Мазкур дастурларга асосан Бухоро вилоятидаги юзга яқин моддий маданий мерос объектини таъмирлаш режалаштирилмоқда.
Бундай кенг кўламли ишларни амалга оширишда хориждаги соҳа мутахассислари билан ҳамкорлик муҳим аҳамият касб этади. Анъанавий меъморчилиги тарихий обидаларимиз услубига нисбатан яқин бўлган Туркия, Эрон каби давлатлар билан ҳамкорлик алоқаларини ўрнатиш кўзда тутилган.
Юртимиздаги миллий архитектура ёдгорликлари билан танишиш, келажакда уларни реставрация қилиш бўйича лойиҳаларни ишлаб чиқиш ва асрашга доир ишларни амалга ошириш истиқболларини ўрганиш мақсадида Туркиянинг “HF ARCHITECTURE” компанияси бош архитектори, маданий мерос объектлари бўйича мутахассис Ҳакан Чифки вилоятга ташриф буюрди.
Ташриф давомида хорижий мутахассис Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги Алоҳида муҳим ижтимоий, маданий ва тарихий аҳамиятга эга бўлган объектларни қуриш, реконструкция, реставрация қилиш ва мукаммал таъмирлаш Дирекциясининг вилоятдаги вакили Ш.Обидов, Маданий мерос департаменти вилоят маданий мерос бошқармаси бошлиғи Ш.Маҳмудов ва вилоятдаги малакали архитектор З.Кличев, уста-реставратор Б.Бобомуродов билан учрашди.
Меҳмон Бухоро шаҳридаги реставрация қилиниши режалаштирилган йигирмадан ортиқ маданий мерос объектлари билан таништирилди.
Зариф Комилов, ЎзА
Cавол: Онанизм (қўл билан шаҳватни қондириш)нинг ҳукми ҳақида маълумот берсангиз. Ундан кейин ғусл қилиш шартми? Рўзага таъсири борми?
Жавоб: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм. Сиз айтаётган нарса шаръий истилоҳда “истимно” – яъни шаҳватини ўз қўли билан қондириш дейилади. У шариатимизда ҳаром амал саналади.
Аллоҳ таоло Қуръони каримда бундай дейди: “Улар авратларини (ҳаромдан) сақловчидирлар. Илло, ўз жуфти ҳалоллари ва қўл остидагилар (чўрилар) бундан мустаснодир. Бас, албатта, улар маломат қилинувчи эмаслар. Бас, кимки шундан ўзгани (ҳаром қилинган нарсаларни) истаса, бас, ана ўшалар ҳаддан ошувчидирлар” (Мўминун сураси 5-7-оятлар).
Қўл билан шаҳват қондиришнинг ҳаром эканига ушбу ояти карима далилдир. Уламолар киши аёли ёки қўл остидаги чўриларидан ташқари ҳар қандай йўл билан шаҳватини қондириши – ҳаромдир ва қаттиқ гуноҳкорликка сабабчидир, дейдилар.
Уларнинг бу фикрларини Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламдан ривоят қилинган: “Қўлига никоҳланган лаънатлангандир” (Имом Байҳақий ривояти) деган ҳадис ҳам қўллаб қувватлайди.
Фиқҳ китобларида уйланишнинг бир неча даражаларини санаб ўтилган. Шулардан киши агар зино қилиб қўйиш даражасига борса, унинг уйланиши вожиб эканлиги айтилади. Уйланишга имкони бўлмаганларни Пайғамбаримиз соллалоҳу алайҳи васаллам рўза тутишга буюрадилар.
Қолаверса, Аллоҳ таоло Ўзининг Каломида: “Никоҳ (имкон)ни топа олмаганлар, то Аллоҳ уларни Ўз фазлидан бой қилгунича, иффатларини сақласинлар”, дея марҳамат қилади (Нур сураси, 33-оят).
Бу тадбирларнинг барчасидан кўзланган мақсад инсонни истимно каби соф инсоний табиатга зид бўлган жирканч ишдан тийилишга ундашдир. Қўл билан шаҳватни қондириш орқали маний тушадиган бўлса, ғусл вожиб бўлади ва рўза бузилади. Бу ишни қилган одам Рамазондан кейин бир кун қазо рўза тутиб беради. Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази