Савол: Ассалому алайкум, ҳурматли устоз, одамлар кўп тўпланадиган жойларда тижорат мақсадида ҳожатхона очса бўладими? Ундан тушган пулнинг ҳукми қандай?
Жавоб: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим. Ва алайкум ассалом. Аввало, сизга жуда муҳим масалалардан бирини кўтарганингиз учун алоҳида ташаккур билдирамиз. Чиндан ҳам, бугунги кунда инсонлар учун ҳожатхона қуриб, ишга тушириш ҳаёт заруратларидан бирига айланди. Бу иш савобли амал бўлиш билан бирга, атроф-муҳит тозалигига ҳам ҳисса қўшиш бўлади. Шу боис имконияти бор кишилар бу ишни қилиши керак.
Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Ким бир мўминдан бир дунёвий ташвишини аритса, Аллоҳ таоло ундан қиёмат кунидаги ташвишларидан бирини аритади. Ким қийналган кишининг ишини енгиллатса, Аллоҳ таоло унга дунёю охиратда енгиллик беради...”, дедилар (Имом Муслим ривояти).
Ушбу хайрли ишни қилган одам қанчадан-қанча инсонларга қулайлик яратади. Айниқса, бу масалада аёлларга ёрдам бериш жуда катта ноқулайликдан халос этиши айни ҳақиқатдир.
Масаланинг яна бир энг муҳим жиҳати, жуда кўп одамлар барча шароитларга эга бўлган ҳожатхоналар борлиги сабаб сафар ёки муқимликда кундалик ибодатларини қазо қилмай адо этишга муваффақ бўлишмоқда. Демак, ибодат қилишга шароит пайдо қилаётганлар кўплаб инсонларнинг ибодати савобига шерик бўлишмоқда.
Ушбу хайрли иш инсонлар учун биринчи даражали заруратлардан бўлгани учун сармояси бор юртдошларимизга қуйидаги маслаҳатни берамиз: Инсонлар гавжум жойларда барча қулайликлари (иссиқ ва совуқ сув, таҳорат олиш имконияти) бор ҳожатхона қуриб, унга зарур бўлган ходим бириктирсин. Унинг эҳтиёжига яраша ойлик ва ҳожатхона фаолияти учун зарур воситалар (қоғоз ва бошқа нарсалар, коммунал тўлов ва таъмир ишлари) миқдорига яраша нарх қўйиб ишга туширса, динимизда тўхтовсиз савоби етиб турадиган амаллардан бирини қилган бўлади. Валлоҳу аълам.
Саиджамол МАСАЙИТОВ,
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Халқаро алоқалар бўлими етакчи мутахассиси.
Ўқилиши: Шаҳидаллоҳу аннаҳу лаа илаҳа илла ҳува вал малааикату ва улул илми қооиман билқисти лаа илаҳа илла ҳувал ъазийзул ҳакийм.
Маъноси: "Аллоҳ адолат ила туриб, албатта, Ундан ўзга илоҳ йўқлигига шоҳидлик берди. Фаришталар ва илм эгалари ҳам гувоҳлик бердилар. Ундан ўзга илоҳ йўқ. У азиз ва ҳаким Зотдир" (Оли Имрон сураси, 18-оят).
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам дедилар: "Ким ушбу оятни ўқиб, охирида "Аллоҳдан бошқа илоҳ йўқ эканлигига мен ҳам гувоҳман" деса, Аллоҳ таоло ушбу оятнинг ҳарфлари ададича фаришталарни қиёмат кунигача ўша кишининг ҳаққига истиғфор айттириб қўяди".
У зот алайҳиссалом бошқа ҳадисда бундай деганлар: "Ким уйқуга ётишидан олдин ушбу оятни ўқиса, Аллоҳ таоло етмиш мингта фариштани яратади ва улар қиёмат кунигача ўша кишининг ҳаққига истиғфор айтиб турадилар".
Абу Ғолиб айтадилар: "Мен Куфага тижорат қилиш учун борганимда Аъмашга қўшни бўлиб турдим. Шунда у кишини ҳар кеча ушбу оятни такрор ва такрор ўқигани ва ундан кейин: "Мен ҳам Аллоҳ гувоҳлик берган нарсага гувоҳман, мен ушбу гувоҳлигимни Аллоҳга омонат қилиб топшираман. Қиёмат кунида Аллоҳ таоло менга омонатимни қайтаргай" деганларини эшитар эдим.
Шунда у кишидан бунинг сабабини сўраганимда, айтган эдилар: "Абу Воил менга Ибн Масъуддан ривоят қилиб айтган, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам бундай деганлар: "Ким ушбу оятни ўқиб, охирида ушбу калималарни айтса, қиёмат кунида Аллоҳ таоло унга хитоб қилиб бундай дейди: "Бандам менга берган ваъдангда турдинг, яъни тавҳидда, Мен ҳам Ўз ваъдамда тураман. Эй, малоикаларим! Жаннатнинг ҳамма эшикларини очинглар, бу бандам хоҳлаган эшигидан кирсин", дейди".