Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
05 Январ, 2025   |   5 Ражаб, 1446

Тошкент шаҳри
Бомдод
06:24
Қуёш
07:49
Пешин
12:33
Аср
15:27
Шом
17:11
Хуфтон
18:30
Bismillah
05 Январ, 2025, 5 Ражаб, 1446

«Detik»: COVID-19 пандемиясида Ибн Сино услубини бутун дунё қўлламоқда

2.05.2021   1362   2 min.
«Detik»: COVID-19 пандемиясида Ибн Сино услубини бутун дунё қўлламоқда

Индонезиянинг «Detik» янгиликлар сайтида «Карантинни жорий этишнинг асосий ғояси Абу Али ибн Сино томонидан ишлаб чиқилган» сарлавҳали мақола чоп этилди, деб хабар бермоқда «Дунё» АА.

Мақолада карантин қадим замонлардан бери маълум бўлиб, уни Ибн Сино ишлаб чиққани таъкидланган.

«Абу Али ибн Сино (980-1037) замонавий тиббиётнинг отаси, деб эътироф этилади. У замонавий Ўзбекистон ҳудудида туғилиб, вояга етган, турли илм-фан манбалари, жумладан, Афлотун асарларини чуқур ўрганган таниқли олимлардан биридир», дейилади мақолада.

Материалда таъкидланишича, Ибн Синодан қолган илмий мерос жуда бой. Унинг энг йирик асари - 1025 йилда биринчи марта нашр этилган «Тиб қонунлари» деб номланган 5 жилдли тиббиёт энциклопедиядир. У муҳим тиббиёт фанларини ўз ичига олади ва замонавий тиббиёт, шу жумладан, карантин асосини ташкил этади.

Мақолада Ибн Сино ўз амалиётида вабо касаллигига дуч келгани ҳақида маълумот берилган. У инфекцияларни камайтириш учун беморни 40 кунлик ўзини-ўзи яккалаб қўйиш концепциясини ишлаб чиққан. Араб тилида бу усул «ал-Арбаиния» деб номланади ва “40 кун” деган маънони англатади.

Кейинчалик «ал-Арбаиния» термини Европа олимлари томонидан бошқача шаклда талаффуз қилина бошланган.

Тарихчиларнинг тахмин қилишича, «ал-Арбаиния» “карантин” сўзига асос бўлиб хизмат қилган.

XIV ва XV асрларда «қора ўлим» вабоси тарқалган вазиятда Венеция шифокорлари ушбу касаллик билан курашиш жараёнида «Quarantena» деб аталадиган услубни қўллашган. Бу сўз итальян тилида “40 кун” маъносини англатади.

COVID-19 падемияси даврида SARS-CoV-2 вируси тарқалишининг олдини олиш учун карантин услубидан кенг фойдаланилмоқда. Олимлар бу услуб пандемия тарқалишининг олдини олишда исботланган йўл эканини яна бир бор исботлади, дея хулоса қилади «Detik» нашри.

 

Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати

Дунё янгиликлари
Бошқа мақолалар

Ражаб ойининг рўзасини тутишни унутманг!

4.01.2025   13561   2 min.
Ражаб ойининг рўзасини тутишни унутманг!

ҲАРОМ ОЙЛАРДА РЎЗА ТУТ!

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам айтдилар: “Ҳаром (ой)ларида рўза тут, сўнгра тарк қил, ҳаром (ой)ларида рўза тут, сўнгра тарк қил, ҳаром (ой)ларида рўза тут, сўнгра тарк қил, деб уч бармоқларини букиб очиб кўрсатдилар” (Имом Абу Довуд ривояти).

 

ҲАДИС ШАРҲИ

Уламолар ҳадисни бундай шарҳлайдилар: “Ушбу ҳаром ой (ашҳурул ҳурум)ларда рўза тутишга даъват этади ва уч кун рўза тутиб, уч кун қолдиришга ишора қилади. Ражаб ойи ҳам ҳаром ойлардан бири ҳисобланади”.

 

ҲАРОМ ОЙЛАРИ ТЎРТТАДИР

Аллоҳ таоло Қуръони каримда бундай марҳамат қилади: “Албатта, Аллоҳнинг китобида ойларнинг сони Аллоҳнинг ҳузурида осмонлару ерни яратган куни ўн икки ой қилиб белгиланган. Улардан тўрттаси (уруш қилиш) ҳаром (ойлар)дир” (Тавба сураси, 36-оят).

 

БУ ОЙДА РАСУЛУЛЛОҲ ҚАНДАЙ РЎЗА ТУТАРДИЛАР?

Усмон ибн Ҳаким розияллоҳу анҳу айтади: “Саид ибн Зубайрдан ражаб ойида турганимизда бу ой рўзаси ҳақида сўрадим. У: “Ибн Аббоснинг Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам рўза тутар эдилар, ҳатто оғизларини очмасалар керак, дер эдик. Оғизлари очиқ бўларди, ҳатто рўза тутмасалар керак, дер эдик, деяётганини эшитганман” деди.

 

РАЖАБ ОЙИДА РЎЗА ТУТУВЧИЛАРГА ҚАСР ҚУРИЛАДИ

Абу Қилоба розияллоҳу анҳу айтадилар: “Ражаб ойида рўза тутувчилар учун жаннатда бир қаср бор”.

 

БИР КУНЛИК РЎЗАНИНГ МУКОФОТИ

Абу Саъид Худрий розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Бир банда Аллоҳ йўлида бир кун рўза тутса, ўша кунги рўзаси сабабли Аллоҳ унинг юзини дўзахдан етмиш йиллик масофага узоқ қилади”, дедилар (Имом Бухорий, Имом Термизий ривояти).

 

САҲАРЛИК-ИФТОРЛИК ВАҚТИ

06 январь – душанба

Саҳарлик вақти (оғиз ёпиш): 06:24
Ифторлик вақти: (оғиз очиш) 17:12

 

ҚАНДАЙ НИЯТ ҚИЛИНАДИ?

Нияти: Холис Аллоҳ учун ражаб ойининг рўзасини тутишни ният қилдим.

 

Даврон НУРМУҲАММАД