Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
15 Январ, 2025   |   15 Ражаб, 1446

Тошкент шаҳри
Бомдод
06:23
Қуёш
07:47
Пешин
12:37
Аср
15:37
Шом
17:22
Хуфтон
18:40
Bismillah
15 Январ, 2025, 15 Ражаб, 1446

Сохта салафийларга раддия

13.10.2023   764   5 min.
Сохта салафийларга раддия

بسم الله الرحمن الرحيم

 

Ўзининг каломи Қуръони Каримни  ўқи дея бошлаган ва мусулмонларга илм олишликни фарз қилган Аллоҳ азза ва жаллага ҳамдлар бўлсин.

 

Ўз ҳаёт йўлларида умматларига энг тўғри ва соф ислом йўлидан қандай юриш кераклигини  кўрсатиб берган Росулуллоҳ соллоллоҳу алайҳи васалламга саловот ва саломлар бўлсин.

 

Тарихдан маълумки асрлар мобайнида жилоланиб келаётган ислом дини инсониятни тарқоқлик ва ўзаро адоватга берилишдан қайтариб, якдиллик ва бирлашишга буюриб келган.

Аллоҳ таоло Қуръони Каримда шундай дейди:

 

وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِيعًا وَلَا تَفَرَّقُوا وَاذْكُرُوا نِعْمَتَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ إِذْ كُنتُمْ أَعْدَاءً فَأَلَّفَ بَيْنَ قُلُوبِكُمْ فَأَصْبَحْتُم بِنِعْمَتِهِ إِخْوَانًا وَكُنتُمْ عَلَى شَفَا حُفْرَةٍ مِّنَ النَّارِ فَأَنقَذَكُم مِّنْهَا كَذَلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمْ آيَاتِهِ لَعَلَّكُمْ تَهْتَدُونَ

Барчангиз Аллоҳнинг арқонини маҳкам тутинг ва бўлиниб кетманг. Ва Аллоҳнинг сизга берган неъматини эсланг: бир вақтлар душман эдингиз, бас, қалбларингизни улфат қилди. Унинг неъмати ила биродар бўлдингиз. Ўтли жар ёқасида эдингиз, сизни ундан қутқарди. Аллоҳ сизга Ўз оятларини ана шундай баён қилади. Шоядки, ҳидоят топсангиз.

Оли имрон сураси 103-оят

Исломдан аввал инсоният ўзаро адоват ва душманчиликка берилиб, ўзларидан аввалгиларга келган ҳидоят маёқларини йўқотиб йўлдан адашишган эди.

Бугунги кундаги айрим фирқалар ҳам мусаффо ислом динини нотўғри талқин қилаётганликлари туфайли тўғри йўлни йўқотиб, инсонлар орасида  турли хил  ихтилофларга сабаб бўлаётганликлари сир эмас.

Хусусан бугунги кунда халқимиз орасида турли зиддиятлар келиб Чиқишига сабаб бўлаётган сохта салафийлар айни шулар жумласидандир.

Уларни қилаётган  иддаолари негизида динимизни нотўғри талқин қилганликлари ётади. Жумладан ўзларини салафий дея аташларини ўзи нотўғри, биламизки мутақаддим уламолар билан, мутааххир

уламолар орасини ажратиб турувчи чегара учинчи асрнинг сўнги яъни дастлабки ҳижрий уч асридир. Бу уч аср авлодининг фазилатлари шундаки улар шу умматни устозлари ва инсониятнинг энг яхши авлоди бўлиб ана ўшалар ҳақиқий  салафи солиҳлар ҳисобланадилар.

عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بن مسعود رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ، عَنِ النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: ( خَيْرُ النَّاسِ قَرْنِي، ثُمَّ الَّذِينَ يَلُونَهُمْ، ثُمَّ الَّذِينَ يَلُونَهُمْ،  روى البخاري و مسلم .

Абдуллоҳ ибн Масъуд родияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:

Пайғамбаримиз соллоллоҳу алайҳи васаллам муборак ҳадисларида: “инсониятни энг яхши авлоди менинг асрдошларим. кейин улардан кенинги авлод.кейин улардан кейинги аср авлоди“. деганлар ( Имом Бухорий,  Имом Муслим,)

Ушбу ҳадисдан маълум бўладики салафи солиҳлардан бўлиш учун улар каби бўлиш, солиҳ амаллар қилш билан бир қаторда ислом аввалидаги уч муборак асрда яшаш ҳам зарур. Шундай экан Ибн Таймия тарафидан “ Исломни қайта жонлантириш , салафлар йўлига кайтиш “ шиори остида янги фирқалар , мужтаҳидлар ижмосига хилоф карашлар , тўрт мазҳаб уламоларининг на фикҳий ва на акидавий асосларига мос бўлмаган ҳукмларни жорий килган. Манбаларга кўра , Ибн Таймиянинг акидавий ва фикхий масалаларда мужтаҳидлар кенгаши - ижмога хилоф назариётлари умумий ҳисобда олтмишга яқин масалада бўлган Масалан: қабрлар зиёратига бориш, мавлид, табаррук каби амаллар гўёки ширк ҳиссобланган. Қурон ва суннада келган қоидаларни сўзма сўз тушуниб кўр-кўрона амал қилиш орқали бошқа манбаларни ботилга чиқарадилар. Жиҳодни исломни олтинч аркони деб ҳиссоблайдилар. Тасаввуф, урф-одат ва миллий қадриятларни рад этадилар. Ҳар қандай янгиликни бидат деб ҳисоблаб, уни инкор атадилар. Айниқса, соҳта салафийлар томонидан тарғиб қилинаётган мазҳабсизлик ғояси, асрлар давомида шаклланган диний ананаларни издан чиқариб бир юрт мусулмонлари ўртасида парокандаликни юзага чиқармоқда. Бугунги кунда соҳта салафийлар ўзларининг ғаразлий мақсадлари йўлида техника тараққиёти ютуқларидан фаол бўлган ҳолда фойдаланишга интилмоқдалар. Жумладан улар интернетни ўзларининг ёвуз қуролига айлатириб, унинг воситасида глобал тармоқда вертуал жамоат ташкил этиб,диний мутаассиб ғояларини тарғиб қилишмоқда. Соҳта салафийларнинг ёшлар онгини эгаллашга қаратилган бундай ҳаракатларидан доимо сергак турмоғимиз ва ўз ўрнида вазиятга тўғри баҳо бериб нотўғри талқинларга қарши иммунитетни ўзимизда шакиллантирмоғимиз зарур бўлади.

Хулоса ўрнида ёшларимизга эслатмамиз шуки, юртимиздаги аҳли илмлар ва диний соҳа вакиллари ва уларнинг китобларни қўйиб турли ҳил нотўғри ғояларни тарғиб қилувчи шахси, қаерда, қандай таълим олганлиги номаълум бўлган соҳта даватчиларни пуч ғаяларига алданиб қолмаслик учун уларни вертуал тармоқдаги саҳифаларига кирмасликлари ва доимо ўз юртимизда илм маскани, устозлари ва шаҳсияти маълум бўлган мутабар устозларимиз  уларнинг езган китоблари ва фаолиятлари билан якиндан танишиб  керакли билим ва куникмаларни урганишларини тавсия этилади. 

МУСОХОН АББАСИТДИНОВ,

Наманган вилояти бош имом-хатиби

МАҚОЛА
Бошқа мақолалар

Масжидда таҳоратни 2 нарса кетказади

15.01.2025   1169   3 min.
Масжидда таҳоратни 2 нарса кетказади

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм

Динимизда покликка алоҳида эътибор қаратилган. Ибодатларнинг улуғларидан бири намоз амалини дуруст бўлиши таҳоратга боғлиқ. Намозда таҳорат тўлиқ ва мукаммал бўлиши керак. Таҳорат масаласи ҳақида Қуръони карим ва ҳадисларда кўплаб ҳукмлар келган.

Хусусан аждодимиз, буюк муҳаддис Абу Абдуллоҳ Муҳаммад ибн Исмоил Бухорий раҳимаҳуллоҳ ҳам ўзларининг «Ал-Жомеъ ас-Саҳиҳ» асарида алоҳида бўлим очиб унга «Таҳорат китоби» деб ном берган. Ва энг аввал бобни таҳорат ҳақида келган Моида сурасининг Эй иймон келтирганлар! Намозга турмоқчи бўлсангиз, юзларингизни ва қўлларингизни чиғаноқлари ила ювинглар. Бошларингизга масҳ тортинглар. Ва оёқларингизни тўпиқлари ила ювинглар” деган 6-оятини келтирган. Ва давомида “Набий алайҳиссалом таҳоратни бир марта, икки марта ва уч марта қилинишини баён қилдилар”, деган.

Кейин эса “Таҳоратсиз намоз қабул бўлмайди” деб иккинчи бобга ном берди ва унда Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳунинг ҳадисини келтирди. У ҳадисни Имом Бухорийга устози Исҳоқ ибн Иброҳим Ҳанзалий айтди, унга Абдурраззоқ, унга Маъмар, унга Ҳаммом ибн Мунаббиҳ айтди, у Абу Ҳурайрадан эшитган. Абу Ҳурайра айтади: “Расулуллоҳ соллалллоҳу алайҳи васаллам марҳамат қилиб, бетаҳорат киши таҳорат қилмагунича намози қабул қилинмайди, дедилар. Бир киши шу вақтда “Эй Абу Ҳурайра, таҳоратни нима синдиради?" деди. У зот, овозли ва овозсиз ел", дедилар.

Ҳадисда “қабул бўлмайди” дейилди. Аллома Ибн Ҳажар раҳимаҳуллоҳ, бу ердаги намоз қабул қилинмасилиги “қабули исобат” топилмагани учундир, деганлар. Яъни, намоз фиқҳий қоидалар асосида адо қилинмаган, сабаби намозни шарти бўлган таҳорат бўлмагани учун ибодат қабул бўлмайди.

Аслида “қабул” сўзи Аллоҳ таоло қабул қилган амалга ишлатилади. Намозхон ибодатни “қабули исобат” билан, яъни фиқҳий қоидалар асосида адо қилган бўлса-да, унга риё аралаштирса, Аллоҳ қабул қилмаган бўлади, бунда “қабули ижобат” топилмаган ҳисобланади.

Матндаги “ла туқбалу – қабул қилинмайди” деган жумлани “қабули исобат” ёки “қабули ижобат” деб тақсимлашга ҳожат йўқ. Чунки “ла туқбалу” “мардуд” маъносида, яъни намоз таҳоратсиз рад қилинади, деганидир.

Ҳадисда Абу Ҳурайра таҳоратни бузадиган икки  нарсани санади, у зотнинг наздида шу икковигина таҳоратни бузадими, дейилса, бунга уламолар жавоб беришади:

Биринчи эҳтимол: Ҳа, фақат шу иккиси бўлиши мумкин;

Иккинчи эҳтимол: Аломма Кашмирий айтади, бу савол-жавоб масжидда бўлган. Масжидда эса таҳорат синиши шу иккиси билан бўлади. Ва яна одамларни наздида бу иккиси таҳорат синдирадиган нарса эмас, деб ўйлаган бўлишлари мумкин. Шу иккинчи эҳтимол уламолар наздида биринчи эҳтимолдан рожиҳ – афзалроқ.

Демак, таҳорат намозни дуруст ё нодуруст бўлишига сабаб бўлиб, ҳар бир намозхон таҳоратга катта эътибор қаратиш лозим.

Абдулбосит Мелибоев,
Тошкент Ислом институти талабаси.