Ўзбекистон Республикасниинг “Виждон эркинлиги ва диний ташкилотлар тўғрисида”ги янги таҳрирда қабул қилиниши кўзда тутилаётган қонун лойиҳаси бир қатор янги ҳуқуқий нормалар билан мустаҳкамланмоқда.
Мазкур қонун лойиҳаси деярли ҳаволаки нормаларсиз ҳар бир шахснинг виждон эркинлиги ва диний эътиқод ҳуқуқини, динга муносабатидан қатъий назар фуқароларнинг тенглигини таъминлаш, шунингдек, динлараро ҳамда миллатлараро тотувликни сақлаш мақсадида ваколатли давлат органлари ва диний ташкилотлар ўртасидаги ўзаро муносабатларни тартибга солувчи содда ва ихчам тарзда ёзилган ҳуқуқий нормаларни ўз ичига олган.
Биринчидан, рўйхатдан ўтувчи диний ташкилот таъсис ҳужжатларини нотариал тартибда тасдиқлаш тартиби бекор қилинмоқда (ҳозирда нотариал тасдиқланиши талаб этилади).
Иккинчидан, рўйхатдан ўтказувчи органга диний ташкилотни ташкил этиш бўйича таъсис йиғилиши (конференцияси) ўтказилган кундан бошлаб олти ой мобайнида уни рўйхатдан ўтказиш учун электрон мурожаат юборилиши назарда тутилмоқда ( амалдаги норматив ҳуқуқий ҳужжатда бу муддат 3 ой этиб белгиланган).
Учинчидан, рўйхатдан ўтувчи марказий бошқарув органи ва диний таълим муассасалари учун 18 ёшга етган камида 100 нафар ташаббускорлар бўлиши талаби олиб ташланмоқда.
Тўртинчидан, маҳаллий диний ташкилотлар учун 18 ёшга етган камида 100 нафар ташаббускорлар сони 50 нафарга туширилмоқда.
Бешинчидан, амалдаги қонуннинг 14-моддасидаги Ўзбекистон Республикаси фуқароларнинг (диний ташкилотларнинг хизматидагилар бундан мустасно) жамоат жойларида ибодат либосларида юришлари билан боғлиқ норма чиқариб ташланмоқда.
Бундан ташқари, қонун лойиҳасида кўпгина тартиб таомиллар янада соддалаштирилган. Хусусан, диний ташкилотларни рўйхатдан ва қайта рўйхатдан ўтказиш бўйича мурожаатлар электрон тарзда амалга оширилиши қатъий белгиланган.
Шунингдек, қонун лойиҳасида бугунги кун талабидан келиб чиққан ҳолда, унинг нормаларини тўғридан-тўғри бошқа норматив-ҳуқуқий ҳужжатларга мурожаат қилмасдан ҳаётга тадбиқ этиш мумкинлигини алоҳида таъкидлаб ўтиш жоиз.
Қонун лойиҳасини янада такомиллашитириш юзасидан қўшимча ёзма таклифлар билдирилади.
ЎМИ Ҳуқуқшунослик бўлими
حدثنا العباس الدوري نا يعلى بن عبيد نا موسى هو الجهني عن مصعب بن سعد عن أبيه قال: جاء أعرابي النبي صلى الله عليه وعلى آله وسلم فقال: يا رسول الله: علمني كلاما أقوله قال :”قل لا إله إلا الله وحده لا شريك له الله أكبر كبيرا والحمد لله كثيرا وسبحان الله رب العالمين لا حول ولا قوة إلا بالله العزيز الحكيم“. قال: هؤلاء لربي فما لي قال: قل: اللهم اغفر لي وارحمني واهدني وارزقني.
Мусъаб ибн Саъд отасидан ривоят қилади: “Бир аъробий Набий соллаллоҳу алайҳи ва ъалаа олиҳи васалламнинг олдиларига келиб: “Эй, Аллоҳнинг Расули, менга бир калимани ўргатинг, мен уни айтиб юрай”, деди.
“Лаа илааҳа иллаллоҳу ваҳдаҳу лаа шарийка лаҳу, Аллоҳу акбар кабийро, валҳамдулиллааҳи касийро, субҳааналлоҳи Роббил ъааламийн, лаа ҳавла ва лаа қуввата иллаа биллааҳил ъазийзил ҳакийм”, деб айт! дедилар.
У: “Булар Аллоҳ учун, мен учунчи?” деди. “Аллоҳуммағфирлий, варҳамний, ваҳдиний, варзуқний”, дегин”, деб айтдилар”.
Калима ва дуонинг маъноси: Ёлғиз Аллоҳдан ўзга илоҳ йўқ, Унинг шериги йўқ. Аллоҳ буюкдир, энг буюкдир, Аллоҳга кўп ҳамд бўлсин. Оламлар Робби пок деб ёд этаман. Куч ҳам, қувват ҳам фақат Азизу Ҳаким Аллоҳ биландир.
Аллоҳим, мени мағфират қил, менга раҳм қил, мени ҳидоятга бошла ва менга ризқ бергин.
Абу Саид Ҳайсам ибн Кулайб Шошийнинг
“Муснади Шоший” асаридан
Даврон НУРМУҲАММАД таржимаси