Бир неча ўн йиллар давомида машҳур Жарқўрғон минораси археологлар, тарихчилар ва гўзал архитектурани севувчиларни ҳайратда қолдириб келмоқда. Гап шундаки, минора ноодатий декоратив безак билан безатилган бўлиб, у Марказий Осиёда илгари ишлатилмаган, бу безак кўпроқ Ҳиндистонда ишлатилган, таъкилайди uzbekistan.travel.
Минора Сурхондарё вилоятининг Қумқўрғон ва Термиз ўртасидаги Минор қишлоғида жойлашган. У 1109 йилда Султон Санжарнинг буйруғига биноан қурилган. Ҳозирда унинг баландлиги йигирма метрдан ошади, аммо қурилиш вақтида у қирқ уч метрга етган.
Минорада унинг яратувчиси, Серахс шаҳридан уста Али ибн Муҳаммаднинг исмини ва ундан юқорироқ қисмида эса, охирига етказилмаган Қуръоннинг муқаддас сураларини кўриш мумкин. Миноранинг силжиган ўқи туфайли у тугалланмаган ёки қисман вайрон бўлган деб тахмин қилинади. 1879 йилда минора яқинида қадимий масжиднинг харобалари топилган, бу минора қурилиши алоҳида амалга оширилганидан далолат беради. Минорага нима бўлганлиги ва нима учун масжид вайрон қилинганлиги тўғрисида тарихчилар бир фикрга кела олишмади. Эҳтимол, янги бино қуриш учун бинолар қасддан бузилгандир.
Минорага қараб, унинг безакларидан кўзингизни узолмайсиз. Ғиштларнинг маҳорат билан арча нақшида терилганлиги тўқилганлик эффектини яратади. Миноранинг остида турганингизда, ғиштларнинг терилгани ғишт эмас, балки мато каби кўринади. Минора бир-бирига улашган ўн олти ярим устундан иборат. Ичкарида айланали зинапоялар мавжуд бўлиб, улар бўйлаб энг юқорига кўтарилиш мумкин. Ҳозирда Жарқўрғон минораси эҳтиёткорлик билан қўриқланади ва муҳим тарихий ва маданий объект ҳисобланади.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбот хизмати
Савол: Бир биродаримнинг қалби нотинч бўлмоқда. Шу биродарим номидан ушбу саволни йўлламоқдаман. Бомдод намози вақтида имомликка у кишидан бошқа тажвиди яхши киши бўлмагани сабабли, жамоатга намоз ўқиб берган. Намоздан сўнг бавосир касаллиги эсига тушиб, таҳоратхонага бориб қараса, кийимида қонни кўриб қолибди. У қон намоздан олдин чиққанми ёки кейин, буни аниқ билолмаяпти. Энди ўқилган намозимиз тўғрими ёки йўқми, жамоатга: “Намозингизни қайта қазо қилиб ўқиб қўйинг”, деб айтайми-йўқми, билмай турибман, деб кўнгли нотинч бўлмоқда. Бунинг ҳукми қандай бўлади?
Жавоб: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм. Киши кийимида нажосат кўриб қолиб, унинг қачон текканини била олмаса, кўрган вақтидан бошлаб теккан ҳисобланади. Аммо бу ҳукм ташқаридан теккан ёки ташқаридан тегиши эҳтимоли бор бўлган нажосатларга тегишли. Агар қон ёки йиринг ўзининг баданидан чиққани аниқ бўлса, бунда кийим нажосат бўлиш билан бирга таҳорат ҳам кетган бўлади. Кўрган пайтда қон ёки йиринг қотган ҳолатда бўлса, у аввалроқ чиққан ҳисобланади. Агар ҳўл ҳолатда бўлса, ҳозир чиққан ҳисобланади. Демак, биродарингиз қонни кўрган вақтда, у ҳўл ҳолатда бўлса, намозни қайта ўқиш шарт эмас. Агар қон қуриб қолган бўлса, биродарингиз намозни қайта ўқиши лозим. Жамоатга келсак, қаралади, агар уларга айтилса, фитнага сабаб бўлса, уларга бу ҳақида айтилмайди. Балки имом ўзи қайтиб ўқийди ва истиғфор айтади. Жамоатнинг намози дуруст бўлган ҳисобланади. Лекин жамоатга бу ҳақида айтса, фитна ва ихтилоф чиқмайдиган бўлса, у ҳолда уларга ҳам бу ҳақда айтиб қўйиш лозим бўлади. Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази