САВОЛ: Бир кишининг иймон келтиришига сабаб бўлиш минглаб файз ва завқдан устунроқми?
Жавоб: Бир инсон иккинчи бир инсоннинг иймон келтиришига сабаб бўлса, унинг топган савоблари қадар савоб, унга сабаб бўлган кишининг ҳам номаи аъмолига ёзилади. Бу жуда яхши. Кишининг фақат ўзи учун интилмай, ўзгаларни ҳам ҳақ йўлига бошлаши улуғларимизнинг бизга амридир. Бу фаолиятни «хизмат» деб атаймиз. Мусулмонларнинг иймон келтиришлари, исломни ўрганишлари, моддий ва маънавий қийинчиликларни енгишлари йўлида хизмат қилиш савобли ишдир. Тасаввуфий нуқтаи назардан шундай деймиз. Фақат буни тасаввуфга қарши бир муддао сифатида ўртага қўйиш хато, шайтоний бир ишдир. Яъни:
– Сен мутасаввиф бўлма!
– Э, нима учун?
– Бошқаларнинг имон келтиришлари учун ҳаракат қил!
– Бундай нарса йўқ! Инсон нима учун мутасаввиф бўлади? Яхши мусулмон бўлиш учун... Нимага тасаввуф йўлига киради? Тақво соҳиби бўлиб, қалбини нурлантириб, гўзал аҳлоқли мусулмон бўлиши учун... Яхши мусулмон бошқа мусулмонлар учун янада фойдали ишлар қилади. Тарих давомида шундай бўлган. Ўзи яхши бўлмаган киши бошқалар учун фойдали бўлолмайди, аксинча, зарарли бўлади.
Тасаввуфдан қочиш керак эмас. Бу билан киши ўзини қутқарадиган дорилардан қочган бўлади.
"Ислом ва ахлоқ" китобидан олинди
وحدثنا إسحاق بن إبراهيم بن جبلة نا عبيد الله بن موسى أنا إسرائيل، عن سماك أنه سمع موسى بن طلحة يحدث عن أبيه قال: مررت مع النبي صلى الله عليه وعلى آله وسلم في نخل فرأى قوما في رءوس النخل يلقحون النخل فقال: ما يصنع هؤلاء؟ قالوا: يجعلون الذكر في الأنثى قال: ما أظن ذلك يغني شيئا فبلغهم ذلك فتركوه فنزلوا عنها فبلغ ذلك النبي صلى الله عليه وعلى آله وسلم فقال: إنما هو ظن ظننته، إن كان يغني شيئا فاصنعوه، فإنما أنا بشر مثلكم وإن الظن يخطئ ولكن ما قلت لكم: قال الله تعالى فلن أكذب على الله عز وجل.
Мусо ибн Талҳа отасидан ривоят қилади: “Набий соллаллоҳу алайҳи ва ъалаа олиҳи васаллам билан бирга (Мадина) хурмозорлари орасидан ўтдим. У зот хурмолар устига чиқиб олиб, чанглатаётган одамларни кўриб: “Анавилар нима қилишмоқда?” дедилар.
Одамлар: “(Хурмонинг) эркагини урғочисига қўшмоқда”, деди.
У зот: “Менимча, ундоқ қилиш бирор фойда бермас, деб гумон қиламан”, дедилар.
Ҳалиги одамларга бунинг хабари етиб борганда, улар у(чанглатиш)ни тарк қилди ва хурмолардан тушди. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва олиҳи васалламга бу ҳақда хабар берилганда: “У менинг бир гумоним, агар ўша нарса уларга манфаат берса, уни қилаверсин! Албатта, мен ҳам сизлар каби башарман. Албатта, гумон хато қилади. Лекин сизларга “Аллоҳ таоло бундай деди”, деб бирор нарса айтсам, зинҳор Аллоҳ азза ва жаллага нисбатан ёлғон сўзламайман”, дедилар.
Абу Саид Ҳайсам ибн Кулайб Шошийнинг
“Муснади Шоший” асаридан
Даврон НУРМУҲАММАД