08 Феврал, 2025, 9 Шаъбон, 1446
08 Феврал, 2025, 9 Шаъбон, 1446
Бу йил Ватанимиз истиқлолга эришганига 29 йил тўлди. Аллоҳ таоло бу саодатли ва қутлуғ айёмни барчамизга муборак қилсин!
Мустақиллик неъматини яхши англаб, қадрига етиш учун атрофга ибрат назари билан қарасак, баъзи давлатлардаги нотинчлик, етишмовчилик ва тартибсизликларни кўриб, юртимиздаги тинчлик-хотиржамликка бениҳоя шукр айтамиз.
Уламоларимизнинг ҳикматларида: соғлик қадрини билмоқчи бўлсанг – касалга боқ, фарзанд қадрини билмоқчи бўлсанг – фарзандсиз инсонга қара, тинчлик қадрини билмоқчи бўлсанг – нотинч юртга эътибор қил, деганлар. Мустақиллик – ҳурлик, озодлик, ўз Ватани, тили ва эътиқодига эга бўлиш демакдир.
Мустабид тузуми даврида аждодларимиздан мерос бўлиб қолган қадриятлар, имон-эътиқодимиз, миллий урф-одатларимизни халқимиз онги ва шууридан сидириб ташлаш ҳаракат қилишди, буюк маданиятимиз, диний эътиқодимиз ва кенг дунёқарашимизни йўққа чиқармоқчи бўлишди, не-не олимлар, маърифатимизнинг буюк сиймолари уларнинг қўлларида шаҳид бўлишгани аччиқ ҳақиқат.
Истиқлолдан сўнг халқимиз барча соҳада эмин-эркин саъй-ҳаракат қилиш имконига эга бўлгани каби динимиз кўрсатмаларини хотиржам адо этиш бахтига ҳам муяссар бўлди. Минглаб масжидлар очилиб, мўмин-мусулмонлар ихтиёрига топширилди, ўнлаб диний таълим муассасалари барпо қилиниб, у ерда ёшлар диний ва дунёвий фанлардан таҳсил олмоқдалар. Азиз авлиё, улуғ аллома ва фозил инсонларнинг мақбара ва зиёратгоҳлари таъмирланди. Ҳар йили давлат кўмаги билан минглаб ватандошларимиз муборак ҳаж ва умра зиёратига бориб келмоқдалар. Буларнинг ҳаммаси, албатта, Аллоҳнинг инояти билан бизга берилган истиқлолимиз сабабидандир.
Шунингдек, буюк аждодларимизнинг бебаҳо асарларини ўрганиб, уларни она тилимизга таржима қилиш имконига эга бўлдик. Ўтган йиллар давомида Қуръон, ҳадис, тафсир, фиқҳ, ислом тарихи, маданияти ва фалсафасига оид кўплаб йирик тадқиқотлар амалга оширилди. Турли мавзудаги диний адабиётлар, юртимизда яшаб, ижод қилган буюк алломаларимиз илмий мероси нашр этилиб, кенг оммага тақдим қилинмоқда.
Бундан ташқари, Ўзбекистон халқаро ислом академияси, Мир Араб олий мадрасаси, Имом Бухорий ва Имом Термизий халқаро илмий-тадқиқот марказлари, вилоятларда калом, ҳадис, фикҳ, ақида ва тасаввуф илми мактаблари очилгани ҳамда Ўзбекистондаги Ислом цивилизацияси марказининг ташкил этилгани диний-маърифий соҳани ривожлантиришга бўлган эътиборнинг ёрқин намунасидир.
Сўнгги йилларда давлатимиз раҳбари бошчилигида юртимизни юксалтириш, халқ фаровонлигини ошириш каби хайрли ишлар “Халқ давлат идораларига эмас, давлат идоралари халққа хизмат қилиши керак” деган шиор остида амалга оширилмоқда. Натижада халқнинг ватанга бўлган меҳри-муҳаббати тобора ортиб бормоқда.
Айниқса, давлатимиз томонидан Ўзбекистон мусулмонлари идораси ҳузуридаги “Вақф” хайрия жамоат фондига 150 миллиард сўм маблағ ажратилиши тарихий воқеа бўлди. Бу юртимизда инсон омилига бўлган ижобий муносабатнинг исботидир.
Ҳар йили мустақиллик байрами арафасида алоҳида шиор танлаб олинади. Бу йил мустақилликнинг 29 йиллик байрами “Сен – қудрат манбаи, саодат маскани, жонажон Ўзбекистон!” шиори остида нишонланмоқда. Ушбу шиорлар замирида халқни бирлаштириш, инсонни туғилиб ўсган, киндик қони тўкилган ватанига муҳаббатини ошириш мақсад қилинган. Ҳақиқатан, халқ бирлашса, катта кучга айланади.
Халқимизда “Ватан остонадан бошланади” деган нақл бор. Ҳар бир инсон учун киндик қони тўкилган тупроқ, энг кичик Ватан – уйи ҳисобланади.
Қуръони каримда марҳамат қилинади: “Аллоҳ сизга уйларингизни оромгоҳ қилди” (Наҳл сураси, 80 оят).
Уйимиз бизга омонлик, хотиржамлик маскани, тинчлик-осойишталик марказидир. Унда хотиржамлик бўлиши учун юртда тинчлик қарор топиши лозим. Оқибатда жамиятда ҳар томонлама юксалиш ва ривожланиш рўй беради. Одамларнинг ўзаро бир-бирига бўлган ишонч ва садоқати, меҳр ва мурувватининг самимий бўлиши ҳам асосан тинчлик ва хотиржамликка боғлиқдир.
Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва саллам: “Аллоҳ таоло бандага каттами, кичикми бир неъмат берса ва банда унинг шукронаси учун “Аллоҳга ҳамд бўлсин”, деса, шунда у ўша неъматдан ҳам афзалроқ нарсага эришган бўлади” (Имом Ибн Можа ривояти) деганлар.
Демак, мустақиллик, тинчлик, хотиржамлик ва саломатлик каби неъматлар – Аллоҳ томонидан бизга ато қилинган улуғ неъматдир. Ҳадисга мувофиқ, биз шукр қилсак, бу неъматлар қадрига етсаккина, зиёда бўлади. Акс ҳолда қиёмат куни неъматлар борасида сўралишимизни ҳам унутмаслик лозим.
Аллоҳ бизларни ҳар бир неъматнинг қадрига етувчи, унга шукр қилувчи бандаларидан қилсин!
Убайдуллоҳ АБДУЛЛАЕВ,
Фарғона вилояти бош имом-хатиби
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.
Ибн Асокир Муҳаммад ибн Маслама розияллоҳу анҳудан ривоят қилади:
«Масжид томон юрдим. Сарпо кийиб олган бир қурайшлик одамни кўрдим ва:
«Буни сенга ким кийгизди?» дедим.
«Мўминларнинг амири», деди.
Ундан ўтиб, бир оз юрганимдан кейин яна бир сарпо кийиб олган қурайшлик одамни кўрдим ва:
«Буни сенга ким кийгизди?» дедим.
«Мўминларнинг амири», деди.
Ундан ўтиб, бир оз юрганимдан кейин пастроқ сифатли сарпо кийиб олган ансорий одамни кўрдим ва:
«Буни сенга ким кийгизди?» дедим.
«Мўминларнинг амири», деди.
У (Муҳаммад ибн Маслама) масжидга кириб, баланд овоз билан такбир айтди ва:
«Аллоҳу акбар! Аллоҳ ва Унинг Расули рост айтди! Аллоҳу акбар! Аллоҳ ва Унинг Расули рост айтди!» деди.
Умар розияллоҳу анҳу унинг овозини эшитди ва унга «Олдимга кел», деб одам юборди. У икки ракъат намоз ўқиб олиб, кейин боришини айтди. Умар воситачини яна қайтариб юбориб, «Келишингни азм қилдим», деди.
У келганда Муҳаммад ибн Маслама розияллоҳу анҳу: «Мен ҳам ўзимча икки ракат намоз ўқимасдан туриб, унинг олдига бормасликка азм қилдим», деди. Бас, Умар розияллоҳу анҳу келиб, унинг ёнига ўтирди. Намозини ўқиб бўлганидан кейин унга:
«Менга Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг намозгоҳларида овозингни кўтариб, такбир айтганингнинг ва «Аллоҳ ва Унинг Расули рост айтди!» деганингнинг хабарини айт. Бу нима?» деди.
«Эй мўминларнинг амири, масжид томон юрдим. Йўлимда сарпо кийиб олган қурайшлик Фалон ибн Фалонни учратдим ва:
«Буни сенга ким кийгизди?» дедим.
«Мўминларнинг амири», деди.
Ундан ўтиб, бир оз юрганимдан кейин сарпо кийиб олган қурайшлик Фалон ибн Фалонни учратдим ва:
«Буни сенга ким кийгизди?» дедим.
«Мўминларнинг амири», деди.
Ундан ўтиб, икки сарподан пастроқ сифатли сарпо кийиб олган Фалон ибн Фалон ансорийни кўрдим ва:
«Буни сенга ким кийгизди?» дедим.
«Мўминларнинг амири», деди.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам «Огоҳ бўлинглар! Албатта, сизлар мендан кейин бировни бировдан устун кўришни кўрасизлар», деганлар. Ўша нарса сенинг қўлинг-ла бўлишини хоҳламадим, эй мўминларнинг амири!» деди.
Умар розияллоҳу анҳу йиғлаб юборди ва «Астағфируллоҳ! Энди қайтармайман», деди. Ўша кундан кейин бирорта қурайшликни бирорта ансорийдан афзал кўрмади».
Муҳаммад ибн Маслама ҳазрати Умар розияллоҳу анҳунинг энг ишончли тафтишчилари эди. У киши Муҳаммад ибн Масламани энг нозик ишларни, хусусан, амирлар устидан тушган аризаларни тафтиш қилиш учун юборар эдилар. Муҳаммад ибн Маслама розияллоҳу анҳу эса бундай ишларни ҳазрати Умар розияллоҳу анҳу кутганларидан ҳам аъло даражада адо этиб келар эди.
Бу сафар ушбу дақиқ тафтишчининг панжасига Умар ибн Хаттоб розияллоҳу анҳунинг ўзлари тушиб қолдилар. Муҳаммад ибн Маслама розияллоҳу анҳу ўз виждони амрига биноан тафтиш юритди. У киши Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васалламнинг масжидлари томон юриб бораётиб, йўлда одатдагидан бошқача кийимлар кийиб олган кишиларни кўрдилар. Улардан кийимлари ҳақида сўраб билдилар.
Шу билан бирга, унинг тафтишчилик қобилияти ўз-ўзидан ишга тушиб, бировнинг, ҳатто адолати ила тилларда достон бўлган халифа Умар ибн Хаттоб розияллоҳу анҳунинг ҳам хаёлларига келмаган нозик нарсаларни илғаб олдилар. Умар ибн Хаттоб розияллоҳу анҳу ўзларига яқин бўлган муҳожирларга ансорийларга қараганда яхшироқ, сифатлироқ кийимлар совға қилган эдилар. Албатта, совға бермоқчи бўлган одам кимга нимани хоҳласа, ўшани беради. Аммо раҳбарнинг, халифа Умар ибн Хаттоб розияллоҳу анҳунинг жамият мулкидан бўлган нарсаларни бу хилда ҳадя қилишга ҳақлари йўқ эди. Шунинг учун Муҳаммад ибн Маслама масжидга кириши билан Умар ибн Хаттоб розияллоҳу анҳудан адолатсизлик содир бўлганини, унга билдирадиган даражада баланд овоз билан айтиб, дод солди.
Муҳаммад ибн Маслама розияллоҳу анҳунинг кимлигини ҳеч ким билмаса ҳам, ҳазрати Умар розияллоҳу анҳу яхши билар эдилар. Шунинг учун у киши ўзларини қўйишга жой топа олмай қолдилар. Муҳаммад ибн Масламанинг нимадан норози эканлигини тезроқ билишга шошилиб қолдилар ва уни ҳузурларига чорлаб, одам юбордилар.
Лекин Муҳаммад ибн Маслама розияллоҳу анҳу ҳам анойилардан эмас эди. Халифага хушомад эмас, тафтишчилик қилмоқчи эди. Шунинг учун халифа икки марта одам юборса ҳам бормай, намозини ўқийверди. Бу эса Умар ибн Хаттоб розияллоҳу анҳунинг ташвишларини яна ҳам оширди. Энди у киши Муҳаммад ибн Масламани чақириш у ёқда турсин, унинг намоз ўқиётган жойига ўзлари келиб олдилар ва намоз ўқиб бўлишини кута бошладилар.
Муҳаммад ибн Маслама розияллоҳу анҳунинг аччиқ танқидларидан кейин дунёдаги энг кучли жамиятнинг раҳбари, забардаст халифа Умар ибн Хаттоб розияллоҳу анҳу ўз хатоларини тан олиб, дарҳол тавба қилдилар. Шу билан бирга, ўша хатони қайта такрорламасликка ваъда бердилар ва ваъдаларининг устидан чиқдилар.
Бундай ишни қилиш учун масъул киши иймонли, ихлосли бўлиши керак эди.
Бундай ишни қилиши учун масъул киши Аллоҳ таолодан қўрқадиган бўлиши керак эди.
Бундай ишни қилиши учун масъул киши Умар ибн Хаттоб розияллоҳу анҳу бўлиши керак эди!
«Ҳадис ва ҳаёт» китобининг 23-жузидан олинди
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа 