Кейинги йилларда улуғ алломалар номлари билан боғлиқ зиёратгоҳлар, мақбаралар, масжид ва мадрасаларни асл ҳолига қайтариб, уларни қайта тиклаш, обод қилиш, миллий қадриятларимизни асраш, аждодларимиз хотирасини улуғлаш, уларга ҳурмат-эҳтиром кўрсатишга кенг кўламда эътибор қаратилмоқда.
Улуғ қадамжолардан бири Қўшработ туманининг Шова қишлоғидаги домла Камолиддин Охунд номидаги жомеъ масжиддир. Бу муҳтарам зот ҳақида сўз юритадиган бўлсак, у киши 1868 йилда ана шу қишлоқда дунёга келган. Домла Камолиддин Охунд ёшлигидан зеҳнининг жуда ўткирлиги, зукколиги, қобилиятлилиги билан кўпчиликнинг назарига тушади. Бундан хурсанд бўлган акалари Жонтемир ва Халил у кишини Шова қишлоғининг юқорисида жойлашган Пангат қишлоғидаги масжидга ўқишга берадилар. Бу масжиднинг ўша пайтдаги имом-хатиблари Бухоро мадрасасасини битирган Мулло Усмон ҳамда Авлиёхўжа эшон ғоят иқтидорли бу йигитни ўз ҳомийликларига олиб, Бухорои шарифдаги олий мадрасага ўқишга юборадилар. 1904 йилда мадрасани битириб чиқади. Ўткир қобилияти ва иқтидори туфайли унинг номи элга, ҳатто араб мамлакатларига ҳам таралади. Шу билан бирга домла Камолиддин Охунднинг авлиёлик сифатлари ёрқин намоён бўлиб, Нақшбандия тариқати бўйича ўттиз икки авлиё сифатида мусулмон оламида тилга олинади. Эски мустабид тузим даврида қаттиқ таъқиб қилинишига қарамасдан уйига зиёратга келувчиларнинг кети узилмасди. Домла ислом маърифатини, дину диёнатни ҳар қандай хуружу тўфонлардан сақлаб қолишга ва кейинги авлодларга етказишга ўзининг салмоқли ҳиссасини қўшган. Шунингдек, халқ орасида қисқача Домла Камол номи билан машҳур бўлган бу зот ўзининг илми, камтарона ҳаёт тарзи, топганини халққа тарқатиш одати билан шуҳрат топган. Домла Камолиддин Нақшбандия-Аълия тариқати муршиди ҳам бўлган.
Мамлакатимиз мустақилликка эришгач, хусусан муқаддас динимиз қайта тиклангандан кейин юртимиздаги кўплаб улуғ аждодларимиз қатори Домла Камолиддин Охунднинг ҳам динмиз, эл-юрт олдидаги хизматлари ўз рўёбини топди, унинг буюклиги янада ёрқинроқ намоён бўла бошлади. Шова қишлоғидаги уй-жойлари асл ҳолига келтирилди, масжиди, боғ-роғлари замонавий тарзда қайта қурилди, ободонлаштирилди. 2002 йилда бу жой уй-музейига айлантирилди. Унинг очилиш тадбирида ўша вақтда Самарқанд вилоятининг бош имом-хатиби бўлиб ишлаб турган, ҳозир кунда Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий ҳазратлари Усмонхон Алимов ҳам иштирок этган.
Шунингдек, Усмонхон Алимов ҳазратлари ва Самарқанд зиёлиларидан бири гуруҳининг ташаббуси билан 1998 йил Самарқанд шаҳрида янги масжид Адлия бошқармаси рўйхатидан ўтказилиб, унга “Домла Камолиддин” дея ном берилган эди.
Орадан бир неча йиллар ўтиб, Қўшработ туманидаги “Домла Камолиддин Охунд” масжиди ва у зотнинг мақбараси яна ҳам ободонлаштирилди. 2020 йил февраль ойида вилоят раҳбарлари ҳамда диний идора ва Самарқанд вилоят вакиллиги ташаббуси билан ушбу хайрли ишга киришилган эди. Ўтган давр мобайнида янги масжид биноси қад ростлади. Домла Камолиддин Охунднинг мақбараси ободонлаштрилди.
Олиб борилган ишлар билан яқиндан танишиш мақсадида Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий Усмонхон Алимов ҳазратлари Қўшработ тумани, Шова қишлоғида бўлдилар. Ҳазрат, алломанинг мақбараларида олиб борилган қурилиш, обдонлаштириш ишлари, янги бино қилинган масжид ва таҳоратхонани кўздан кечирдилар. Шу ерда маҳаллий аҳоли, намозхонлар билан суҳбатлашиб, юртимизда олиб борилаётган ижтимоий, маърифий ислоҳотлар, динимиз равнақи йўлида амалга оширилаётган ишлар, улуғ алломаларимизнинг илмий меросларини ўрганиш бўйича йўлга қўйилган чора тадбирлар ҳақида сўз юритдилар. Шундан сўнг ватанимиз тинчлиги, халқимиз фаровонлиги, ўтган аждодларимизнинг ҳақларига дуолар қилинди.
Албатта, Масжидлар Аллоҳ таолонинг ер юзидаги уйларидир. Улар ер юзидаги энг покиза ва тоза маконлардир. Масжидлар динни ўрганиш, Қуръонни ёдлаш, Пайғамбаримиз алайҳиссаломнинг сийратларини таълим олиш учун илм ва зикр мажлислари ташкил этиладиган бўстонлардир. У ерда одамлар бир-бирларидан тарбия, ахлоқ, одоб ўрганадилар. Масжидларни обод қилиш тоат-ибодатлар билан ҳамда ўша масжидларни яхшилаб қуриб, таъмир этиб, пок сақлаб, муҳофаза қилиш билан бўлади.
Зеро, Аллоҳ таоло Қуръонда “(У) бир уйлардаки, Аллоҳ уларнинг кўтарилишига ва уларда Ўз исми зикр қилинишига изн бергандир. Уларда Унга эртаю кеч тасбиҳ айтурлар” деб айтган (Нур сураси, 36-оят).
Динимиз бизларни масжидлар қуришга ва уларни обод этишга чақирган. Бу ишни жаннатга олиб борадиган ва Аллоҳнинг ризосига эриштирадиган йўл деб эълон қилган.
Усмонрозияллоҳуанҳуданривоятқилинган ҳадиси шарифда эса:
“Расулуллоҳсоллаллоҳуалайҳивасалламнинг:“Ким Аллоҳнинг розилигини тилаб бир масжид қурса, Аллоҳ жаннатда унга ўшанинг мислини қуриб беради”, деганларини эшитганман”, дейилади.
Муфтий ҳазратларига сафарлари давомида Самарқанд вилоят бош имом-хатиби Зайниддин Эшонқулов, Вилоят ҳокими ўринбосари Д.Мамадкулов ва бошқа мутасаддилар ҳамроҳлик қилди.
ЎМИ Самарқанд вилоят вакиллиги матбуот хизмати
Исломнинг беш рукнидан учинчиси бўлмиш закот ибодати ва унинг жамиятга фойдалари жуда кўпдир.
Закот Мадинаи мунавварада иккинчи ҳижрий санада рамазондан олдин фарз қилинган. Бир ривоятда: “Закот фитр садақаси ва рамазон рўзаси фарз бўлгандан кейин ҳижратнинг иккинчи йили, шаввол ойида Мадинада фарз қилинган”, дейилган.
Қуръони каримда «закот» сўзи 30 мартадан ортиқ келган бўлса, шундан 27 тасида намоз билан бирга зикр қилинган. Бу эса, ўз навбатида, намоз билан закот бир-бирига чамбарчас боғлиқ нарсалар эканини кўрсатади. Қолаверса, Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг суннатларида закотга алоҳида эътибор берилган.
Аллоҳ таоло Қуръони каримда бундай марҳамат қилади:
فَالَّذِينَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَأَنْفَقُوا لَهُمْ أَجْرٌ كَبِيرٌ
“Бас, сизлардан иймон келтирганлар ва инфоқ қилганларга катта ажр бордир” (Ҳадид сураси, 7-оят).
Пайғамбаримиз Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи вассалламнинг ҳадиси шарифларида ҳам закотга доир кўплаб ҳадислар ворид бўлган. Жумладан:
عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ عَنِ النَّبِيِّ صلى الله عليه وسلم قَالَ: مَا تَصَدَّقَ أَحَدٌ بِصَدَقَةٍ مِنْ طَيِّبٍ وَلاَ يَقْبَلُ اللهُ إِلاَّ الطَّيِّبَ إِلاَّ أَخَذَهَا الرَّحْمَنُ بِيَمِينِهِ وَإِنْ كَانَتْ تَمْرَةً فَتَرْبُو فِي كَفِّ الرَّحْمَنِ حَتَّى تَكُونَ أَعْظَمَ مِنَ الْجَبَلِ كَمَا يُرَبِّي أَحَدُكُمْ فَلُوَّهُ أَوْ فَصِيلَهُ. رَوَاهُ البُخَارِيُّ
Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Қай бир киши ҳалол-покдан садақа қилса, Аллоҳ ҳалол-покдан бошқани қабул ҳам қилмайди, албатта, Аллоҳ у (садақа)ни ўнги билан қабул қилиб олади. Агар у бир дона хурмо бўлса ҳам Раҳмоннинг кафтида ўсади. Ҳаттоки, тоғдан ҳам катта бўлиб кетади. Худди бирингиз тойчоғи ёки бўталоғини тарбия қилганидек”, дедилар (Имом Бухорий ривояти).
Албатта, ҳақиқий закот тушунчаси бугунги кунда кўпчилик ўйлаганидек бойлар томонидан камбағалларга бериладиган уч-тўрт чақа эмас. Ҳақиқий закот жуда ҳам кенг ва шомил маънодаги тушунчадир.
Ҳозирги куннинг иқтисодий муаммоларидан бири – жамиятдаги мавжуд пул маблағларининг маълум бир жойга тўпланиб, «айланмай» туриб қолиши эканини иқтисодчилар кўп такрорлайдилар.
Одамлар қўлидаги пулни қайтариб ололмай ҳукуматлар, иқтисодий муассасалар қийналадилар. Нақд пулга эҳтиёж кўпайиб, янги пул чиқарилаверса, пулнинг қиймати тушиб кетиши ҳам сир эмас. Закот эса бу муаммони ҳал қилишга ҳам йўл очади. Ҳар йили тўпланиб қолган пулнинг маълум миқдори бойларнинг қўлидан камбағалларнинг қўлига ўтади ва натижада «айланмай» туриб қолган нақд пулнинг маълум миқдори ўз-ўзидан айланишни бошлайди. Натижада икки қатлам ўртасида илиқ муносабатлар баробарида юртга ҳам барака келади.
Исмоилхон МАҲМУДОВ