ОЗ-ОЗ ЎРГАНИБ ДОНО БЎЛУР...
* * *
Заҳируддин Муҳаммад Бобур хазиналари
* * *
МУБАЙЯН ВА НАСРИЙ БАЁНИ
* * *
ИЙМОН-ЭЪТИҚОД КИТОБИ
* * *
НАЗМ
Кимки дўзахқа тушса кофирдин,
Чиқмагай жовидон ўшал ердин.
Ҳар азобеки эл тасаввур этар,
Дўзахийларға ул азоб етар.
Тушса гар мўъмин жаҳаннамға,
Гунаҳича қолур ўшал ғамға.
Ё шафиъе шафоъат эткай анга,
Манзиле жаннат ичра еткай анга.
Ё Худо анга маҳз лутф этгай,
Андин ул меҳнату алам кетгай.
Кимки мўъмин борур бу оламдин,
Қутулур, билки, жовидон ғамдин.
Гунаҳича агарчи ранж етар,
Лек охир биҳишт сари кетар.
НАСРИЙ БАЁН
Дўзахнинг сифати баёни
Кофирлардан кимки дўзахга тушса, у ердан абадий чиқмайди. Одамлар тасаввур қиладиган ҳар қандай азоб бўлса, дўзахийларга ўша азоб етади.
Агар мўъмин киши жаҳаннамга тушса, қилган гуноҳи миқдорича ўша ғам-азобда қолади. Ёки бир шафоъатчи зот унга шафоъат қилиб, кейин унга жаннат ичра бир манзил тегади.
Ёки Аллоҳ таъоло унга соф ва холис лутфу марҳамат қилиб, ундан у меҳнат – ғам ташвиш ва алам, азобу уқубат кетади (ва жаннатга киради).
Кимки бу оламдан мўъмин ҳолида ўтса, билгинки, у абадий ғамдан қутулади. Гарчи унга ўз гуноҳи миқдорича ранж-азоб етса ҳам, лекин охири жаннат томон боради.
ИЛОВА. Бақара сураси, 161-162-оятлари (маъноси): “Шубҳасизки, (оятларимизга ва ҳукмларимизга қарши) куфрга кетиб, кофир ҳолида ўлганлар (борки) – Аллоҳнинг, фаришталарнинг ва барча инсонларнинг лаънати ана ўшаларга бўлур. (Улар) шу (лаънатланган) ҳол ичра абадий қолурлар. Уларнинг азоблари енгиллатилмас, юзларига назар ҳам қилинмас” (“Файзул-Фурқон”).
ИЗОҲ. Мўъминларнинг охир-оқибат жаннатга киришларига далил ушбу ояти каримадир; Марям сураси, 72-оят маъноси: “Кейин муттақий бўлган (ибодат ва итоат билан гуноҳлардан сақланган) кишиларни қутқарурмиз (жаннатга киритурмиз). Золимларни эса у ерда тиз чўккан ҳолларида қолдирурмиз”.
Энг охирида дўзахдан чиқиб,
жаннатга кирадиган киши
Имом Молик, Ибн Умардан (розияллоҳу анҳумо) ривоят қилдилар: “Энг охирида (дўзахдан чиқарилиб) жаннатга кирадиган киши Жуҳайна қабиласидан Жуҳайна исмли бир кишидир. Жаннат аҳли (бир-бирларига): “Жуҳайнада энг аниқ хабар бор, ундан сўранглар-чи: “(Дўзахда гуноҳкор мўъминлардан) азоб кўраётган бирор киши қолдими?” – дейдилар. У: “Йўқ (бошқа қолмади)”, деб жавоб беради” (“Ромузул-аҳодис”, I, с.4:1; Дороқутний, Хотиб, “Таърих”).
Насрий баён ва шарҳ муаллифи:
Мирзо КЕНЖАБЕК
Ўзбекистон Дин ишлари қўмитаси, Мусулмонлар идораси, Имом Бухорий, Имом Мотурудий, Имом Термизий халқаро илмий-тадқиқот марказлари ҳамда Ўзбекистон халқаро исломшунослик академияси масъул ходимларидан иборат илмий гуруҳнинг Индонезияга ташрифи ушбу мамлакатнинг етакчи босма ва электрон нашрлари томонидан кенг ёритилди, деб хабар қилмоқда "Дунё" АА мухбири.
Жумладан, Индонезиянинг "CNN Indonesia" ахборот агентлиги "Ўзбекистон делегацияси Индонезияга ташриф буюрди" сарлавҳали мақолани эълон қилди. Унда Шариф Ҳидоятулла номидаги Жакарта давлат ислом университетида "Мовароуннаҳрдан Жануби-Шарқий Осиёга: ҳадис илмлари ва интеллектуал алоқалар" мавзусида илмий-амалий конференция бўлиб ўтгани ва мазкур анжуманда Ўзбекистондан етакчи олимлар иштирок этгани маълум қилинган.
"Тадбир илмий мулоқот шаклида ташкил этилган бўлиб, унинг доирасида Имом Бухорий меросини ўрганиш, Мавароуннаҳр уламоларининг Индонезия оролларида ислом динини тарқатишда тутган ўрни, ҳадисшунослик йўналишида ҳамкорликни ривожлантириш каби масалалар муҳокама қилинди", – деб ёзган ахборот агентлиги.
Ўзбекистон делегациясининг ташрифи доирасида бўлиб ўтган қатор тадбирлар икки мамлакат ўртасида исломий маърифат, таълим, диний бағрикенглик ва тарихий меросни асраб-авайлаш соҳаларида алоқаларни янада мустаҳкамлаши таъкидланган.
Мақолада хабар қилинишича Ўзбекистон илмий-маърифий доиралари вакиллари Индонезия халқ манфаатлари ва ҳуқуқларини ҳимоя қилиш вазири Мухаймин Искандар, экология вазири ўринбосари Диас Хендраприоно, Уламолар Кенгаши ва "Наҳдатул уламо" ташкилоти раҳбарияти билан учрашувлар ўтказди.
"Businessreview" веб-сайти "Имом Бухорий халқаро илмий-тадқиқот маркази ва Шариф Ҳидоятулла номидаги Жакарта давлат ислом университети ҳамкорлиги диний мўътадиллик ва ислом таълими тизимини мустаҳкамлайди" сарлавҳали мақолани эълон қилди.
Нашрда Имом Бухорий халқаро илмий тадқиқот маркази ва Шариф Ҳидоятулла номидаги Жакарта давлат ислом университети ҳамкорлигида Индонезия пойтахтида илмий-амалий конференция ташкил этилгани қайд этилган.
Материалда ёзилишича, анжуманда Мавороуннаҳр тарихи, Имом Бухорий мероси, Марказий Осиё уламоларининг Индонезияда ислом таълимотини тарқатишда тутган ўрни каби мавзулар муҳокама қилинди.
Ушбу мамлакатдаги "Aspirasi Nusantara" электрон нашри Имом Мотуридий халқаро илмий тадқиқот маркази директори ўринбосари "Наҳдлатул уламо" ташкилоти фаолияти билан танишгани ҳақида ёзди. Маълум қилинишича, шу йил 2 июль куни Ўзбекистон Дин ишлари қўмитаси раисининг биринчи ўринбосари Даврон Махсудов ҳамда Имом Мотуридий халқаро илмий-тадқиқот маркази директори ўринбосари Шаҳзод Исломов Индонезиядаги энг йирик ташкилот "Наҳдлатул уламо" раҳбарияти билан учрашди.
"Наҳдлатул уламо" ташкилоти қошидаги Илмий марказ раҳбари Абшор Абдулло Имом Мотуридий таълимоти сунний калом илмида мўътадил, ақл ва мантиққа таянадиган йўналиш эканини қайд этди" – деб ёзган электрон нашр.
Томонлар таълим соҳасида алоқаларни кенгайтириш, талабалар алмашувини амалга ошириш ва зиёрат туризми йўналишида дастурлар ишлаб чиқиш каби мавзуларда фикр алмашдилар.
Индонезиянинг "Jakarta Merdeka" онлайн портали эса "Богор Ботаника боғида дўстлик дарахти экилди" сарлавҳали мақолани эълон қилинди. Унда Ўзбекистон делегацияси аъзолари Богор шаҳридаги Индонезия Миллий Ботаника боғида дарахт экиш маросимида иштирок этгани ва Индонезия экология вазири ўринбосари билан учрашув ўтказгани маълум қилинган.
"Вазир ўринбосари Диас Хендраприоно Имом Бухорий тўплаган ҳадислар орасида табиатни асрашга оид насиҳат ва тавсиялар кўп эканини таъкидлади. Бу эса ислом таълимотида экологик билим ва онг асосий ўрин тутишининг яққол далилидир", – деб ёзилган "Jakarta Merdeka" мақоласида.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Матбуот хизмати