Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
02 Июл, 2025   |   7 Муҳаррам, 1447

Тошкент шаҳри
Бомдод
03:10
Қуёш
04:54
Пешин
12:32
Аср
17:42
Шом
20:04
Хуфтон
21:40
Bismillah
02 Июл, 2025, 7 Муҳаррам, 1447

Дуонинг кучи

26.04.2024   570   2 min.
Дуонинг кучи

Соҳибқирон бобомизнинг “Темур тузук­лар”ида бун­дай дейилади: “... Дуогўй кишиларни қадрлар­дим. Улар билан хилватда суҳбат қуриб, кўнглим­даги мақсадимни айтиб, дуо тилардим. Мажлисларда, базмларда, жанг майдонла­рида улардан кўп баракотлар топдим. 

Тўхта­мишхон билан бўлган жангда ғаним лашкари кўплигидан ва менинг лашкарим эса озлигидан кўп азият тортган эдим. Шу пайт соҳиби дуо бўлмиш Мир Зиёвуддин Сабзаворий бошидан салласини олди, қўлларини дуога очиб (мен учун) Тангридан зафар тилади. Ҳали дуосини тугатмай туриб, дуо таъсири кўриниб, (лашкарим ёғийни қочирдилар)”.

Китобда яна бир ўринда бундай дейилади: “Саройим ҳарамидагилардан бири қаттиқ оғриб, ўлими яқинлашди. Дуогўй саййидлардан ўн икки киши йиғилишиб келдилар. Ҳар бирлари дуо қилди ва у соғайиб яна ўн икки йил яшади”, деб ёзганлар.

Ўз даврининг етук илм соҳибларидан бири Мир Саййид Барака ҳам Соҳибқироннинг руҳий раҳнамоси – пири бўлган. Ибн Арабшоҳнинг “Ажойибул мақдур...” аcаридан олинган иқтибосга кўра: “...Темур доимо: салтанатда эришган жамики нарсам ва мустаҳкам маконларни фатҳ қилишим – булар ҳаммаси Шайх Шамсуддин ал-Фохурий (Шамсиддин Кулол)нинг дуоси; шайх Зайниддин ал-Хавофий (Зайниддин Абу Бакр Тойбодий)нинг ҳиммати ва барча баракотларим эса фақат Саййид Барака ёрдамида бўлган”, деган (К. Каттаев. “Гўри Амир мақбараси ва қабртошлари тарихи”, 88-бет).

Соҳибқирон васиятига кўра, пирлари Саййид Бараканинг оёқ томонига кўмилганида ҳам ҳикмат бор. Зеро, Амир Темурнинг: “Азиз авлиёлар, саҳобалар мақбараларини, қутлуғ қадамжоларни зиёрат этмоқни ҳам фарз, ҳам қарз деб билур эдим”, дея таъкидлари юқоридаги баёнларнинг мантиқий давомидир. Бинобарин, бу эзгуликларнинг барчасидан мурод дуо экани ҳам сир эмас.

Шоҳ ва шоир Бобур Мирзо ҳаётида ҳам дуонинг нақадар муҳим бўлганини кўрамиз. У ўғли Ҳумоюн оғир хасталикка чалинганида унинг дардини ўзига олиш учун атрофини айланиб дуо қилади. Дуоси ижобат бўлиб, ўғли соғаяди... 

Суюндик Мустафо НУРОТОИЙ


"Ҳидоят" журналининг 2024 йил 2-сонидан олинди

Мақолалар
Бошқа мақолалар
Мақолалар

Худкушлик қаҳрамонлик эмас

01.07.2025   5455   2 min.
Худкушлик қаҳрамонлик эмас

Инсон зиммасида бир нечта омонатлар борки, буларни қадрлаш зарур ҳисобланади. Ўз жонига ўзи қасд қилиш эса ана шу омонатга хиёнат қилишдир. Бинобарин, Қурони карим Нисо сураси 29-оятида Ҳақ таоло  хитоб қилган: "Бир-бирларингизни ўлдирмангиз".

Жундаб ибн Абдуллоҳ розияллоҳу анҳу ривоят қиладилар: "Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васаллам айтдилар: "Сизлардан илгари ўтганлардан бир киши жароҳатланди. Бесабрлик қилиб пичоқ олди-да, қўлни кесиб ташлади ва кўп ўтмай, қон йўқотиб вафот этди. Аллоҳ: "Бандам жонига қасд этди, унга жаннатни ҳаром қилдим", деди" (Муттафақун алайҳ).

Яна бир ҳадисда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам айтдилар: "Кимки тоғдан ўзини ташлаб, жонига қасд қилса, у жаҳаннам оловида абадулабад ўзини пастга ташлайди. Кимки заҳар ичиб жонига қасд қилса, у қўлида заҳарини тутиб, жаҳаннам оловида абадулабад ўзини заҳарлайди. Кимки ўзини темир билан ўлдирса, у қўлида темирини тутиб, жаҳаннам оловида абадулабад у билан ўзини уради" (Имом Бухорий, Муслим ва бошқалар ривояти).

Мўътабар фатво китобларимиздан “Фатавои Сирожия”да: “Қачон кема ёна бошласа, ундагиларнинг агар ўзларини денгизга ташлашса, сузиш билан халос бўлиб кетишга гумонлари ғолиб бўлса, шундай қилишлари вожиб бўлади. Агар ўзларини денгизга ташласалар ҳам ғарқ бўлишлари ёки ташлашмаса, куйиб кетишлари эҳтимоли бўлса, у ҳолда кемада қолиш ва денгизга ўзларини отиш орасида ихтиёрлидирлар. Кимки ўзини ўлдирса, унинг гуноҳи бошқа бировни қатл қилгандан кўра қаттиқроқдир!”

Юқорида келтирилган манбалардан кўриниб турибдики динимиз инсон ўз жонига қасд қилишга эмас, балки бу омонатни асрашга қадрлашга чақиради. Лекин, жамиятда баъзи инсонлар борки, ўз жонига қасд қилишга, худкушликка рағбат қиладилар. Аслини олганда ўзини-ўзи ўлдириш Аллоҳ берган неъматни мутлақо менсимасликдир. Шу билан бирга бундай ҳолат ўша жамиятга ҳам мусибат ҳисобланади.

Ўзини-ўзи ўлдиришнинг гуноҳи бировни ўлдиришдан кўра оғирроқ ва каттароқ ҳисобланади. Энди, салгина ҳаёт ташвиши деб, озгина ғам ва алам деб ўзини ўлдираётганларнинг гуноҳи бировни ўлдиришдан кўра оғирроқ эканлигини билдик. Бироқ, бундан ҳам энг ачинарлиси, бировларнинг ёлғон-яшиқ гапларига учиб, “фатво”ларига алданиб, бегуноҳ мўмин-мусулмонларни ўлдиришга қасд қилиб ўзини ўлдиришнинг гуноҳи бундан неча баробар оғирроқ ҳисобланади. Бу шаҳидлик эмас, бу қаҳрамонлик ҳам эмас, балки худкушликдир.

Уйчи тумани "Девона бобо" жоме масжиди имом-хатиби

Абдуфаттоҳ Мусаханов

Манба: @Softalimotlar

МАҚОЛА