳмадоналиклари билан аҳмоқ эканликларини фош қилиб қўядилар.
Дўстлар, дунё ва охиратимизга фойдали бўладиган ўринлардагина гапирайлик. Бўлмаса, сукут сақлаб турайлик. Зеро, муборак ҳадисда шундай дейилган:
Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:
«Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Ўзи учун беҳуда нарсаларни тарк қилиши киши Исломининг ҳуснидандир», дедилар».
Термизий ва Ибн Можа ривоят қилишган.
Гўзал мусулмоннинг қиладиган ишлари ва айтадиган сўзлари фақат фойдали, ўринли бўлиб, беҳуда, кераксиз гапларни гапирмайди, ундай ишларни қилмайди.
Аллоҳ таоло бизни ҳам айтадиган сўзини амалидан деб, фойдали ўринлардагина гапирадиган бандаларидан қилсин, омин!
Нозимжон Иминжонов тайёрлади
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.
Имом Молик Саъид ибн Мусаййибдан ривоят қилади:
«Бир мусулмон ва бир яҳудий хусуматлашиб, Умар розияллоҳу анҳунинг ҳузурига келишди. Яҳудий ҳақ бўлиб чиқди. Умар унинг фойдасига ҳукм чиқарди. Шунда яҳудий унга:
«Аллоҳга қасамки, ҳақ ила ҳукм чиқардинг», деди.
«Сен қаердан билдинг?» деди Умар, уни дарра ила уриб.
«Биз Тавротда: «Қайси қози ҳақ ила ҳукм чиқарса, албатта, ўнг томонида битта, чап томонида битта фаришта уни қувватлаб туради. Модомики, у ҳақда экан, ишини тўғрилаб ҳам турадилар. Қачон ҳақни тарк қилса, улар ҳам уни тарк қилиб, кўтариладилар», дейилганлигини топамиз», деди».
Умар ибн Хаттоб розияллоҳу анҳунинг илоҳий адолат уммонидан сув ичган адолатларини кўргандан кейин, ундан баҳраманд бўлгандан кейин яҳудий ҳам эриб кетиб, мусулмонлар халифасини алқашга ўтган. У яҳудийларнинг бошқалардан беркитиб юрадиган китоблари, яъни Тавротдаги ҳақиқатни Умар ибн Хаттоб розияллоҳу анҳунинг ҳукмида кўрганлигини эътироф этган.
Ҳа, ҳазрати Умар розияллоҳу анҳунинг Ислом жамияти раҳбари сифатида олиб борган ишларига бутун дунё қойил қолган ва ҳалигача қойил қолиб келмоқда.
Умар ибн Хаттоб розияллоҳу анҳу бунга ўхшаш адолатли ишларни ташвиқот учун қилмас эдилар. Балки буни вазифа, Аллоҳ таоло олдидаги бурч, деб ҳис этганларидан қилар эдилар. Ким бўлишидан қатъи назар, ҳар бир одам у киши учун Аллоҳ таоло нозил қилган шариат ҳукми олдида баробар эди. Мусулмонми, зиммийми ёки бошқами, ҳазрати Умар учун барибир эди. Ҳақ ким тарафда бўлса, ҳукм ўшанинг фойдасига чиқарилар эди.
«Ҳадис ва ҳаёт» китобининг 23-жузидан олинди