وَلَقَدۡ أَنزَلۡنَآ إِلَيۡكَ ءَايَٰتِۢ بَيِّنَٰتٖۖ وَمَا يَكۡفُرُ بِهَآ إِلَّا ٱلۡفَٰسِقُونَ٩٩
99. Haqiqatan Biz sizga ochiq oyatlarni tushirdik, ularni faqat fosiqlargina inkor etishadi.
Fosiq kimsalargina bor haqiqatni ochiq-oydin aytib turgan Qur'on oyatlarini inkor qilishga jur'at etishadi. Chunki ularning buni tan olishdan kufrlari, kibrlari, hasadlari to'sib turadi. Shundaylardan biri Madina yaqinidagi Fadaq degan mavzeda yashovchi yahudiy rohibi Abdulloh ibn Suriya ismli kimsa edi. U Payg'ambarimiz alayhissalomdan "Senga qaysi farishta tushadi?" deb so'raydi va Jabroil nomini eshitib bu ulug' farishtani yomonlashga tushadi. Abdulloh ibn Abbos roziyallohu anhumo aytadi: "Bu oyat Ibn Suriya savoliga javobdir. U Rasululloh sollallohu alayhi vasallamga: "Ey Muhammad, biz biladigan biror narsani bizga keltirmading, senga biror aniq oyat tushganini bilsaydik, biz unga ergashsak" deganida Alloh azza va jalla mazkur oyatni nozil qildi".
أَوَ كُلَّمَا عَٰهَدُواْ عَهۡدٗا نَّبَذَهُۥ فَرِيقٞ مِّنۡهُمۚ بَلۡ أَكۡثَرُهُمۡ لَا يُؤۡمِنُونَ١٠٠
100. Har gal ular ahdlashsa, boshqa bir guruhi uni buzaveradimi? Aslida ularning aksari imon keltirmaydi.
Yahudiylarning fosiq va kofirlari boshlariga biror balo yoki musibat kelsa, darrov Allohga yolborib qolishadi, Unga ahdu paymon qilishadi. Ammo oradan ko'p o'tmay ulardan boshqa bir guruhi berilgan ahdlarni hech narsa bo'lmaganday buzib ketaveradi. Chunki ularning aksariyati imonsizlardir: Allohga, Uning payg'ambari, farishtalari va kitoblariga ishonmaydi.
Anas roziyallohu anhu shunday degan: «Rasululloh sollallohu alayhi vasallam qachon bizga murojaat qilsalar, “Omonati yo'q kishining imoni yo'q. Ahdi yo'q kishining dini yo'q”, der edilar». Ya'ni, omonatga xiyonat qiladigan kimsa imonsiz, ahdiga vafo qilmaydigan kimsa dinsizdir. Har qanday ishdagi xiyonat qabih bo'lib, ba'zilari ayniqsa yomonroqdir. Ahlingiz yo molingizga xiyonat qilgan kimsa bilan arzimas pulingizga xiyonat qilgan kimsa teng emas.
وَلَمَّا جَآءَهُمۡ رَسُولٞ مِّنۡ عِندِ ٱللَّهِ مُصَدِّقٞ لِّمَا مَعَهُمۡ نَبَذَ فَرِيقٞ مِّنَ ٱلَّذِينَ أُوتُواْ ٱلۡكِتَٰبَ كِتَٰبَ ٱللَّهِ وَرَآءَ ظُهُورِهِمۡ كَأَنَّهُمۡ لَا يَعۡلَمُونَ١٠١
101. Ularga Alloh huzuridan o'zlaridagilarni tasdiqlab Payg'ambar kelganida Ahli kitoblarning bir guruhi Alloh Kitobini bilmagandek ortlariga otishdi.
Va'dasida turmaslik, ahdni buzish yahudiylarning eski odatlaridir. Payg'ambar solllallohu alyhi vasallam sifatlarini Tavrotda ko'rib qolib, uni yo'qotishdan boshqa yo'l topisholmadi. Yuqoridagi oyatning nozil bo'lishi haqida imomlardan birining bunday rivoyati bor: "Yahudiylar Rasululloh sollallohu alayhi vasallamdan Tavrot to'g'risida nima so'rashsa, Nabiy ularga javob qilar edilar. Ular sehr to'g'risida so'rab, Rasululloh bilan tortishib qolishdi. Shunda ushbu oyat nozil qilindi" (Abu Oliya rivoyati).
2025 yilgi Haj safarida ishtirok etgan yurtdoshlarimiz “Yangi O‘zbekistonning tinchlik va ma’naviyat targ‘ibotchilari” tashabbusi doirasida faol ish olib bormoqdalar. Ushbu tashabbus doirasidagi navbatdagi namunaviy-amaliy tadbir Farg‘ona viloyati Dang‘ara tumanida bo‘lib o‘tdi.
Tadbirda O‘zbekiston musulmonlari idorasi Farg‘ona viloyati vakili, viloyat bosh imom-xatibi Ubaydulloh domla Abdullayev ishtirok etib, tadbirga boshchilik qildi. “Sayyid Ahmadxon hoji” jome masjidida o‘tkazilgan yig‘ilishda tajribali imom-xatiblardan iborat Ishchi guruh tuzilib, ustuvor vazifalar belgilab olindi.
Ishchi guruh uch yo‘nalishda faoliyat olib bordi. Jumladan:
– Hajdan qaytgan ziyoratchilar ma’naviy-ma’rifiy tadbirlarga jalb etildi;
– 65 ta oilaga borilib, ma’naviy suhbat va amaliy yordamlar ko‘rsatildi;
– 9 ta xonadondagi ruhiy-ma’naviy qiyinchiliklar o‘rganilib, maslahatlar berildi.
– Oilaviy kelishmovchilik sababli notinch bo‘lib turgan oilalarga suhbat va nasihatlar o‘tkazildi. Natijada 2 ta arazlashgan oila yarashtirilib, 1 ta ajrimning oldi olindi;
– Sudlanganlar, jazo muddatini o‘tayotganlar hamda ularning oilalari bilan muloqot qilindi.
– Nogiron va ehtiyojmandlar holidan xabar olinib, moddiy-ma’naviy ko‘mak ko‘rsatildi.
Tumanning Taptiqsaroy mahallasida yong‘in oqibatida zarar ko‘rgan xonadonni qayta ta’mirlash ishlari homiylar va hojilar ko‘magida boshlab yuborildi. Bosh imom-xatib Ubaydulloh domla ushbu xonadonga tashrif buyurib, muloqot qildi hamda tavsiyalar berdi.
Bundan tashqari, “Doimobod” mahallasidan bo‘lgan, nogironligi bor fuqaroning uyiga ham tashrif uyushtirilib, tugallanmagan uy qurilishi uchun zarur qurilish materiallari yetkazildi.
Peshin namozidan so‘ng Ishchi guruh tarkibidagi iqtidorli imom-xatiblar jamoatga ma’ruza qilib, tinchlik, osoyishtalik va xalq farovonligi uchun duo qildilar.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Farg‘ona viloyati vakilligi
Matbuot xizmati